Vikipedi

Türkiye'de elektrik dağıtımı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kirkurdu (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
1.154 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Kirkurdu (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
1.154 değişiklik
k sadece bozuk yazılışlar düzeltildi
2. satır:
=== Tarihçe ===
 
Türkiye'de elektrik ile tanışma 1902 yılında [[II. Abdülhamid]] devrinde olmuştur. [[Tarsus]]'ta kurulan 2 kwKW' lık bir enerji santrali ile sokaklarda ve bazı konutlarda aydınlatma yapılmıştır. İlerleyen yıllarda elektriğe talebin artmasıyla santralde güç artışı yapılmıştır.<ref>http://www.teias.gov.tr/ebulten/makaleler/2012/OSMANI%20ELEKTR%C4%B0K/index.html</ref>
 
İstanbul sokaklarının elektrik ile aydınlatması ise 1914 yılında [[Silahtarağa Elektrik Santrali]]nden yapılmıştır.<ref>http://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Anonim_Elektrik_%C5%9Eirketi</ref>
8. satır:
1921 yılında Ankara'nın sokak aydınlatması tesis edilen bir havagazı jeneratörü sayesinde olmuştur. 1928-1930 yılları arasında elektrik direkleri ve yeraltı havagazı boruları döşenmiştir.<ref>http://www.goethe.de/ins/tr/ank/prj/urs/geb/sta/trindex.htm</ref>
 
Türkiye'nin bazı il ve ilçelerinde 1950’li ve 1960’lı yıllarda dizel jeneratörlerle elektrik sağlanmıştır, örneğin Silifke’de 400 kVA dizel jeneratör ile enerji sağlanmıştır.<ref>Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ</ref>
örneğin Silifke’de 400 kVA dizel jeneratör ile enerji sağlanmıştır.<ref>Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ</ref>
 
15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı kanun ile [[Türkiye Elektrik Kurumu|TEK (Türkiye Elektrik Kurumu)]] kurulmuştur. Elektrik hizmetlerinde bütünlüğün sağlanması için dağınık bir şekilde yürütülen elektrik hizmetleri diğer kurumlardan devralındı.<ref>http://www.uedas.com.tr/sayfalar.asp?mdl=sayfa&param=30&k=61</ref>
 
1994 yılında yeniden yapılandırılarak [[TEAŞ|TEAŞ (Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş.)]] ve [[TEDAŞ|TEDAŞ (Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.)]] olarak ikiye bölünmüştür.<ref name="tr.wikipedia.org">http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_Elektrik_Kurumu</ref>
 
2001 yılında TEAŞ tekrar [[TETAŞ|TETAŞ (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş.)]],[[TEİAŞ|TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.)]] ve [[EÜAŞ|EÜAŞ (Elektrik Üretim A.Ş.)]] olarak yeni bir yapılanmaya girmiştir.<ref name="tr.wikipedia.org"/>
 
TEDAŞ 2004 yılında Özelleştirme Yüksek Kurul Kararı ile özelleştirme kapsamına alınmıştır.<ref>http://www.oib.gov.tr/tedas/tedas.htm</ref>
Satır 21 ⟶ 20:
== Türkiye'de Elektrik Dağıtım ==
 
Enerji, santrallerde üretildikten sonra yükseltici transformatörler vasıtasıyla iletim seviyelerine (380 kV, 154 kV) yükseltilirler. [[Elektrik iletim hattı|Elektrik iletim hatları]] yük tevzi merkezlerinden yerleşim yerlerine enerji sağlarlar. Milli Yük Tevzi Merkezi ve dokuz tane bölge yük tevzi merkezleri aracılığıyla, enterkonnekte sistemimizin üretim ve tüketiminin dengede tutulması [[SCADA]] vasıtasıyla kontrol edilmektedir.<ref>http://www.milliyet.com.tr/2006/08/10/son/soneko23.asp</ref><ref>http://www.emo.org.tr/ekler/4546d484e137a6c_ek.pdf</ref>▼
Enerji, santrallerde üretildikten sonra yükseltici transformatörler vasıtasıyla iletim seviyelerine(380kV, 154kV)
▲yükseltilirler. [[Elektrik iletim hattı|Elektrik iletim hatları]] yük tevzi merkezlerinden yerleşim yerlerine enerji sağlarlar. Milli Yük Tevzi Merkezi ve dokuz tane bölge yük tevzi merkezleri aracılığıyla, enterkonnekte sistemimizin üretim ve tüketiminin dengede tutulması [[SCADA]] vasıtasıyla kontrol edilmektedir.<ref>http://www.milliyet.com.tr/2006/08/10/son/soneko23.asp</ref><ref>http://www.emo.org.tr/ekler/4546d484e137a6c_ek.pdf</ref>
 
