|
anlatım kullanmışlardır. Tao'nun beşeri herhangi bir zihni yapı ile anlaşılmayacağını O'nun selbi (olumsuzlayıcı)sıfatları sayılarak gösterilmeye çalışılmıştır; isimsiz, şekilsiz, suretsiz, görünmeyen, işitilmeyendir O. Chuang-tzu'ya göre Tao semavi eşitlenmenin, bütün zıtları ve çelişkileri eşit kılan mutlak birlik halidir.
== Bir ÖğretiDin Olarak Taoizm == ▼'''Su Yolu'''
Eva Wong Taoizm dininin panteist ve plüralist olduğunu belirtir. Tanrılar, ruhlar ve ölümsüzler sahip oldukları güç ve aydınlanma derecesine göre Taoist panteonunda sıralanırlar. En yüksek seviyeli tanrılara T'ien-tsun veya Göksel Efendiler denir, onları Ti (İmparator), Hou (İmparatoriçe), Wang (Kral), Hsien (Ölümsüz) ve Shen (Ruh) izler. Taoist dini halk inançları ve yerel kültler ile karıştığı için tanrıları tarihöncesi zamandan kalma doğa ruhlarını, halk kahraman ve bilginlerini, diğer dinlerin tanrılarını ve ölümsüzlük arayışındaki kültlerin kurucularını da içermektedir.
Kimilerinin Taoculuğun kurucusu olarak gördükleri Lao-tzu bu dinde T'ai-shang Lao-chün adıyla tanrılaştırılmıştır ve Taoist dininin tüm Taoistlerce kabul edilen patriarkıdır.
Taoizm'in kurucusu Lao-Tzu Taozim'i "Su Yolu"na benzetiyordu. Bunun nedenini 20.Yüzyıl'ın önemli düşünürlerinden biri olan Osho(Chandra Mohan Jain) şöyle açıklıyor: "Lao Tzu'nun yoluna "Su Yolu" denmesinin pek çok sebebi vardır. Öncelikle su, yumuşaktır, mütevazıdır, en alçak yeri arar. Everest'e yağmur yağabilir, ama su orada kalmaz; vadiden aşağı akmaya başlar. Ve vadide de en derin kısmına ulaşır. Hırslı değildir. İlk olmak gibi bir hırsı yoktur. Su gibi olmak demek, bir hiç kimse olarak son derece mutlu olmak demektir. İkincisi, su hareket demektir. Her zaman hareket halindedir ve ne zaman hareket etmese kirlenir, pislenir, hatta zehirli olur. Ölür. Hayat harekette,dinamizmde, akıştadır. Tüm hayat bir akıştır, hiçbir şey durağan değildir."
'''Yin ve Yang'''
Taoist dilinde, dişil ilkeye yin ve erkek ilkeye yang adı verilir. Yang hırstır, yang saldırganlıktır, yang arzu ve tasarıdır. Yang politiktir- yin ise dinidir. Tao inancına göre kişi ne zaman hırslı olursa, dindar olması imkansızdır; ne zaman dindar olursa politik olması imkansızdır. İkisi birlikte gitmez. Tao inancına göre ikisinin doğası birbirinden farklıdır, tıpkı yağ ve su gibi, birbirine karışamazlar.
'''Mutlak Tao'''
Taoizm inanışına göre bir insan Tao'yu kelimlere dökemez ve tanımlayamaz. Tao yalnızca hissedilerek anlaşılabilir, anlatılabilen yani dile dökülebilen Tao ise gerçek Tao değildir. Bu konu hakkında Taozimin kurucusu Lao-Tzu "Anlatılabilen Tao gerçek değildir." diyerek durumu özetlemiştir. Tao yalnızca tecrübe edilebilir, kelimelere dökülemez ve anlatılamaz.
'''Üç İnsan Tipi: Satwa,Rajas ve Tamas'''
Taoizm'e göre insanlar üçe ayrılır. Bunların ilki Satwa yani Tao'yu bir üstat veya başka bir aracı ile duyar duymaz bütün benliğiyle Taoyu yaşamaya çalışanlar, onunla bütünleştiğini hissedenler. Bunların ikincisi Rajas yani Tao'yu benliklerinin yarısıyla kabul eden, fakat diğer yarısıyla da inkar eden, Tao'ya göre yaşamayanlar. Bu insanlar Tao'yu öğrenirler, anlarlar fakat ne yapacakları konusunda kararsız kalırlar. Oysa ki Tao'ya göre, Tao'yu yaşayan bir insan fikir ayrılığı içerisinde kalmaz,bütün benliği bir birlik içerisindedir. En son insan tipi ise Tamas'tır. Bu insanlar Tao'ya göre en düşük seviyedeki insanlardır, bunlar Tao'yu duydukları zaman yüksek sesle kahkaha atarlar. Öyle sığdırlar ki derinlikle ilgili hiçbir şey onları cezbetmez ve kahkahaları ise bir korumadır. Tao Hakikatına karşı yalnızca dalga geçer ve gülerler. Lao-Tzu bu konuda; "Üçüncü tipte insan hakikati duyduğunda gülmezse, hakikat hakikat olmaz." diyerek durumu belirtmiştir.
