I. Kılıç Arslan: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
ek bilgi ve kaynak, iç bağlantı eklendi, düzenlendi |
|||
27. satır:
[[Dosya:Anadolu_1097.svg|thumb|300px|I. Haçlı seferi sırasında Anadolu (1097).]]
[[Dosya:Crusade of 1101 v1.svg|thumb|300px|1101 yılındaki Haçlı seferi.]]
'''I. Kılıç Arslan''' ya da '''Kılıçarslan''' ([[Arap alfabesi]]yle: '''قلج أرسلان''') (1079 - 1107), [[Türkiye Selçuklu Devleti]]'nin kurucusu [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah]]'ın oğlu ve ikinci Türkiye Selçuklu Sultanı'dır
[[I. Haçlı Seferi]]’nde mağlup olup başkent [[İznik]]’i Bizans’a teslim etmek zorunda kaldıktan sonra [[1101 Haçlı Seferi]]’nde üç ayrı Haçlı ordusuna karşı kazandığı başarılarla Haçlı hareketini durdurmuş; İstanbul’dan Suriye’ye giden yolum hem Bizans hem de Haçlı ordularına kapanmasını sağlamıştır. İznik’ i kaybedince [[Konya]]’yı başşehir yapan Kılıç Arslan, Anadolu’nun ortasında köklü bir yerleşme ve gelişme süreci başlattı.
Dedesi [[Kutalmış]]’tan beri süregelen Büyük Selçuklu tahtını ele geçirme çabasını sürdüren Kılıç Arslan, Haçlılarla yaptığı mücadelelerin yanısrıa Anadolu’da yaptığı seferlerle devletinin rakibi [[Danişmendli Beyliği]]’nin nüfuzunu kırmaya ve [[Büyük Selçuklu Devleti|Büyük Selçuklu]]’ya bağlı beyleri idaresi altına almaya çalışmıştır.
== Yaşamı ==
Doğum tarihi ve yeri kesin olarak bilinmez. Babası, Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah]]’tır. Adı Bizans kaynaklarında “''Klitziasthlas''” olarak geçer; Latin kroniklerinde babasının adıyla (''Soliman'') zikredilir. <ref name=tdv>[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c25/c250273.pdf Işın Demirkent, '''Kılıcarslan I''', ''Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 2002, cilt: 25'']</ref>
Babası [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah|Süleyman Şah]]'ın 1086 yılında [[Suriye]] seferinde sırada [[Antakya]]’da bulunan Kılıç Arslan, babasının [[Tutuş|Melik Tutuş]]’la mücadelesi sırasında ölümü üzerine Vezir Hasan b. Tâhir’in koruması altında Antakya’da kalmış; 1087 ilkbaharında Antakya’ya gelen [[Büyük Selçuklu Devleti]] Sultanı [[Melikşah]]'ın emriyle [[İsfahan]]’a gönderilerek orada göz hapsinde tutulmuştur.<ref name=tdv/>
===Tahta çıkışı===
Kılıç Arslan, Sultan Melikşah'ın [[1092]] yılında
=== Bizans ile ilişkiler ===
{{Ayrıca bakınız|Çaka Bey}}
[[İznik]]' te yönetimi ele alan Kılıç Arslan, bir taraftan babası [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah|Süleyman Şah]]'ın ölümünden beri dağılmış bulunan devletin birliğini kurmaya çalışırken, bir taraftan da [[Bizans]]' a karşı sürdürülen mücadeleyi devam ettirme taraftarıydı. Bu sebeple, yıllardan beri [[Bizans]]' a karşı savaşan İzmir Beyi [[Çaka Bey]]'in kızı Ayşe Hatun'la evlenerek onunla akrabalık kurdu.
[[Bizans İmparatorluğu]]' nun bölgedeki baskısını kırmak amacıyla “İlhan” unvanını taşıyan başkumandanı Muhammed' i bir Selçuklu birliğinin başında [[Marmara]]' nın güney kıyılarında [[Bizans]]' ın elindeki şehir ve kaleleri ele geçirmek üzere bu yörelere yolladı. Muhammed' in [[Kyzikos]] ile [[Uluabat Gölü|Apolyont]] doğusunda yer alan [[Gölyazı|Apollonias]] şehirlerini ele geçirmeyi başardı ancak bir süre sonra bu şehirler [[Bizans]] kuvvetleri tarafından geri alınınca Bizans' karşı düzenlenen ilk sefer sonuçsuz kaldı.
