Altı Gün Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k 176.219.151.139 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, YBot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
||
1. satır:
{{Savaş bilgi kutusu
'''Altı Gün Savaşı''' ([[Arapça]]:حرب الأيام الستة, ''Ḥarb'el‑eyyam'es‑Sitte'' veya [[Arapça]]حرب 1967, ''Ḥarb 1967''; [[İbranice]] מלחמת ששת הימים, ''Milhemet Sheshet Ha‑Yamim''), diğer adlarıyla '''1967 Arap-İsrail Savaşı''', '''Üçüncü Arap-İsrail Savaşı''', '''Altı Günün Savaşı''' veya '''Haziran Savaşı''', [[5 Haziran]] [[1967]]'de [[İsrail]] ile [[Araplar (halk)|Arap]] komşuları [[Mısır]], [[Ürdün]] ve [[Suriye]] arasında başlayan ve 6 gün süren savaşa verilen addır. Arap İttifakı'na [[Irak]], [[Suudi Arabistan]], [[Sudan]], [[Tunus]], [[Fas]] ve [[Cezayir]] de asker ve silah yardımıyla katılmışlardır.<ref name="krauthammer">{{Haber kaynağı▼
|çatışma = Altı Gün Savaşı▼
|parçası = [[Arap-İsrail Savaşları]]▼
|resim = [[Dosya:1967 Six Day War - conquest of Sinai 7-8 June.jpg|300px]]▼
|başlık = [[İsrail]]'in [[Sina Yarımadası]]'na saldırı planı.▼
|tarih = 5 Haziran 1967 - 10 Haziran 1967▼
|yer = [[Orta Doğu]]▼
|bölge = ▼
|sebep = ▼
|sonuç = [[İsrail]]'in kesin zaferi.<br/>▼
* Mısır'dan [[Gazze]] ve [[Sina Yarımadası]]▼
* Ürdün'den [[Doğu Kudüs]] ve [[Batı Şeria]]▼
* Suriye'den [[Golan Tepeleri]]▼
İsrail'in eline geçti.▼
|coğrafi_değişiklikler = ▼
|savaşan1 = {{bayraksimge|İsrail}} [[İsrail]]▼
|savaşan2 = {{bayraksimge|Mısır|UAR}} [[Mısır]]<br/>▼
{{bayraksimge|Suriye|1963}} [[Suriye]]<br/>▼
{{bayraksimge|Ürdün}} [[Ürdün]]<br/>▼
'''Destekleyen ülkeler''':<br/>▼
{{bayraksimge|Irak|1963}} [[Irak]]<br/>▼
{{bayraksimge|Suudi Arabistan|1938}} [[Suudi Arabistan]]<br/>▼
{{bayraksimge|Sudan|1956}} [[Sudan]]<br/>▼
{{bayraksimge|Tunus}} [[Tunus]]<br/>▼
{{bayraksimge|Fas}} [[Fas]]<br/>▼
{{bayraksimge|Cezayir}} [[Cezayir]]<br/>▼
{{bayraksimge|Libya|1951}} [[Libya]]<br/>▼
|savaşan3 = ▼
|komutan1 = {{bayraksimge|İsrail}} [[İzak Rabin]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Moşe Dayan]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Uzi Narkiss]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Israel Tal]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Mordechai Hod]], <br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Ariel Sharon]]▼
|komutan2 = {{bayraksimge|Mısır|UAR}} [[Abdülhakim Amir]]<br/> {{bayraksimge|Mısır|UAR}} [[Abdul Munim Riad]]<br /> {{bayraksimge|Ürdün}} [[Zaid ibn Shaker]]<br /> {{bayraksimge|Suriye|1963}} [[Hafız Esed]]<br/> {{bayraksimge|Filistin}} [[Muhammed Emin el-Hüseyni|Emin el-Hüseyni]]▼
|komutan3 = ▼
