|
'''Manisa davası''' ya da '''Manisalı gençler davası''', [[Manisa]]'da, çoğu lise öğrencisi olan 16 gence [[26 Aralık]] [[1995]]'te gözaltına alınmalarının ardından yasa dışı örgüt üyesi oldukları iddiasıyla açılan dava ile bu gençlere gözaltında [[işkence]] yaptıkları iddiasıyla polislere karşı açılan davalara, basında ve halk arasında verilen addır. Davalar [[Türkiye]]'de [[insan hakları]] alanında verilen mücadelenin simgesi oldu ve uzun süre devam etti.
Gözaltına alınan gençler hakkında yasa dışı örgüte üye olmak ve izinsiz yazı yazmak gibi suçlardan dava açılırken, polisler hakkında da gençlere işkence yaptıkları gerekçesiyle dava açıldı. Uzun yıllar süren yargı süreci sonucunda ''Manisalı gençler'' suçsuz oldukları anlaşılarak [[beraat]] ederken, polisler işkence yapmak suçundan toplam 85 yıl ceza aldı.
İşkence gören gençlerden olan ve üç buçuk ay tutuklu kalan Hüseyin Korkut, geçirdiği travmanın tedavi sürecinde yaşadıklarını romanlaştırdı. Romandan parçalar ''[[Radikal Gazetesi(gazete)|Radikal]]'nde' gazetesinde 25 Kasım - 1 Aralık 2007 tarihleri arasında yazı dizisi olarak yayımlandı.
== Olayların başlangıcı ==
Olaylar, [[Manisa]]lı 16 gencin [[26 Aralık]] [[1995]]'te bir vagona ''"Paralı eğitime hayır"'' yazdığı gerekçesiyle evleri basılarak gözaltına alınmasıyla başladı. Ailelerine ve kendilerine herhangi bir açıklama yapılmaksızın yapılan operasyonla Manisa Emniyet Müdürlüğü'ndeMüdürlüğünde gözaltına alınan gençler, duvarlara yazı yazmak, bildiri dağıtmak, molotofkokteylimolotof kokteyli atmak, gizli bir örgüte üye olmakla suçlanıyordu. Gençlerin aileleri, çocuklarını savcılık izniyle gördükten sonra [[işkence]]ye maruz kaldıklarını anlayarak kamuoyunu harekete geçirdi. Dönemin [[CHP]] milletvekili [[Sabri Ergül]] ile birlikte basın toplantısı düzenleyerek, görevli polisler hakkında suç duyurusunda bulundu. Bunun üzerine Manisa Cumhuriyet Savcılığı, söz konusu polislere, işkence yaptıkları gerekçesiyle dava açtı.<ref name="radikal3">[http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=239839 Ateş Manisa'ya düştü (1)] [[Radikal Gazetesi]], 25.11.2007. Erişim tarihi: 28.11.2007.</ref>
== Manisalı gençlerin yargılanması ==
Gençler gözaltında bir süre tutulduktan sonra mahkemeye çıkarıldı. Uzun yıllar devam eden yargılama süreci sırasında, gençlerin annelerinden birinin, kızı cezaevi aracına bindirilirken söylediği ''"Götürmeyin kızımı, o daha çok küçük!"'' sözü, davanın sembollerinden biri haline geldi.<ref>[http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=240144 İşkenceye tanıklık...] [[Radikal Gazetesi]], 29.11.2007. Erişim tarihi: 12.12.2007.</ref> Manisa Sulh Ceza Mahkemesi'nde süren dava, gençlerin [[14 Mart]] [[1997]]'de ''izinsiz yazı yazmak'' suçundan beraatiyle sonuçlandı. Ayrıca, [[28 Ekim]] [[2000]]'de [[İzmir]] [[DGM]], gençlerin ifadelerinin işkence altında alınması ve başka bir kanıt bulunmaması gerekçesiyle, beraatlerine karar verdi.<ref name="radikal3" />
== Polislerin yargılanması ==