Bu sıralarda kayınpederi [[Çaka Bey]], Bizans’ın elindeki [[Adramytteion]] (Edremit) kentini ele geçirip [[Abidos|Abydos]]' u kuşattı. Bizans imparatoru [[I. Aledkios Komnenos|Aleksios]], Kılıç Arslan’ı Çaka Bey’e karşı kışkırtarak kendisine karı ortak hareket etmelerini önlemeye çalışmıştır. Çaka Bey' in gittikçe güçlenmesini kendisi açısından endişe verici bulan Kılıç Arslan, [[Bizans]] ile anlaşarak [[Çaka Bey]] üzerine yürüdü. Yeteri kadar askeri gücü bulunmayan [[Çaka Bey]] sultan ile anlaşmak amacıyla onun yanına gitti. Kılıç Arslan kayınpederini güleryüzle karşılamış ancak daha sonra onu öldürtmüştür.
▲Melikşah'ın [[1092]] yılında vefatıyla Anadolu’ya dönen I. Kılıç Arslan, topladığı kuvvetlerle [[1093]] yılı başlarında [[İznik]]' e geldi. Babasının ölümünden sonra şehri elinde tutan Ebu'l-Kasım iktidarı saltanat ailesinin varislerine teslim etti. Böylece Kılıç Arslan babasının tahtına çıkarak sultan unvanını aldı.<ref name= "1.Kılıç Arslan">{{Kitap kaynağı|yazar=Demirkent, Işın|tarih=2014|başlık=Türkiye Selçuklu Hükümdarı Sultan I. Kılıç Arslan|yer=Ankara|yayımcı=Türk Tarih Kurumu Yayınları|isbn=978-975-16-2673-8}}</ref>
[[Çaka Bey]]' in ölümünden sonra Kılıç Arslan ve imparator I. Aleksios Komnenos aralarında varmış oldukları anlaşmanın devam etmesine karar verdiler. Ancak bu barış dönemi kısa sürmüş olup, Türkler [[Bitinya]] bölgesindeki [[Bizans]] topraklarına akınlar düzenlemeye başladı.<ref name= "1.Kılıç Arslan" /> Balkanlarda Kulmanlarla savaşmakta olan imparator, bu savaşı bitirdikten sonra Türk akınlarına karşı Sapanca gölünün güneyinden İzmit körfezine uzanan bir kanal kazdırıp içini su ile doldurarak Türklerin İzmit çevresine girmesini engellemek istedi.<ref name=tdv/> Fakat bu projeyi tamamlamadan Mayıs 1096’da haçlı kuvvetlerinin Tuna’yı aşarak İmparatorluk topraklarına girdiğini öğrendi.
{{Ayrıca bakınız|Kırkgeçit Muharebesi}}
Haçlı Seferlerine çıkan ilk ordu keşiş [[Pierre L'Ermite]]' in idaresinde toplanmış [[Fransız]], [[Alman]], [[İtalyan]] ve diğer milletlerden oluşan disiplinsiz bir kitleydi. 1 Ağustos [[1096]]' da [[İstanbul]]'a varan bu ordu hemen Boğaz'dan Anadolu'ya geçirilerek [[Yalova]] yakınlarındaki [[Kibotos]]
Eylül ayı sonlarına doğru 6.000 kişilik Alman-İtalyan birliği [[İznik]] civarındaki [[Kserigordon]] adında bir kaleyi ele geçirdiğini öğrenen Sultan Kılıç Arslan bir ordu göndererek kaleyi geri aldı. Selçuklu karşısında alınan bu mağlubiyetin intikamını almak üzere yaklaşık 20.000 kişiden oluşan Haçlı ordusu [[Kibitos]]'tan ayrılarak [[İznik]] üzerine yürüdü. Düşmanı karşılamak üzere yola çıkan Selçuklu ordusu ''Drakon'' (''Kırkgeçit'') adlı köyde [[Kırkgeçit Muharebesi|yapılan savaşta]] galip gelerek Haçlı karargahını da ele geçirdi.<ref name= "1.Kılıç Arslan" />
▲===Haçlı Seferleri===