|güç1 = 264,000 asker (214.000 yedek kuvvet dahil)<br/> 300 savaş uçağı <br/> 800 tank<ref>Geoffrey Regan, p.211</ref> <br/> '''Toplam''': 264.000▼
|güç2 = [[Mısır]]: 240,000<br/> [[Suriye]], [[Ürdün]] ve [[Irak]] : 307,000 <br/> 957 savaş uçağı<br />2,504 tank<ref>Regan, p.211</ref> <br/> '''Toplam''' : 547.000▼
|güç3 = ▼
|kayıp1 = 800 ölü,<br />2,563 yaralı,<br/>15 esir,<br/>46 uçak kaybı<ref>[http://www.geocities.com/CapeCanaveral/Hangar/2848/losses.htm Arab - Israeli Aircraft Losses]</ref><br/>(İsrail'in ileri sürdüğü kayıplar)▼
|kayıp2 = '''Mısır'''- 11,500 ölü, 20,000 yaralı <br/> '''Ürdün''': 700 ölü, 2,500 yaralı <br /> '''Suriye''' : 2,500 ölü, 5,000 yaralı <br/> '''Irak''' : 10 ölü, 30 yaralı <br /> ''' Toplam''' : 21,000 ölü, 45,000 yaralı,<br/>6,000 esir<br />400'den fazla uçak kaybı<br/>(tahminler)▼
|kayıp3 = ▼
|notlar = ▼
}}▼
▲'''Altı Gün Savaşı''' ([[Arapça]]:حرب الأيام الستة, ''Ḥarb'el‑eyyam'es‑Sitte'' veya [[Arapça]]حرب 1967, ''Ḥarb 1967''; [[İbranice]] מלחמת ששת הימים, ''Milhemet Sheshet Ha‑Yamim''), diğer adlarıyla '''1967 Arap-İsrail Savaşı''', '''Üçüncü Arap-İsrail Savaşı''', '''Altı Günün Savaşı''' veya '''Haziran Savaşı''', [[5 Haziran]] [[1967]]'de [[İsrail]] ile [[Araplar (halk)|Arap]] komşuları [[Mısır]], [[Ürdün]] ve [[Suriye]] arasında başlayan ve 6 gün süren savaşa verilen addır. Arap İttifakı'na [[Irak]], [[Suudi Arabistan]], [[Sudan]], [[Tunus]], [[Fas]] ve [[Cezayir]] de asker ve silah yardımıyla katılmışlardır.<ref name=
| issn = 0740-5421
| sayfa = A23
Satır 17 ⟶ 56:
=== Süveyş Krizi sonrası ===
1956 [[Süveyş Krizi]], [[Mısır]] açısından askeri bir yenilgi, ancak politik bir zafer olmuştur. [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ve [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'nden gelen ağır siyasi baskılar, İsrail'in kuvvetlerini [[Sina Yarımadası]]'ndan çekmesine yol açmıştır. 1956 savaşından sonra, Mısır sınır bölgesinin askerden arındırılması ve gerillaların sınırı geçip İsrail'e girmesini engellemek amaçlı bir Birleşmiş Milletler [[Barış Gücü]]'nün, Birleşmiş Milletler Acil Durum Kuvveti'nin yerleştirilmesine razı olmuştur. Mısır aynı zamanda önceki Süveyş Krizi'nde İsrail gemilerine kapatıp, krizin tırmanmasına sebep olan [[Tiran Boğazı]]'nı tekrar açmayı kabul etti. Sonuç olarak İsrail-Mısır sınırı bir süre sakin kaldı.<ref name = "Encarta: Israel">{{Web kaynağı| url = http://encarta.msn.com/encyclopedia_761575008_10/Israel.html | başlık = Israel (country) | erişimtarihi = March 18, 2007 | yayımcı = Encarta Encyclopedia }}</ref>