Gençlerin aileleriyle [[Sabri Ergül]]'in yaptığı suç duyurusunun ardından, [[14 Haziran]] [[1996]]'da [[Manisa]] Cumhuriyet Savcılığı, gençlerin soruşturmasını yürüten 10 polis hakkında [[işkence]] yapmaktan dava açtı. Polisler, duruşmaların çoğuna katılmadı. Yargılama sürecinde basının ve kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla Sabri Ergül, Manisa Emniyet Müdürlüğü'nün kapısına ''"Bu işyerinde işkence var''" yazılı bir döviz astı.<ref>[http://eski.bianet.org/2002/10/18/13981.htm Manisa Davası: Avukat ve Gazeteci Başarısı] Bianet, 17.10.2002. Erişim tarihi: 12.12.2007.</ref>
Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılan yargılama sonucunda 10 sanık polis beraat etti. Bunun üzerine [[Yargıtay]] 8. Ceza Dairesi, ''"Tüm mağdurların fiziki ve psikolojik işkenceye maruz kaldıkları"'' gerekçesiyle [[beraat]] kararını bozdu. Tekrar görülen davada yerel mahkeme, ikinci kez beraat kararı verdi.<ref>[http://www.evrensel.net/02/09/19/gundem.html#2 Manisa davasında mektup komplosu] [[Evrensel Gazetesi]], 19.9.2002. Erişim tarihi: 28.11.2007.</ref> Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından bozulan davada [[İzmir]] [[DGM]], [[16 Ocak]] [[1997]]'de dokuzuncu duruşmada, beş sanık hakkında beraat, 10 sanık hakkında ise 2,5 yıl ile 12,5 yıl arasında değişen hapis cezaları verdi. Yargıtay 8. Ceza Dairesi ise, yaptığı inceleme sonucunda [[20 Ocak]] [[1998]]'de İzmir DGM'nin kararını, polislere karşı açılan davanın sonucuyla sulh ve ağır ceza mahkemelerinde eylemlere ilişkin açılan davaların sonuçlarını beklemeden ve göz önüne almadan eksik inceleme yaparak karar verdiği için bozdu. [[15 Ekim]] [[2000]]'de sanık polisler, toplam 85 yıl hapis cezasına çarptırıldı.<ref name="radikal3" /> Yargıtay 8. Ceza Dairesinin, yaptığı [[temyiz]] incelemesi sonucunda [[4 Nisan]] [[2003]] tarihinde onamasıyla, karar kesinleşti.<ref name="radikal4">[http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=240379 Ateş Manisa'ya düştü (7)] [[Radikal Gazetesi]], 1.12.2007. Erişim tarihi: 3.12.2007.</ref>
== Kronolojik olarak gözaltı ve yargı süreci ==
[[Dosya:Manisadavasi.gif|thumb|right|150px|[[Sabri Ergül]], Manisalı gençlerden biriyle.]]
* [[26 Aralık]] - [[31 Aralık]] [[1995]] - ''Manisalı gençler'' gözaltına alındı. İşkence gördüklerini anlayan [[Sabri Ergül]] ile gençlerin aileleri, polisler hakkında suç duyurusunda bulundu.
* [[12 Mart]] [[1996]] - [[İzmir]] [[DGM]]'de gençlerin ilk duruşmaları yapıldı. Birinin 14 yaşından küçük olması nedeniyle, ''gizlilik kararı'' alındı.
* [[16 Mart]] [[1996]] - İzmir Tabip Odası, doktor raporlarının incelenmesi sonucunda hazırladığı raporda, gençlerin [[işkence]] gördüğünü açıkladı.
* [[28 Mayıs]] [[1996]] - Gençler, ayrıca Manisa Sulh Ceza Mahkemesi'nde, ''tren vagonlarına yazı yazmak'', ''bir berber dükkânına molotofkokteylimolotof kokteyli atmak'' suçlamalarıyla yargılanmaya başladı.
* [[30 Mayıs]] [[1996]] - İzmir DGM'deki duruşmada tanık olarak dinlenen tren garı nöbetçisi vagonlarda hiç yazı görmediği, itfaiye görevlileri ise berber dükkânının tüplü sobadan dolayı yandığı yönünde ifade verdi.
* [[4 Haziran]] [[1996]] - [[Manisa]] Cumhuriyet Savcılığı, gençlerin soruşturmasını yürüten 10 polis hakkında işkence yapmak suçlamasıyla dava açtı.
* [[10 Eylül]] [[1996]] - İzmir DGM'deki duruşma günü sanıklardan en küçüğü 15 yaşını doldurduğu için ''gizlilik kararı'' kalktı.