=== Malatya kuşatması ===
▲Haçlı Seferlerine çıkan ilk ordu keşiş [[Pierre L'Ermite]]' in idaresinde toplanmış [[Fransız]], [[Alman]], [[İtalyan]] ve diğer milletlerden oluşan disiplinsiz bir kitleydi. 1 Ağustos [[1096]]' da [[İstanbul]]'a varan bu ordu hemen Boğaz'dan Anadolu'ya geçirilerek [[Yalova]] yakınlarındaki [[Kibotos]] karargahına yerleştirildi. Haçlılar böylece [[Türkiye Selçuklu Devleti]]'nin sınırına ulaşarak yağma akınları yapmaya başladı.Yağma akınlarına devam eden Haçlılar, Selçuklu başkenti [[İznik]] yakınlarına kadar ilerleyerek buradaki köyleri yağmaladılar. Eylül ayı sonlarına doğru 6.000 kişilik Alman-İtalyan birliği [[İznik]] civarındaki [[Kserigordon]] adında bir kaleyi ele geçirdi. Bu durumu öğrenen Sultan Kılıç Arslan bir ordu göndererek kaleyi geri aldı. Selçuklu karşısında alınan bu mağlubiyetin intikamını almak üzere yaklaşık 20.000 kişiden oluşan Haçlı ordusu [[Kibitos]]'tan ayrılarak [[İznik]] üzerine yürüdü. Düşmanı karşılamak üzere yola çıkan Selçuklu ordusu Drakon adlı köyde yapılan savaşta galip gelerek Haçlı karargahını da ele geçirdi.<ref name= "1.Kılıç Arslan" />
Keşiş [[Pierre L'Ermite]]' in ordusuna karşı kazanılan başarı, Kılıç Arslan' ın Haçlılar' ı küçümsemesine yol açtı. Haçlıların [[İznik]]' e kadar ilerleyemeyeceğini ve ülkesi için bir tehdit olamayacağını düşünerek önceleri Bizans valisi olan daha sonra Türk beylerinin hakimiyetini tanıyarak hakimiyetini koruyan Ermeni Gabriel' in kontrolündeki [[Malatya]] üzerine yürüdü.
=== I. Haçlı Seferi ===
{{Ana|I. Haçlı Seferi}}
{{Ayrıca bakınız| Dorileon Muharebesi (1097)}}
Kılıç Arslan Mayıs ayı sonunda, 30 günden fazla süren bir yürüyüşten sonra [[İznik]]] önlerine varabildi. Kuşatma altındaki şehre girebilmek için yapılan savaşı kaybetmesi ve düşmanın sayıca çok üstün olması üzerine geri çekilmek zorunda kaldı. Bir süre daha şehir savunulmuş ancak destek gelmeyeceği anlaşılınca savunmacılar altı hafta süren direnişten sonra 18 Haziran gecesi [[Bizans]] kuvvetlerine teslim oldu. Kılıç Arslan ordusuyla İznik önünden çekildikten sonra Anadolu'daki Türk kuvvetlerini toplamaya çalıştı. [[Gümüştekin Gazi|Danişmendli Gümüştekin]] ile Kayseri Selçuklu Beyi Hasan' ı yardımına çağırdı.<ref name= "1.Kılıç Arslan" /> ▼
Haçlı ordusu tam Eskişehir ovasına çıkmakta iken 1 Temmuz günü onlara hücum edip Haçlıların [[Dorileon Muharebesi (1097)]] diye andıkları bir baskın muharebesine girişti. Haçlılar bu muharebedeki Selçuklu gücünü gayet abartmaktadırlar; ama son araştırmalara göre I. Kılıç Arslan gücünün 6.000-7.000 kişilik bir hafif süvari birliği olduğu kabul edilmektedir.<ref name=Bennett>Bennett, ''The Hutchinson Dictionary of Ancient and Medieval Warfare'', say. 103</ref>Bu muharebede ana harp gücü zırhlı ağır süvari şövalyelerinden oluşan Haçlı ordusu galip geldi.