1956 krizi sonrasında bölgede sürdürülmesi mümkün olmayan bir denge oluştu. Bu dönemde hiçbir Arap ülkesi İsrail'i diplomatik olarak tanımamıştı. [[Suriye]] ise Sovyet Bloğu'ndan aldığı destekle 1960'ların başında İsrail'e karşı gerilla saldırılarına destek veriyordu.<ref>Rabil, 2003, pp. 17-18.</ref>
Satır 51 ⟶ 90:
11 Mayıs’ta İsrail’in Dışişleri Bakanı [[Levi Eshkol]], [[Kudüs]]’de Mapai parti mitinginde, 7 Nisan’da sınırlarda devam eden terörizme cevap olarak hava gücünü kullanmakta tereddüt etmedikleri şeklinde beyanda bulundu. Aynı gün İsrail delegesi Gideon Rafael, “meşru müdaafa hakları”nı belirten bir mektubu Güvenlik Kurulu Başkanı’na sundu. 12 Mayıs [[Tel Aviv]]’deki yapılan yazılı bir açıklamada James Feron, bazı İsrailli liderlerin “sınırlı bir alanda Suriye’ye karşı acilen güç kullanılmasını gerektiren” bir karara vardıklarını rapor etti. Mayıs’ın başlarında İsrail kabinesi Suriye’ye karşı sınırlı bir hava saldırısına yeşil ışık yaktı; fakat Rabin’nin büyük ölçekli ve sınırsız bir hava saldırısı ya da [[Baas Partisi|Ba’ath]] rejimini devirmek için öne sürdüğü yeni isteği Eskhol tarafından reddedildi. Bowen’in raporuna göre:
:''12 Mayıs’da Uluslararası Basın'ın (UPI), haber ajanslarına gönderdiği rapor:’Yüksek bir İsrail kaynağının söylediğine göre eğer Suriyeli teröristler bugün, İsrail’in içine yaptıkları sabotaj saldırılarına devam ederse İsrail’in Damascus ordu rejimini devirmek için sınırlı bir askeri harekat düzenleme yönünde anlaştıklarını belirtti. Askeri gözlemciler böyle bir saldırının Suriye hükûmetini karıştıracağını ve savaşın kısa bir sürede biteceği yönündeydi. Arap dünyası kadar Batı da böyle bir varsayımı öne süren isimsiz kaynağın Rabin olduğu yönünde hemfikirdi ve Rabin bu konuda ciddiydi. Aslında, ordu istihbaratın müsteşarı olan Orgeneral Aharon Yariv’di ve bu hikâye tekrar yazılmıştı. Yariv “Suriye’nin tüm istila hareketlerinin dışında ve Şam’ın fethi”nden söz etmiş olmasına rağmen bu yöndeki iddiaların en gerçekçi açıklaması buydu. Fakat olumsuz durumlar peş peşe geldi. Birçok insanın tansiyonu yükseldi ve sadece Araplar değil, İsrailliler de Suriye’ye karşı düzenlenmesi plânlanan böyle bir saldırının alışılmıştan daha büyük sonuçlara sebep olacağını düşünüyordu.''
▲|çatışma = Altı Gün Savaşı
▲|parçası = [[Arap-İsrail Savaşları]]
▲|resim = [[Dosya:1967 Six Day War - conquest of Sinai 7-8 June.jpg|300px]]
▲|başlık = [[İsrail]]'in [[Sina Yarımadası]]'na saldırı planı.
▲|tarih = 5 Haziran 1967 - 10 Haziran 1967
▲|yer = [[Orta Doğu]]
▲|bölge =
▲|sebep =
▲|sonuç = [[İsrail]]'in kesin zaferi.<br/>
▲* Mısır'dan [[Gazze]] ve [[Sina Yarımadası]]
▲* Ürdün'den [[Doğu Kudüs]] ve [[Batı Şeria]]
▲* Suriye'den [[Golan Tepeleri]]
▲İsrail'in eline geçti.