* [[16 Ocak]] [[1997]] - İzmir DGM, dokuzuncu duruşmada beş sanık için beraata, 10 sanık hakkında da 2,5 yıl ile 12,5 yıl arasında değişen hapis cezasına hükmetti.
* [[14 Mart]] [[1997]] - Gençler Manisa Sulh Ceza Mahkemesi'nde ''izinsiz yazı yazmak'' suçundan beraat etti.
* [[30 Nisan]] [[1997]] - Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nde işkence iddiasıyla yargılandıkları duruşmaya, sanık polislerin hiçbiri gelmedi. Emniyet Müdürlüğü'ndenMüdürlüğünden sanık polislerin teşhisi için fotoğraflarıyla gözaltı nezaret defterlerinin, sağlık ocağından ise belgelerin istenmesine ve diğer eksiklerin giderilmesine karar verildi.
* [[14 Mayıs]] [[1997]] - Sanık gençlerin en küçüğü hakkında Çocuk Mahkemeleri Yasası uygulandı. ''Manisalı genç'', suçlamalardan beraat etti.
* [[21 Mayıs]] [[1997]] - ''Manisalı gençler'', Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nde ''kasten bina yakmak'' suçundan beraat etti.
* [[4 Haziran]] [[1997]] - Sanık polislerin hiçbiri duruşmaya gelmedi. Mahkeme, fotokopisi gönderilmiş belge asıllarının gönderilmesinin ve kimlik belirtmeksizin gönderilen sanık polislerin fotoğraflarının kimliklerinin belirtilmesinin istenmesine ve eksiklerinin giderilmesine karar verdi.
* [[3 Eylül]] [[1997]] - Polisler yine yargılandıkları duruşmaya gelmedi. Sanık polislerin hazır bulundurulması ve teşhis yaptırılmasına, gelmeyen sanık polislerin fotoğraf üzerinden teşhislerine karar verildi.
* [[23 Aralık]] [[1997]] - Sanık polisler duruşmaya gelmedi. Mağdurların sanık polisleri fotoğraftan teşhisi işlemlerine başlandı.
* [[20 Ocak]] [[1998]] - Yargıtay 9. Ceza Dairesi, gençler aleyhine karar veren İzmir DGM'nin kararını, polislere açılan davanın sonucuyla sulh ve ağır ceza mahkemelerinde eylemlere ilişkin açılan davaların sonuçlarını beklemeksizin ve göz önüne almaksızın eksik inceleme yaparak karar verdiği için bozdu.
* [[21 Ocak]] [[1998]] - Sanık polisler duruşmaya yine gelmedi. Müdahiller, son sözlerini mahkemeye sundu.
* [[11 Mart]] [[1998]] - Manisa Ağır Ceza Mahkemesi, gençlere işkence sanığı polislerin delil yetersizliğinden beraatlerine karar verdi.
* [[12 Ekim]] [[1998]] - Yargıtay 8. Ceza Dairesi, Manisa Ağır Ceza Mahkemesinin polisler hakkındaki beraat kararını bozdu, sanıkların işkence yapmaktan ceza almaları gerektiğini belirtti.
* [[27 Ocak]] [[1999]] - Manisa Ağır Ceza Mahkemesi polisler hakkında Yargıtay'ın verdiği bozma kararına karşı direnerek tekrar beraat kararı verdi.
* [[15 Haziran]] [[1999]] - Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nin direnme kararını bozdu, polislerin işkenceden mahkûm olmalarını istedi.
* [[15 Ekim]] [[2000]] - Yargıtay kararına uymak zorunda olan Manisa Ağır Ceza Mahkemesi, 10 sanık polisi toplam 85 yıl hapis cezasına çarptırdı.
* [[28 Ekim]] [[2000]] - İzmir DGM, ''Manisalı gençler''in, ifadelerinin işkence altında alınması ve başka bir kanıt bulunmaması gerekçesiyle [[beraat]]lerine karar verdi.
* [[4 Nisan]] [[2003]] - [[Yargıtay]] 8. Ceza Dairesi, biri başkomiser 10 polisin 60 ile 130 ay arasında değişen hapis cezalarına çarptırılmasına ilişkin kararı, zamanaşımı süresinin dolmasına üç ay kala onadı.<ref name="radikal4" />
== Hüseyin Korkut'un romanı ==
| 