▲Kılıç Arslan Mayıs ayı sonunda, 30 günden fazla süren bir yürüyüşten sonra [[İznik]]] önlerine varabildi. Kuşatma altındaki şehre girebilmek için yapılan savaşı kaybetmesi ve düşmanın sayıca çok üstün olması üzerine geri çekilmek zorunda kaldı. Bir süre daha şehir savunulmuş ancak destek gelmeyeceği anlaşılınca savunmacılar altı hafta süren direnişten sonra 18 Haziran gecesi [[Bizans]] kuvvetlerine teslim oldu. Kılıç Arslan ordusuyla İznik önünden çekildikten sonra Anadolu'daki Türk kuvvetlerini toplamaya çalıştı. Danişmendli Gümüştekin ile Kayseri Selçuklu Beyi Hasan' ı yardımına çağırdı.<ref name= "1.Kılıç Arslan" />
=== Haçlı ordusunu takip ===
▲Haçlı ordusu tam Eskişehir ovasına çıkmakta iken 1 Temmuz günü onlara hücum edip Haçlıların [[Dorileon Muharebesi (1097)]] diye andıkları bir baskın muharebesine girişti. Haçlılar bu muharebedeki Selçuklu gücünü gayet abartmaktadırlar; ama son araştırmalara göre I. Kılıç Arslan gücünün 6.000-7.000 kişilik bir hafif süvari birliği olduğu kabul edilmektedir.<ref name=Bennett>Bennett, ''The Hutchinson Dictionary of Ancient and Medieval Warfare'', say. 103</ref>Bu muharebede ana harp gücü zırhlı ağır süvari şövalyelerinden oluşan Haçlı ordusu galip geldi. Bu mağlubiyetten sonra I. Kılıç Arslan Anadolu'da ilerleyen Haçlı ordusu önündeki insan ve hayvan iaşelerini önceden tahrip ederek, ilerleyen Haçlı ordusunu uzaktan takip etme stratejisini uygulamaya koyuldu. Bundan sonra bu Haçlı ordusunun Anadolu'dan geçişinde Haçlı ordusunun doğrudan doğruya karşısına çıkan Selçuklu ordusu bulunmadı. I. Kılıç Arslan Haçlı ordusunun en çabuk bir şekilde Anadolu'dan geçmesine izin vermeyi ve onlarla doğrudan doğruya çatışmaya girişmeme stratejisini tercih etti.
Bu mağlubiyetten sonra I. Kılıç Arslan Haçlıların en çabuk bir şekilde Anadolu'dan geçmesine izin vermeyi ve onlarla doğrudan doğruya çatışmaya girişmemeyi tercih etti. Anadolu'da ilerleyen Haçlı ordusu önündeki insan ve hayvan iaşelerini önceden tahrip ederek, onları uzaktan takip etme stratejisini uyguladı. Bundan sonra bu Haçlı ordusunun Anadolu'dan geçişinde Haçlı ordusunun doğrudan doğruya karşısına çıkan Selçuklu ordusu bulunmadı.
[[I. Haçlı Seferi]] ordularının [[Anadolu]]'dan geçişi Anadolu Selçuklu Devleti'
Kılıç Arslan bir taraftan Haçlıların topraklarına verdiği zararları gidermeye çalışırken, bir taraftan da Bizans kuvvetlerine karşı da mücadele verdi. Bundan başka, I. Haçlı Seferi arkasından durmadan Avrupa' dan gelen küçüklü büyüklü Haçlı gruplarına da karşı mücadele etmek zorunda kaldı. Bunlar arasında [[1099]] yılında [[Danimarka]] kralının oğlu Sweyn the Crusader(Svend Korsfarer) idaresindeki orduyu [[Akşehir]] ile [[Ilgın]] arasında tamamen yok etti.<ref name= "1.Kılıç Arslan" />