▲== Bir Öğreti Olarak Taoizm ==
Taoizm öğretisinde din,tanrı,peygamber ve mitolojik unsurlara rastlamak pek mümkün değildir. Zaman içerisinde diğer Uzak Doğu dinlerinden bazı eklemeler alsa da ana öğreti olarak bir dinden bahsetmek mümkün değildir. Bunun nedeni Taoizme göre her bireyin kendi yolunu çizmesi gerektiğinde olan inançtan kaynaklanır. Diğer dinlerde bir yol,bir öğreti mevcut iken Taozim'de böyle bir şey yoktur. Adından da anlaşılacağı üzere Tao yol demektir ve her birey kendi yolunu çizmelidir.
Tao bireye saygı duyar, topluma değil. Tao eşsiz olana saygı duyar, kalabalığa değil. Tao özgürlüğe saygı duyar, riayete değil. Tao'nun geleneği yoktur, Tao bir isyandır ve mümkün olan en büyük isyandır.
Tao inancına göre yolda olmak hedefte olmaktır. Bu yüzden Taoistler hedef hakkında konuşmazlar, Tanrı hakkında konuşmazlar,moksha, nirvana hakkında konuşmazlar.
== Tao Hikayeleri ==
'''İşe Yaramaz Ol'''
Lao Tzu öğrencileriyle dolaşıyormuş ve yüzlerce marangozun ağaçları kestikleri bir yere gelmişler. Oraya büyük bir saray inşa edilecekmiş. Tüm orman neredeyse kesilmiş, ama yalnızca tek bir ağaç kalmış; binlerce dalı olan tek bir ağaç. Öyle büyükmüş ki gölgesinde bin kişi oturabilirmiş. Lao Tzu öğrencilerinden gidip tüm orman kesilmişken neden bu ağacın henüz kesilmediğini öğrenmelerini istemiş.
Öğrenciler gidip marangozlara sormuşlar: "Bu ağacı neden kesmediniz ?"
Marangozlar şöyle yanıtlamışlar: "Bu ağaç hiçbir işe yaramaz. Bu ağaçtan hiçbir şey yapamazsın, çünkü her dal düğümlü. Hiçbir şey düz değil. Bu dallardan bir sütun yapamazsın. Bir mobilya yapamazsın. Yakıt olarak kullanamazsın, çünkü duman gözlere zararlıdır; seni kör edebilir. Bu ağaç hiçbir işe yaramaz. İşte bu yüzden."
Öğrenciler geri dönmüş ve durumu anlatmışlar. Lao Tzu gülmüş ve şöyle demiş: "Bu ağaç gibi olun. Bu dünyada hayatta kalmak istiyorsanız bu ağaç gibi olun: işe yaramaz. O zaman kimse size zarar vermez. Düz, dosdoğruysanız kesilir, bir başkasının evine mobilya olursunuz. Güzelseniz pazarda satılır, eşyaya dönüşürsünüz. Bu ağaç gibi olun: kesinlikle işe yaramaz. O zaman kimse size zarar veremez. Ve büyür, devleşirsiniz; o zaman binlerce insan gölgenize sığınabilir."
'''Yolu Yok'''
Chuang Tzu ustasının, Lao Tzu'nun yaşadığı kulübeye ilk girdiğinde, Lao Tzu'nun ona baktığı ve şöyle dediği anlatılır: "Bir şeyi aklından çıkarma: Bana asla nasıl aydınlanacağını sorma." Zavallı adam tam da bu sebepten gelmişti. Ama Lao Tzu açıkça söyledi: "Yalnızca bu koşul altında öğrencim olmanı kabul ederim."
Bir an sessizlik oldu. Chuang Tzu düşündü: "Ne tuhaf. Ben buraya aydınlanmak için geldim; bir öğrenci olmanın amacı da budur zaten. Ve bu yaşlı adam benden anlamsız bir şey istiyor: 'Öğrencim olmak istiyorsan bana asla nasıl aydınlanacağını sormayacağına söz vermelisin' diyor."
Ama çok geçti. Chuang Tzu bu adama aşık olmuştu. Ayaklarına dokundu ve şöyle dedi: "Nasıl aydınlanacağımı asla sormayacağım söz veriyorum, ama beni öğrencin olarak kabul et."
O anda Chuang Tzu'nun yüzüne sert bir tokat indi: "Seni ahmak! Aydınlanmayacaksan o zaman öğrenci olmanın ne anlamı var ? Senden bu sözü istedim, çünkü sen de öyle güzel bir zeka gördüm ki bu sözü istememin amacını hemen anlamış olmalıydın. Sen aydınlanmışsın; aydınlanmanın bir yolu yoktur. Buna gerek yoktur. Aydınlığından kurtulmak isteseydin bile, bunun hiçbir yolu yoktur."
== Pratikler ==
* Eva Wong, Taoism, Shambala Publications, 1997
* Toshihiko Izutsu, Taoculuk'daki Anahtar Kavramlar, çev. Ahmed Yüksel Özemre, Kaknüs Yay. İst.2001
* Osho, Bilinç Dayanakları, Tao Hal ve Sanat, 2013
== Ayrıca bakınız ==
| 