Astrometri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Düzeltmeler yapıldı (TDK) |
Kaynak eklendi. |
||
1. satır:
[[Dosya:Interferometric astrometry.jpg|thumb|right|300px|Optik dalgaboyu aralığında yıldızların konumlarının, [[girişimölçer]] kullanılarak yüksek hassasiyetle bulunmasını gösteren örnek çizim. ''Courtesy NASA/JPL-Caltech'']]
'''Gök ölçümü''' ('''astrometri)''', [[yıldız]]ların ve diğer gökyüzü cisimlerinin konumlarının ve hareketlerinin yüksek hassasiyetle hesaplanmasını içine alan bir [[gök bilimi]] dalıdır. Astrometrik ölçümlerden elde edilen bilgiler [[kinematik]], [[Güneş Sistemi]]’nin fiziksel kökeni ve [[galaksi]]miz [[Samanyolu]] ile ilgili bilgiler sunar.<ref>[[w:en:Astrometry]]</ref>
==Tarihçe==
Satır 16 ⟶ 15:
1989 yılında [[Avrupa Uzay Ajansı]]’nın ([[ESA]]) [[Hipparkos]] uydusu sayesinde gök ölçümü Dünya yörüngesine taşındı. Böylece atmosferin optik saptırmalarından ve Dünya’nın mekanik kuvvetlerinden daha az etkilenen bir platform meydana geldi. 1989 ve 1993 yılları arasında çalışan Hipparkos, yeryüzündeki diğer optik teleskoplara göre çok daha yüksek hassasiyetle gökyüzünde büyük ve küçük açılarda ölçümler yaptı. Dört yıl boyunca 118.218 yıldızın konumlarını, ıraklık açılarını, konumlarındaki açısal değişimleri ([[İng.]]: {{dil|en|proper motion}}) eşi görülmemiş hassasiyetle belirledi. Yeni "Tycho kataloğu", 1.058.332 yıldızı 20-30 [[açısal dakika]] doğrulukla yenilenmiş oldu. Aynı zamanda 23.882 [[çift yıldız]] ve 11.597 [[değişen yıldız]] Hipparkos görevi boyunca analiz edilip kataloglandı.
Bugün en sık kullanılan katalog USNO-B1.0’dir. Bütün gökyüzünde 1.000.000.000'dan fazla gökyüzü cisminin konumu, konumlarındaki açısal değişimleri, kadirleri ve diğer karakteristik özelliklerini içerir. Geçtiğimiz 50 yıl boyunca 7.435 Schmidt kamera levhası, çeşitli gökyüzü incelemesini tamamlamak ve USNO-B1.0 için 0,2 [[açısal dakika]] doğrulukla veri oluşturmak için kullanıldı.<ref>[[w:en:Astrometry#History]]</ref>
==Uygulamalar==
Satır 31 ⟶ 30:
Astronomlar, gök ölçümü tekniklerini Dünya’ya yakın cisimleri izlemek için kullanıyorlar. Gök ölçümü, birçok Güneş Sistemi cisminin tespitinde rekor kırılmasının nedenidir. Astronomlar, bu cisimleri astrometri kullanarak bulmak için bütün gökyüzünü tarayan teleskoplar ve çeşitli aralıklarda fotoğraf çekmesi için büyük alan kameraları kullanıyor. Astronomlar, bu fotoğrafları işleyerek arka plandaki sabit görünen yıldızlara göre Güneş Sistemi cisimlerinin hareketlerini belirleyebiliyorlar. İlk olarak seçilen birim zamana göre gözlem yapılıyor. Astronomlar, bu süre boyunca Dünya’nın hareketinden kaynaklanan ıraklık açısını ve cismin hesaplanan Güneş merkezine olan mesafesini karşılaştırıyor. Bu mesafe ve diğer fotoğraflar kullanılarak cismin [[yörünge ögeleri]] de dahil birçok bilgi elde edilebilir.
[[50000 Quaoar]] ve [[90377 Sedna]], [[Michael E. Brown]] tarafından bu yöntemlerle keşfedilen iki Güneş Sistemi cismidir. Diğerleri, [[Palomar Gözlemevi]]'nin {{convert|48|in}} Samuel Oschin teleskobu ve yine Palomar'ın büyük alan CCD kamerası kullanılarak [[Caltech]]’te keşfedilmiştir. Astronomların gökyüzündeki cisimlerin konumlarını ve hareketlerini takip etme yeteneği, kendi Güneş
== İstatistik ==
Gök ölçümünün temel taşı hata düzeltmedir. [[Atmosfer]] koşulları, kullanılan aletlerin kusursuz olmaması, gözlemciden kaynaklanan hatalar gibi birçok faktör, gök cisimlerinin konumlarını belirlerken çok sayıda hata üretir. Bu hatalar, gözlem aletlerinin geliştirilmesi ve alınan verilerin düzenlenmesi gibi çok sayıda teknikle azaltılabilir. Sonuçlar, daha sonra [[istatistik]]sel yöntemler kullanılarak analiz edilebilir.<ref>[[w:en:Astrometry#Statistics]]</ref>
== Bilgisayar programları==
| |||