Galatasaray Lisesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
KD sorunları nedeniyle. |
+ |
||
1. satır:
{{kaynaksız}}
{{coord|41|01|58.10|N|28|58|43.32|E|Display=Galatasaray Lisesi}}
{{diğer anlamı|Galatasaray (anlam ayrımı)}}
{{Okul bilgi kutusu
|adı = Galatasaray Lisesi
|amblemi = Galatasaray Lisesi logo.svg
|slogan =
|eğitim dili = [[Türkçe]] ve [[Fransızca]]
|yabancı dil = [[İngilizce]], [[İtalyanca]], [[Latince]]
|kuruluş = 1481 - ''Galata Sarayı Enderûn-u Hümayûnu'' adı ile<br/ >1 Eylül 1868 - ''Mekteb-i Sultânî'' adı ile
|türü = [[Anadolu Lisesi]]
|öğrenci sayısı = 736
|müdür = Meral Mercan
|şehir = [[Beyoğlu]], [[İstanbul]]
|ülke = {{TUR}}
|web sitesi = [http://www.gsl.gsu.edu.tr/ www.gsl.gsu.edu.tr]
[http://gsl.meb.k12.tr/ gsl.meb.k12.tr]
}}
'''Galatasaray Lisesi''' ([[Osmanlı Türkçesi]]: '''مکتب سلطانی''', '''''Mekteb-i Sultânî'''''; [[Fransızca]]: '''''Lycée de Galatasaray'''''), [[İstanbul]]'un [[Galatasaray, Beyoğlu|Galatasaray]] semtinde bulunan bir [[lise]]dir. Türkiye'nin en eski eğitim kurumlarından biridir. [[Fransızca]] eğitim vermektedir.
== Tarihçe ==
=== Saray mektebi dönemi ===
XV. yüzyılda saray mektebi [[enderûn]], [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] sarayında [[padişah]]ın günlük yaşamını geçirdiği, sarayın eğitim birimlerinin, [[kütüphane]]nin, hazine odasının yer aldığı büyük bahçe içine kurulu bir kompleksti. Burada, başta padişah olmak üzere, saraydaki diğer görevlilerin danışabileceği, birçok alanda bilgi sahibi kişiler hizmet vermekteydi. Yüksek öğrenimlerini Saray Okulu'nda alan bu kişilerin ilk ve orta dereceli eğitimlerini layıkıyla sağlamak amacıyla, [[II. Bayezid]], 1481 yılında ''Galata Sarayı Hümayûn Mektebi'' adında bir okul kurarak Osmanlı saray eğitiminin önemli bir parçasını oluşturdu. Kurum enderûna üst düzeyde eğitimli görevli yetiştirdiğinden, ''Mekteb-i Sultanî'' ve ''Galata Sarayı Ocağı'' gibi adlara da sahiptir.
[[Evliya Çelebi]]'nin aktardığı hikâyeye göre ise okulun kuruluşu daha farklı olmuştur; [[II. Bayezid]], bir kış günü [[Galata, Beyoğlu|Galata]] sırtlarında avlanırken son derece bakımlı büyük bir bahçe içinde, köhnemiş küçücük bir kulübe görür. Kulübenin sahibi [[Gül Baba]] ile tanışan padişah, onu bahçeye gösterdiği özenden dolayı ödüllendirmek ister ve Gül Baba'nın isteği üzerine bu bahçeye bir mektep ve bir darüşşifa (hastane) yaptırır.
1675 yılına gelindiğinde, ocaktaki iç oğlanlardan yeteneklileri saraya alınmaya başlanırken, diğerleri [[süvari]] bölüklerine dağıtılmaya başlanır ve kurum on yıllığına tasfiye edilir. 1715 yılında yeniden açılan ocak, tekrar [[Acemi Ocağı|acemi oğlan]]ların eğitimini üstlenir. 1820 yılına dek Osmanlı'nın en önemli kurumlarından biri olan Galata Sarayı Ocağı, bu yıldan sonra [[Tıbbiye]] ve [[kışla]] olarak kullanılır.