Sonunda Suriye üzerinden geçip Filistin ve Kudüs'te yerleşen Frank Haçlılarına destek sağlamak için [[1101]]'de Avrupa'dan ek Haçlı seferi yapıldı. Bu 1101 yılı ek Haçlı seferi İstanbul'dan birbiri arkasından yürüyüşe geçen üç değişik sefer ordusu halindeydi. Birincisi Mayıs 1001'de İtalya'dan Lombardlardan oluşan 20.000 kişilik bir Haçlı ordusu Ankara üzerinden Niksar ve Merzifon'a yürüdü. İkinci ek Haçlı ordusu Haziran sonunda Nevers Kontu Giyom'un komutasında Fransızlardan oluşmaktaydı ve Ankara, Konya üzerinden Ereğli'ye ilerledi. Üçüncü ek Haçlı ordusu Akitanya'lı Giyom idaresinde Fransızlar ve Baverya Dükü Wolf komutasında Almanlardan oluşmakta idi ve ikinci orduyu bir hafta arayla takip edip Ankara, Konya üzerinden Ereğli'ye ilerledi. Birinci Haçlı seferinde uzaktan takip stratejisi uygulayan I. Kılıç Arslan bu 1001'deki ek Haçlı seferi için stratejisini değiştirdi. Haçlı ordusunun yolu üzerinde ve yakınlarında bulunan bütün yerleşkeleri ve yetiştirilen hububat ve yiyecekleri yakıp yıkmaya; Haçlı ordusuna iaşe ve hayvan yemi sağlanmasını önlemeye çalıştı. Önemli su, kuyu ve kaynaklarını battal etmeye veya zehirlemeye karar vererek Haçlıların susuzluktan zayıf düşmelerini sağladı. Bu yeni strateji daha başarılı sonuçlar verdi ve 1101 yılı ek Haçlı seferine iştirak eden üç Haçlı değişik ordusu da, Anadolu içinde (birincisi Merzifon'da; ikincisi ve üçüncüsü de Ereğli'de) imha edildi.▼
=== 1101 Haçlı Seferi ===
{{Ana|1101 Haçlı Seferi}}
▲Sonunda [[Suriye]] üzerinden geçip [[Filistin]] ve [[Kudüs]]'te yerleşen Frank Haçlılarına destek sağlamak için [[1101]]'de Avrupa'dan ek Haçlı seferi yapıldı. Bu 1101 yılı ek Haçlı seferi İstanbul'dan birbiri arkasından yürüyüşe geçen üç değişik sefer ordusu halindeydi. Birincisi Mayıs 1001'de [[İtalya]]'dan Lombardlardan oluşan 20.000 kişilik bir Haçlı ordusu Ankara üzerinden Niksar ve Merzifon'a yürüdü. İkinci ek Haçlı ordusu Haziran sonunda Nevers Kontu Giyom'un komutasında Fransızlardan oluşmaktaydı ve Ankara, Konya üzerinden Ereğli'ye ilerledi. Üçüncü ek Haçlı ordusu Akitanya'lı Giyom idaresinde Fransızlar ve Baverya Dükü Wolf komutasında Almanlardan oluşmakta idi ve ikinci orduyu bir hafta arayla takip edip Ankara, Konya üzerinden Ereğli'ye ilerledi.
Birinci Haçlı Seferi’nden sonra uzaktan takip stratejisi uygulayan I. Kılıç Arslan, 1001'deki ek Haçlı seferi için stratejisini değiştirdi. Haçlı ordusunun yolu üzerinde ve yakınlarında bulunan bütün yerleşkeleri ve yetiştirilen hububat ve yiyecekleri yakıp yıkmaya; Haçlı ordusuna iaşe ve hayvan yemi sağlanmasını önlemeye çalıştı. Önemli su, kuyu ve kaynaklarını battal etmeye veya zehirlemeye karar vererek Haçlıların susuzluktan zayıf düşmelerini sağladı. Bu yeni strateji daha başarılı sonuçlar verdi ve 1101 yılı ek Haçlı seferine iştirak eden üç Haçlı değişik ordusu da, Anadolu içinde (birincisi Merzifon'da; ikincisi ve üçüncüsü de Ereğli'de) imha edildi.