Türkiye'de 380 kvkV, 154 kvkV ve 66 kvkV yüksek gerilim seviyeleri; ile 6.,3 kvkV, 15 kvkV ve 33 kvkV orta gerilim seviyeleri kullanılmaktadır. Fakat yüksek gerilimde 66 kV ve orta gerilimde 6,3 kV ve 15 kV seviyeleri artık kaldırılmaktadır.<ref>Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ, sf. 104</ref>
kullanılmaktadır. Fakat yüksek gerilimde 66 kv ve orta gerilimde 6.3 kv ve 15 kv seviyeleri artık kaldırılmaktadır.<ref>Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ, sf.104</ref>
 
Enerji nakil hatları yük tevzi merkezlerinden şehirlerde bulunan trafo merkezlerine gelirler. Şehirlerde bulunan trafo merkezlerinde (indirici merkezde denilmektedir) sonlanan bu hatlar, trafo merkezlerinde 33 kvkV veya bazı yerlerde 15 kvkV seviyesine dönüştürülerek şehir elektrik dağıtım şebekesindeki yük noktalarına (trafo postalarına) bağlanır. Türkiye'de kullanılan 15 kvkV ve 6.,3 kvkV ise güç kayıplarının fazla olması sebebiyle terk edilmektedir.<ref>Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ, sf. 196</ref>
 
Ayrıca kullanılan 33 kvkV seviyesinin Avrupa standartlarıyla uyumlu olmaması ve özel üretilmesinden dolayı Türkiye'ye daha pahalıya mal olduğu fikri belirtilmektedir.<ref>Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ, sf. 106</ref>
 
Dağıtım şebekelerinde son kullanıcılara (tüketicilere) elektrik gücünün ulaşması için trafo postalarında 33 kV veya 15 kv seviyesi 0,4/0,231 kV alçak gerilim seviyesine indirilir. Trafo postaları direk tipi veya köşk tipi bina içinde veya kabin içinde veya yer altında korunaklı bir şekilde bulunur. Hem 33 kV (veya 15 kV) seviyesi hem de 0,4/0,231 kV seviyesi elektrik direklerinde veya şehir içindeki nüfus yoğunluğu olan bölgelerde yer altında taşınabilir.<ref name="megep.meb.gov.tr">http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/modul_pdf/523EO0167.pdf</ref>
15 kv seviyesi 0.4/0.231 kv alçak gerilim seviyesine indirilir. Trafo postaları direk tipi veya köşk tipi bina içinde
veya kabin içinde veya yeraltında korunaklı bir şekilde bulunur. Hem 33 kv(veya 15 kv) seviyesi hem de 0.4/0.231
kv seviyesi elektrik direklerinde veya şehir içindeki nüfus yoğunluğu olan bölgelerde yeraltında taşınabilir.<ref name="megep.meb.gov.tr">http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/modul_pdf/523EO0167.pdf</ref>
 
Şehirlerde alçak gerilim dağıtım şebekesi üç- fazlı sistemlerden, kırsal kesimde nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerde tek fazlı sistemlerden oluşabilir. Şehirlerde trafolardan çıkan bu alçak gerilim hatları dağıtım kutularından (box) binalardaki tüketicilere ait sayaç panolarına bağlanır.<ref name="megep.meb.gov.tr"/>
yerlerde tek-fazlı sistemlerden oluşabilir. Şehirlerde trafolardan çıkan bu alçak gerilim hatları dağıtım
kutularından(box) binalardaki tüketicilere ait sayaç panolarına bağlanır.<ref name="megep.meb.gov.tr"/>
 