▲|coğrafi_değişiklikler =
▲|savaşan1 = {{bayraksimge|İsrail}} [[İsrail]]
▲|savaşan2 = {{bayraksimge|Mısır|UAR}} [[Mısır]]<br/>
▲{{bayraksimge|Suriye|1963}} [[Suriye]]<br/>
▲{{bayraksimge|Ürdün}} [[Ürdün]]<br/>
▲'''Destekleyen ülkeler''':<br/>
▲{{bayraksimge|Irak|1963}} [[Irak]]<br/>
▲{{bayraksimge|Suudi Arabistan|1938}} [[Suudi Arabistan]]<br/>
▲{{bayraksimge|Sudan|1956}} [[Sudan]]<br/>
▲{{bayraksimge|Tunus}} [[Tunus]]<br/>
▲{{bayraksimge|Fas}} [[Fas]]<br/>
▲{{bayraksimge|Cezayir}} [[Cezayir]]<br/>
▲{{bayraksimge|Libya|1951}} [[Libya]]<br/>
▲|savaşan3 =
▲|komutan1 = {{bayraksimge|İsrail}} [[İzak Rabin]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Moşe Dayan]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Uzi Narkiss]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Israel Tal]]<br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Mordechai Hod]], <br/> {{bayraksimge|İsrail}} [[Ariel Sharon]]
▲|komutan2 = {{bayraksimge|Mısır|UAR}} [[Abdülhakim Amir]]<br/> {{bayraksimge|Mısır|UAR}} [[Abdul Munim Riad]]<br /> {{bayraksimge|Ürdün}} [[Zaid ibn Shaker]]<br /> {{bayraksimge|Suriye|1963}} [[Hafız Esed]]<br/> {{bayraksimge|Filistin}} [[Muhammed Emin el-Hüseyni|Emin el-Hüseyni]]
▲|komutan3 =
▲|güç1 = 264,000 asker (214.000 yedek kuvvet dahil)<br/> 300 savaş uçağı <br/> 800 tank<ref>Geoffrey Regan, p.211</ref> <br/> '''Toplam''': 264.000
▲|güç2 = [[Mısır]]: 240,000<br/> [[Suriye]], [[Ürdün]] ve [[Irak]] : 307,000 <br/> 957 savaş uçağı<br />2,504 tank<ref>Regan, p.211</ref> <br/> '''Toplam''' : 547.000
▲|güç3 =
▲|kayıp1 = 800 ölü,<br />2,563 yaralı,<br/>15 esir,<br/>46 uçak kaybı<ref>[http://www.geocities.com/CapeCanaveral/Hangar/2848/losses.htm Arab - Israeli Aircraft Losses]</ref><br/>(İsrail'in ileri sürdüğü kayıplar)
▲|kayıp2 = '''Mısır'''- 11,500 ölü, 20,000 yaralı <br/> '''Ürdün''': 700 ölü, 2,500 yaralı <br /> '''Suriye''' : 2,500 ölü, 5,000 yaralı <br/> '''Irak''' : 10 ölü, 30 yaralı <br /> ''' Toplam''' : 21,000 ölü, 45,000 yaralı,<br/>6,000 esir<br />400'den fazla uçak kaybı<br/>(tahminler)
▲|kayıp3 =
▲|notlar =
▲}}
Sınır olayları hat safhaya geldi ve hem siyasi hem de askeri alandaki bir numaralı Arap liderleri, İsrail’e misillemelerini durdurması yönünde çağrıda bulundu. Nasır hegomanyasındaki Mısır, daha sonraları Arap dünyasının merkezini elde etme yönünde girişimlerde bulundu. Sina’yı tekrar silahlandırma plânları ile birlikte Arap deklerasyonları tek bir birlik oldu. Suriye her ne kadar ani bir saldırı için hazırlık yapmasa da bu görüşlerini Arap dünyası ile paylaştı. Sovyetler Birliği etkin bir şekilde Arap devletlerinin askeri gereksinimlerini karşıladı. 13 Mayıs’ta bir Sovyet istihbarat raporu Sovyetler Birliği Başkanı Nikolai Podgomy’ye ulaştı; ama bu istihbarat biraz gecikmişti. Rapora göre Mısır Yardımcı Bakanı Anwar Sedat, İsrail birliklerinin Suriye sınırı boyunca hareketlendikleri yönündeki istihbaratın yanlış olduğu yönünde bir açıklamada bulunuyordu. Mayıs 1967’de, Suriye Dışişleri Bakanı Hafız Esat: “Bizim kuvvetlerimiz böyle bir saldırıyı sadece geri püskürtmek için tamemen hazır değildir; ayrıca özgürlük hareketimizi başlatmak ve Arap yurdundaki [[Sionizm|Sionist]] varlığı da tamamen yok etmek için hazırdır... Suriye Ordusu’nun parmakları tetiktedir. Ben, askeri bir adam olarak savaşı bitirecek bir çatışmaya girme zamanımızın geldiğine inanıyorum.” şeklinde bir söylemde bulundu.
| |||