===Güney Doğu Anadolu'daki Faaliyetleri===
Kılıç Arslan, babası [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah|Süleyman Şah]]'ın fethettiği ancak [[1097]] yılında [[Haçlılar]] tarafından ele geçirilen [[Antakya]]'yı geri almak için [[1103]] yılında sefer düzenledi. Haçlılarla mücadelesi sırasında başta Danişmend Beyi Gümüştegin olmak üzere diğer Anadolu Türk beyleri ile işbirliği yapmış olmasına rağmen Antakya seferine çıktığı sırada Danişmend Beyi ile arası 18 Eylül 1102’de Malatya’nın Gümüştegin tarafından zapt edilmiş olması nedeniyle açıktı. Gümüştegin tarafından [[Niksar]]' da esir tutulan Haçlıların fidyesi konusunda da aralarında anlaşmazlık vardı. Antakya kontu [[I. Boemondo]], serbest bırakılmak için fidye ödemeyi teklif ediyor; kontu kendisi için tehlikeli bulan Bizans imparatoru ise onun hapiste tutulması karşılığında iki katını öneriyordu. Kılıç Arslan, hem Anadolu Sultanı olması ve hem de Amasya’daki haçlı yenilgisinde Danişmend beyi ile birlikte savaşması nedeniyle teklif edilen tutarın yarısını kendisine istiyordu.<ref name=etarih>'''I. Kılıçarslan (1092-1107)''', ''E-tarih.org sitesi, 08.10.2008''</ref> Kılıç Arslan, Maraş’a geldiği sırada Gümüştegin’in Boemond’un teklifini kabul edip onu serbest bırakıldığını öğrenince Antakya seferini yarıda bıraktı ve Danişmendli topraklarına akınlara başladı. Gümüştegin’in ölümünü ve ardından yaşanan taht kavgalarını değerlendirerek [[1105]] ya da [[1106]] yılında [[Malatya]]' yı Danişmendliler' den aldı.
Kılıç Arslan'ın Güneydoğu Anadolu' daki faaliyetleri [[Büyük Selçuklu Sultanı]] [[Muhammed Tapar]]'ın dikkatini çekti ve [[Musul]] valisi olan Çökürmüş' ün yerine Emir [[Çavlı]]'yı görevlendirdi. Çökürmüş Bey, Emir Çavlı tarafından yenilgiye uğratılmasına rağmen şehir halkı [[Musul]]' u vermediği gibi Kılıç Arslan'a haber gönderip şehri teslim almasını istediler. Şehir ileri gelenleri yapılan anlaşma uyarınca Kılıç Arslan 22 Mart [[1107]]' de [[Musul]]' a girdi. Burada ilk iş olarak [[Muhammed Tapar]] adına okutulan hutbeyi kendi adına çevirerek [[Büyük Selçuklu Devleti|Büyük Selçuklu Sultanlığı]]'na adaylığını gösterdi.<ref name= "1.Kılıç Arslan" />
===Ölümü===
Kılıç Arslan' ın bu başarıları Mardin Artuklu Beyi [[İlgazi Bey|İlgazi]] ile Halep Selçuk Emiri [[Rıdvan (Selçuklu)|Rıdvan]]' ı rahatsız etti ve bu beyler Emir Çavlı' ya katıldı. Daha sonra bu destekle kuvvetleri artan Emir Çavlı, Kılıç Arslan'a itaat eden Rahle şehrini kuşatma sonrasında [[1107]] yılında ele geçirdi. Gelişen bu olayları haber alan Kılıç Arslan, Emir Çavlı' nın üzerine yürümeye karar verdi. Düşman kuvvetlerinin sayıca çok olmasına rağmen Anadolu'da dağınık halde bulunan kuvvetlerinin gelmesini beklemeden ilerlemeyi sürdürdü. İki taraf, Temmuz ayında [[Habur Çayı]] kenarında karşı karşıya geldiler. Kılıç Arslan'ın hakimiyetini tanımış beylerin, Emir Çavlı' nın askerlerinin sayıca çok olmasına
Cesedi, birkaç gün sonra [[Habur]]' un Şemsaniyye köyü yakınlarındaki kıyıda bulundu ve buradan [[Silvan|Meyyâfârikîn]]' e götürüldü. Burada valisi olarak bulunan Humurtaş, Kılıç Arslan için "''Kubbetü's Sultan''" adıyla bilinen bir türbe yaptırdı. 14. yüzyıl tarihçileri Sultan Kılıç Arslan' nın [[Silvan|Meyyâfârikîn]]' deki türbede yattığını yazmışlardır. Ancak günümüzde bu türbe ayakta değildir.<ref name= "1.Kılıç Arslan" />
== Ayrıca bakınız ==
|