Tüketiciler genelde konutlarda alçak gerilim abonesi olabileceği gibi orta gerilim veya daha yüksek gerilim seviyelerinde
Satır 44 ⟶ 36:
da bulunmaktadır.<ref>http://www.dektmk.org.tr/pdf/enerji_kongresi_11/20.pdf</ref>
 
Türkiye’de alçak gerilim dağıtım şebekelerinin TT sistem olarak inşa edilmekte olduğu fikri mevcuttur. Tüketicilerde ise değişik kullanımlar mevcuttur. Tüketicilerde TT sistem kullanılıyorsa; tüketicilerin koruma hatları nötr ile bağlı olmamalı ve kaçak akım rölesi bulunmalıdır. Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde TT sistemde nötr hattının ev bağlantılarında su borusu şebekesine bağlanması şartı çelişkiye sebep olduğu belirtilmiştir. TN sistem kullanıyorsa, alçak gerilim şebekesi hava hattı direkleri, nötr hattına bağlı olmalıdır.<ref>Yeni yönetmeliğin getirdikleri, İsa ILISU 19 temmuz 2012 EMO Bursa (http://www.konelsis.com.tr/sablon/konelsis/pdf/TOPRAKLAMA_YONETMELiGi.pdf)</ref>
Türkiye’de alçak gerilim dağıtım şebekelerinin TT sistem olarak inşa edilmekte olduğu fikri mevcuttur. Tüketicilerde
ise değişik kullanımlar mevcuttur. Tüketicilerde TT sistem kullanılıyorsa; tüketicilerin koruma hatları nötr ile bağlı
olmamalı ve kaçak akım rölesi bulunmalıdır. Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde TT sistemde- Nötr hattının ev
bağlantılarında su borusu şebekesine bağlanması şartı çelişkiye sebep olduğu belirtilmiştir. TN sistem kullanıyorsa;
alçak gerilim şebekesi hava hattı direkleri, nötr hattına bağlı olmalıdır.<ref>Yeni yönetmeliğin getirdikleri, İsa ILISU 19 temmuz 2012 EMO Bursa (http://www.konelsis.com.tr/sablon/konelsis/pdf/TOPRAKLAMA_YONETMELiGi.pdf)</ref>
 
=== Elektrik Piyasası ve Düzenlemeler ===
 
Türkiye’de Elektrik piyasasıPiyasası kanunuKanunu istikrarlı bir elektrik piyasasının oluşturulmasını amaçlar. Türkiye'de elektriğin üretimi, [[Elektrik iletim hattı|iletimi]], dağıtımı, toptan satışı, perakende satışı, ithali veya ihracı ve bu işlerle ilgili gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülükleri bu kanun kapsamında bulunmaktadır. Bu kanuna ait yürütme işlemlemleriişlemleri [[Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu]] tarafından gerçekleştirilmektedir.<ref>http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.4628&MevzuatIliski=0& sourceXmlSearch=%</ref> Bu kanunlar doğrultusunda 2013 yılında elektrik dağıtım şirketlerinden elektrik tedarik ve satış yetkisi alınmış ve bu yetki elektrielektrik tedarikçilerine verilmiştir. 2014 yılı itibarıitibarıyla ile deda elektrik tedarikçileri iki ana gruba ayrılarak görevli ve görevli olmayan tedarikçiler olarak düzenlenmiştir.<ref>https://cazipenerji.com/serbest-tuketici-merkezi/</ref>
 
EPDK kamuoyunu ve tüketicileri elektrik faturalarında alınan bedeller ve yasal dayanakları hakkında bilgilendirmektedir.<ref>http://www.epdk.gov.tr/index.php/epdk-sss?id=212#8-faturalarda-yer-alan-iletim-bedeli-nedir</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye%27de_elektrik_dağıtımı" sayfasından alınmıştır