Murâbıtlar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
112. satır:
==Kuruluş==
Kuzey Afrika, 11. yüzyılın ortalarında Zenâte ya da Zenâta adında [[Berberiler | Berberî]] kökenli etnik gruplar tarafından birbirinden bağımsız emirlikler tarafından yönetilmekteydi. Bunlardan Cüdâle’nin (Gudala) reisi Yahya bin İbrahim 1036 yılında gerçekleştirdiği [[hac]] dönüşünde [[Malikilik | Mâlikî]] [[Fâkih | fakih]]i Ebû İmrân el-Fâsî ile görüşerek Bölgede İslam'ın zayıf kaldığı kabilelerde dini faaliyetlerin arttırılması konusunda onun desteğini aldı. Bu amaçla din alimi olan Abdullah b. Yâsîn el-Cezûlî’yi görevlendirildi. Cüdâle ve ardından Lemtûne (Lamtuna) kabilelerinin topraklarına giden Abdullah b. Yâsîn, gerçekleştirdiği [[tebliğ]] faaliyetlerinden olumlu bir sonuç alamayınca Lemtûne kabilesi liderlerinden Yahyâ bin Ömer’le ve bazı talebeleriyle birlikte [[Sénégal Nehri | Senegal]] nehri üzerindeki bir adaya ribât yaptırarak buradan tebliğ ve [[cihad]] faaliyetlerini sürdürdü. gerçekleştirilen mücadele neticesinde 1043 yılında Cüdâle ve Lemtûne başta olmak üzere Sanhâce’ye (Sanhaja) mensup kabileler itaat altına alındı. Abdullah
==Yükseliş==
Murabıtlar, Gāne (Ghana) Krallığı topraklarına girerek Evdeguşt şehrini ele geçirdiler. Abdullah bin Yâsîn' in 1059 yılında ölümünden sonra Ebû Bekir bin Ömer önce Bergavâta’yı (Barghawata) ele geçirdi. 1061 yılında çıkan iç karışıklığı çözmek amacıyla Fas bölgesinin yönetimini amcasının oğlu Yûsuf bin Tâşfîn’e bırakarak Sahra bölgesine gitti. 1062' de [[Marakeş]] şehrinin inşasını başlatan Ebû Bekir, 1068 yılına kadar Rif-Tanca arasında kalan bölgeyi tamamen kontrol altına aldı. Daha sonra güneye yönelerek Gāne Devleti’ne bağlı birçok şehri ele geçirdi. 1073 yılında Marakeş yakınlarında Yûsuf bin Tâşfîn' in kalabalık ordusu karşısında tahtını Yûsuf’a devrettiğini açıklayarak ordusunun başında Sahra’ya döndü. [[Sudan (bölge) |Sudan]] bölgesine hareketle 1076-77 yıllarında Gāne Devleti’nin başkenti olan Koumbi Saleh şehrini ele geçirdi. İslâmiyet’i kabul eden kralı makamında bıraktıktan sonra ordusuyla Batı Sudan’ı ve bölgedeki altın madenlerini ele geçirdi. Bölge halkının büyük bir kısmı İslamiyet’i bu dönemde kabul etti<ref name= "murabıtlar">[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=310152 "MURÂBITLAR" İslam Ansiklopedisi, cilt: 31, sayfa: 152-155, Yıl: 2006]</ref>.
Bu esnada [[Yusuf bin
Yusuf bin Taşfin [[Endülüs]]’teki müslüman emirliklerin kendisinden yardım istemesi üzerine 1086 yılında buraya geçerek [[Ez-Zellaka Muharebesi]]' nde [[Kastilya Krallığı|Kastilya]] kuvvetlerini ağır yenilgiye uğrattı. Endülüs'teki emirlerin birbirleriyle savaşının devam etmesi üzerine 1090 yılında Endülüs'e geçen Murabıtlar [[Granada, İspanya|Gırnata]] ve [[Malaga|Maleka]] şehirlerini ele geçirdiler. Daha sonra [[Sevilla|İşbiliye]], [[Kurtuba]], [[Valensiya|Belensiye]], [[Badajoz|Batalyevs]] ve [[Balear Adaları]] olmak üzere Endülüs' ün büyük bölümü Murabıtların egemenliğine geçti. Ali bin Yusuf döneminde de Murabıtlar' ın Endülüs ve İspanya yarımadasında ilerleyişi sürmüş ve Uclés yakınlarında yapılan savaşta [[Kastilya Krallığı|Kastilya]] kuvvetleri bir kez daha yenilgiye uğratılmıştır. 1112-13 yıllarında [[Madrid]] ve civarındaki bazı yerleşim yerleri ele geçirildi.Daha sonraki yıllarda günümüzde [[Lizbon]] olarak bilinen Üşbûne, [[Zaragoza]], Pisa, Cenova, [[Barselona]] şehirleri ile [[Mayorka]], [[Minorka]] ve [[İbiza]] adaları ele geçirildi.
[[1090]] ve [[1147]] yılları arasında bugünkü İspanya'nın büyük bölümü ve Kuzey Afrika'daki bazı toprakları denetimleri altında tutarak güçlü bir devlet düzeni teşkil ettiler. İlk başlarda güçlerini korusalar da sonraları Hristiyan İber halklarının saldırıları ve Kuzey Afrikalı diğer toplulukların çıkarttığı ayaklanmalar yüzünden güçleri gün geçtikçe tükenen Murabıtlar, kendileri gibi Kuzey Afrika kökenli olan [[Muvahhidler]]in saldırıları sonucu onların egemenliği altına girerek siyasi egemenliklerini kaybettiler.▼
==Gerileme ve yıkılış==
▲[[1090]] ve [[1147]] yılları arasında bugünkü İspanya'nın büyük bölümü ve Kuzey Afrika'daki bazı toprakları denetimleri altında tutarak güçlü bir devlet düzeni teşkil ettiler. İlk başlarda güçlerini korusalar da sonraları Hristiyan İber halklarının saldırıları ve Kuzey Afrikalı diğer toplulukların çıkarttığı ayaklanmalar yüzünden güçleri gün geçtikçe tükenen Murabıtlar, kendileri gibi Kuzey Afrika kökenli olan [[Muvahhidler]]in saldırıları sonucu onların egemenliği altına girerek siyasi egemenliklerini kaybettiler. Cutanda
=== Hükümdarları ===
| |||