Nestûrîlik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gabygabi (mesaj | katkılar)
Lubad (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Hristiyanlık}}
'''Nasturiler'''([[Asurca]]: ܢܸܣܛܘܿܪܢܵܝܵܐ ) [[Asya]]'nın çeşitli ülkelerinde mensupları olan bir [[Hıristiyan]] mezhebi,. Nasturiler kendilerine '''Nasturi''' (İngilizce: ''Nestorian'') yerine '''AsurAsuri''' (İngilizce: ''Assyrian'') veya [['''Doğu Asur Kilisesi|Doğu Kilisesi]]''' (İngilizce: ''Church of the East'') veya '''Doğu Asurileri''' (İngilizce: ''Eastern Assyrian'') adını vermeyi tercih ederler. Tarihi merkezleri Kuzey Irak'ın [[Musul]] ve İran'ın [[Urmiye]] kentlerinde bulunan mezhebin günümüzde en büyük cemaati Güney Hindistan'daki [[Kerala]] eyaletindedir. Türkiye'de 1915-24 yıllarına dek Nusaybin, Siirt ve Hakkâri yöresinde önemli bir Nasturi topluluğu vardı.
<ref name Levent Ayabakan, ''Kürt-Nasturi İlişkileri ve [[Ağa Petros|Ağa Petros’un]] “Özerk Asuri Devleti Projesi” (1919-1923)'',Sakarya Üniversitesi, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, C.1, S.1, s.49-76.=undefined />
<ref name=undefined />
 
Kuzey Mezopotamya Asuri toplumunun büyük bir bölümü 16. yüzyılda Papa'nın üstünlüğünü kabul ederek [[Keldani Katolik Kilisesi|Katolik kilisesi]] ile birleşmiştir. Katolik sayılan bu Asuriler '''[[Keldani]]''' (İngilizce: Chaldean) adıyla tanınır.
 
== Tarih ==
16. satır:
 
== Nasturiler ve Keldaniler ==
1552 yılında kilise içinde doğan bir ihtilaftan ötürü Diyarbakır metropoliti VIII Mar Yohannan Papa ile görüşerek Katolik mezhebine bağlanmayı kabul etmiştir. Katolik olan Asurilere [[Keldaniler|'''Keldani]]''' adı verilir. [[Keldani Katolik Kilisesi|Keldani kilisesinin]] merkezi Diyarbakır'dan Musul'a ve daha sonra Bağdat'a taşınmıştır.
 
Katolik mezhebini benimsemeyen Asuriler [[1662]]'de Katoliklerden ayrılan Diyarbakır metropoliti XIII Mar Şimun Denha önderliğinde yeniden örgütlenerek [[Hakkari]]'nin [[Konak, Hakkari|'''Kodşanis/Koçanis]]''' (bugün [[Konak, Hakkari|'''Konak''']]) köyünü patriklik merkezi olarak benimsemişlerdir. Nasturi patrikleri 1918 yılına kadar bu köyde ikamet etmişlerdir. 19. yüzyıl ortalarına dek Hakkari nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan Nasturiler, 1843 ve 1846'da Osmanlıya isyan çıkarmış [[Cizre]] Emiri [[Bedirhan|Bedirhan Bey]] ile [[Hakkari]] Emiri [[Nurullah Bey]]'in düzenlediği isyan bastırmada önemli ölçüde zayiat vermişlerdir. 1915-18 döneminde Kürt aşiretleri ile çatışan Hakkari Nasturileri önce İran'da Urmiye yöresine ve daha sonra İngiliz yönetimine giren Irak'a iltica etmişler, 1924'te isyan çıkarmışlar 12-28 Eylül 1924 tarihleri arasında yürütülen [[Şemdinli]] Harekâtı ile tenkil edilerek geri püskürtülmüşlerdir.
 
Artık Türkiye'de Nasturi nüfus bulunmamaktadır. Ancak [[Hakkari]], [[Pervari]], [[Eruh]], [[Şırnak]], [[Cizre]] ve [[Nusaybin]] dolaylarında hemen her köyde eski Nasturi kiliselerinin kalıntılarına rastlamak mümkündür. Türkiye'deki eski Nasturi yerleşim alanının tamamiyle 5.-7. yüzyıldaki Bizans-İran sınırının doğusuna denk gelmesi ilgi çekicidir.
 
[[Doğu Asur Kilisesi|Nasturi/AsurAsuri kilisesinin]] önderi olan Patrik [[IV Mar Dinkha]]([[:en:Dinkha IV]]) 26 Mart 2015'e kadar ABD'nin [[Chicago]] kentinde ikamet etmektedir. Irak'ta [[Keldaniler]] halâ kayda değer bir nüfusa sahip olduğu halde, AsurAsuri toplumu sayıca çok küçülmüştür.
 
Nasturiler ayin ve ibadetlerinde [[Asurca]]Asurice'nin Doğu lehçesini kullanırlar.
 
Nasturiler ayin ve ibadetlerinde [[Asurca]]'nin Doğu lehçesini kullanırlar.
== Ayrıca bakınız ==
* [[Doğu Asur Kilisesi]]
* [[Konak, Hakkari]]
* [[Adday Şer]]
* [[Keldani Katolik Kilisesi]]
* [[Mar Benyamin Şimun XXI]]
* [[Keldaniler]]
* [[Ağa Petros]]
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Nestûrîlik" sayfasından alınmıştır