Özelleştirme: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kaynakça |
Hakanuzun81 (mesaj | katkılar) |
||
1. satır:
{{kaynaksız}}
'''Özelleştirme''' kavramının tanımlanmasına yönelik teori ve uygulamada kabul gören iki yaklaşım vardır. Bunlar, dar ve geniş anlamda özelleştirme tanımlarıdır. Özelleştirme dar anlamıyla, “[[Mülkiyet hakkı|mülkiyeti]] ve [[yönetim]]<nowiki/>i [[Halk|kamu]]<nowiki/>ya ait olan iktisadi üretim birimlerinin [[özel sektör]]<nowiki/>e devri” olarak tanımlanmaktadır. Dar anlamda özelleştirmede mutlak olarak mülkiyetin devrinin (en az % 51’nin devrinin) gerçekleşmesi ve yönetimin özel kesime geçmesi gerekmektedir.<ref>YILMAZ,
Erol, Ekonomik Perspektiften KİT’ler, Özelleştirme ve Uygulama, Ankara, Ekim
2002. </ref> Ancak bir başka görüşe göre daha az oranda bir hisse satışı da özelleştirme sayılmalıdır. Çünkü %51’in altında bir [[Hisse senedi|hisse yönetim]]<nowiki/>i ele geçirmek için yeterli olabilir. Geniş anlamda özelleştirme, mülkiyet veya yönetim transferinden daha fazlasını ifade etmektedir ki, bir iktisadi organizasyonu serbest piyasa mekanizmasına göre işleyen yapıya kavuşturmayı ve bunun için gerekli uygulamaları yapmayı kapsamaktadır.<ref name=":0">ORKUNOĞLU,
Işıl Fulya, Özelleştirme ve Alternatifleri, Akademik Bakış Dergisi,
Kırgızistan, Ekim-Kasım-Aralık, 2010.</ref>
Geniş anlamda özelleştirme kavramının içine giren unsurlar; <ref>AKALIN,
Güneri, Kit Ekonomisi, Yeniçağ Yayınları, Ankara, 1990.</ref> devletin çeşitli şekillerde (yasal, doğal vb.) oluşturduğu mal ve hizmet üretimindeki kamusal [[Tekel|tekellerin]] kaldırılması, kamu hizmetlerinden (sosyal mallardan) mümkün olanların fiyatlandırılması, kamu kesimi tarafından üretilen mal ve hizmetlerin finansmanının özel kesimce sağlanması, KİT’lerin mülkiyet devrinin yanı sıra, özel kesime kiralanması, yönetimin özel kesime devri, deregülasyon<ref>NANKANİ
Gobind, Privatization and Deregulation: A Push Too Far?, Economıc Growth ın the
1990s Learning from a Decade of Reform,
<nowiki>http://www1.worldbank.org/prem/lessons1990s/chaps/06-Ch06_kl.pdf</nowiki>, World Bank
Publication, April, 2005.</ref> (kurumsal serbestleşme); yani özel firmaların faaliyetlerinin düzenlenmesi ile ilgili kamu tarafından konulan kurallara son verilmesini içermektedir. Bu çerçeve içinde özelleştirme bir bütün olarak devletin iktisadi faaliyetlerinin sınırlandırılmasını ve ekonomide piyasa güçlerinin etkili kılınmasına ilişkin bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Kısaca, mülkiyetin devri dışındaki uygulamaların geniş anlamda özelleştirme tanımını oluşturduğu söylenebilir ki buna özelleştirme benzeri uygulamalar ya da diğer bir deyişle özelleştirme alternatifleri eklenebilir. Örneğin imtiyaz devri, yönetim devri, kiralama yöntemi, gelir ortaklığı yöntemi gibi yöntemler de geniş anlamda özelleştirme kapsamına dahil edilebilecektir.<ref name=":0" />
Geniş anlamda özelleştirmede [[Kamu|kamu]] kurum ve kuruluşlarının mülkiyet devrinin yanı sıra aşağıdaki öğeler de vardır;
| |||