Ahmed Rıza: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
18. satır:
'''Ahmed Rıza Bey''' (1858, [[İstanbul]] - 26 Şubat 1930, [[İstanbul]]), [[Osmanlı]] [[siyasetçi]]si.
 
[[İttihat ve Terakki Cemiyeti]]’nin önde gelen kurucularındandır ve [[Auguste Comte]]’un [[pozitivizm]] felsefesini Türkiye’ye taşıyan kişidir. <ref name=enes/><ref name=malkoc>{{webWeb kaynağı | soyadı1 = Malkoç | ad1 = Eminalp | başlık = Doğu Batı Ekseninde Bir Osmanlı Aydını:Ahmed Rıza Yaşamı ve Düşünce Dünyası | = Doğu Batı Ekseninde Bir Osmanlı Aydını:Ahmed Rıza Yaşamı ve Düşünce Dünyası | url = http://ataturkilkeleri.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2013/03/ydta-11-malkoc.pdf | erişimtarihi = 1 Aralık 2015 | ref = Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Sayı 11 (2007 | arşivengelli = evet}}</ref>Osmanlı’nın kurtuluşunu ve kalkınmasını kişi veya siyasal rejim değişiklikleri yerine toplumsal yapı değişikliğinde gören ve bu yönde çalışmalar üreten ilk kimse olmuştur.
 
Paris’te yaşadığı yirmi yıla yakın sürede cemiyetin Paris şubesinin başkanlığını yaptı; Fransa ve Belçika’da cemiyetin ilk resmi yayın organı olan ''[[Meşveret (gazete)|Meşveret]]'' gazetesini, Mısır’da ''Şura-yı Ümmet'' gazetesinin çıkardı. Osmanlı Devleti’nde [[II. Meşrutiyet]] ilan edilmesi üzerine İstanbul’a dönen ve “''hürriyetçilerin babası''” olarak törenlerle karşılanan Ahmed Rıza, [[Meclis-i Mebusan]] başkanlığı yaptı; [[Ayan Meclisi]] üyesi oldu; [[VI. Mehmed|Sultan Vahdettin]] tarafından Ayan meclisi başkanlığına atandı; ancak [[Damat Ferid]] ile arası açılınca Fransa’ya döndü ve [[Kurtuluş Savaşı|Anadolu’daki Milli Mücadele]] lehine çalışmalarda bulundu. [[Lozan Anlaşması]]’ndan sonra Türkiye’yedöndü.
== Yaşamı ==
1858 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası [[Şura-yı Devlet]] ve [[Meclis-i Âyan]] üyelerinden Ali Bey, annesi ise İslamiyet’e geçmiş Avusturyalı asil bir ailenin kızı Nâile Hanım’dır.<ref name=tdvia>{{webWeb kaynağı | soyadı1 = Ebüzziya | ad1 = Ziyad | başlık = Ahmed Rıza | url = http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c02/c020120.pdf | yayıncı = Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 1989 Cilt 2 | arşivengelli = evet}}</ref> Nesiller boyu devlet hizmetinde bulunmuş bir aileden gelen Ahmed Rıza’nın dedesi (Ali Rıza Bey’in babası) Ziraat ve Darphane nazırlığı yapmış; büyük dedesi Kemankeş Efendi [[III. Selim]]’in Sır Kâtibi olmuştu;<ref name=enes>{{webWeb kaynağı | soyadı1 = Kabakçı | ad1 = Enes | başlık = Pozitivizmin Türkiye’ye Girişi ve Türk Sosyolojine Etkisi | url = http://www.bingol.edu.tr/media/194761/Pozitivizmin-Turkiyeye-Girisi-ve-Turk-Sosyolojisine-Etkisi-Enes-KABAKCi.pdf | erişimtarihi = 1 Aralık 2015 | ref = Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi Cilt 6, Sayı 11, 2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20141113204620/http://www.bingol.edu.tr:80/media/194761/Pozitivizmin-Turkiyeye-Girisi-ve-Turk-Sosyolojisine-Etkisi-Enes-KABAKCi.pdf | arşivtarihi = 13 Kasım 2014}}</ref> Onun babası ise Mısır kadılarından Sıddık Molla idi.<ref name=sari>{{Web kaynağı | soyadı1 = Sarı | ad1 = Süleyman Arif | başlık = Ahmet Rıza’nın Sosyolojik ve Dini Görüşleri | URL = http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/308/600.pdf | ref = Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 20014 | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Ahmed Rıza, küçük yaştan itibaren batı kültürüyle yetişti ve özel dersler aldı. Beylerbeyi Rüşdiyesi’ni bitirdikten sonra [[Lisan Mektebi|Mahrec-i Aklâm]]’a, daha sonra [[Galatasaray Lisesi|Galata Sarayı Mekteb-i Sultânîsi]]’ne devam etti. Mezun olduktan sonra bir süre[[Tercüme Odası| Babıali Tercüme odası]]nda çalıştı. Anadolu’da sürgünde bulunan babasının yanına gittiği sırada yakından gördüğü köylünün sefaleti onu, bunun sebeplerini araştırmaya yöneltti ve ziraat eğitimi için Fransa’ya gitmeye karar verdi.<ref name=tdvia/> Grignon Ziraat Mektebi’ni 1884 yılında bitirerek uzman ziraatçı oldu.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ahmed_Rıza" sayfasından alınmıştır