=== Sultanî dönemi ===
[[Dosya:Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) between 1880 and 1893 r3.jpg|left|thumb|250px|Mekteb-i Sultani (1880-1893 yılları arasındaki bir görünüm)]]
XIX. yüzyılda önemi ve işlevi gün geçtikçe artan kurum, Osmanlı'da [[Batılılaşma]] döneminin ve [[Tanzimat]] uygulamalarının bir simgesi olur. Çünkü bu kez de Osmanlı'da hukuksal, siyasal, ve sosyal alanda gerçekleştirilecek yenilikleri yaşama geçirecek aydın kadrolara, ve bu kadroların yetiştirilmesi için geleneksel eğitimin dışında batılı programları da bünyesinde barındıran bir eğitim kurumuna ihtiyaç vardır. [[İstanbul]]'da daha ziyade yabancıların ve [[gayrimüslim]] Osmanlıların devam ettiği ve [[Fransızca]] eğitim yapan [[Saint Benoit Fransız Lisesi|Saint Benoît]], [[Notre Dame de Sion Fransız Lisesi|Notre Dame de Sion]] gibi okullar vardı, ancak bu okullar Osmanlı'dan çok [[Fransa]]'nın denetiminde idiler. Amaç, [[Osmanlı Devleti]]'nin etkin olacağı batılı bir kurum yaratmaktı. Bu amaç doğrultusunda 1 Eylül 1868'de [[Abdülaziz]]'in katıldığı bir törenle ''Mekteb-i Sultanî'' adıyla kurum yeniden faaliyete geçer. Dönemin [[Paris]] [[büyükelçi]]si [[Mehmed Cemil Paşa]] ile [[Dışişleri Bakanlığı|Hariciye Nazırı]] [[Keçecizade Fuat Paşa|Fuad Paşa]]'nın çabalarıyla kurum Fransa'daki lise eğitimine denk ve aynı kalitede öğrenci yetiştirir. Öğrencilerin arasında [[Katolik]], [[Ortodoks Kilisesi|Ortodoks]] ve [[Musevi|Musevî]] öğrenciler de vardır. 9-12 yaşlarında öğretime başlayabilen bu öğrenciler dil durumlarına göre [[Fransızca]] ya da [[Türkçe]] hazırlık okumaktadırlar. 1908 yılında müdür [[Tevfik Fikret]] Bey'in yaptığı yeniliklerle; ilk, orta ve lise için 3'er yıllık programlar hazırlanarak eğitim süresi 9 yıla çıkar. Ayrıca [[Farsça]], [[Arapça]], [[İtalyanca]], [[Latince]], [[Yunanca|Rumca]], [[Ermenice]] ve [[Almanca]] dersleri isteğe bağlı olarak seçmeli ders statüsüne getirilirken, piyano ve keman dersleri de programa dahil edilir.
Öte yandan 1905 yılında, [[Ali Sami Yen]] ve arkadaşlarından oluşan bir grup öğrenci [[Galatasaray SK|Galatasaray Spor Kulübü]]'nü kurmuşlardır.
[[Dosya:Galatasaray lisesi schoolyard.jpg|thumb|300px|Okulun açık basketbol sahası (Pota Court)]]
=== Lise dönemi ===
1927 yılında kurum, ''Galatasaray Lisesi'' adıyla ve [[Atatürk Devrimleri|Cumhuriyet devrimleri]]ne uygun olarak eğitime başlar. Teneffüslerde [[Fransızca]] konuşma zorunluluğu kaldırılır ve genel kültür dersleri [[Türkçe]] verilmeye başlar. 1965 yılında okula kabul edilen kız öğrenciler için [[Feriye Sarayı|Feriye Sarayları]] hizmete açılır. 1968'de Mekteb-i Sultanî'nin kuruluşunun 100. yılı nedeniyle dönemin Fransa Cumhurbaşkanı [[Charles de Gaulle]] liseyi ziyaret eder. 1975'te ise kurum, [[anadolu lisesi]] konumuna getirilir ve ortaokul ve liseden oluşan eğitim 8 yıla çıkar. 14 Nisan 1992 tarihinde Fransa Cumhurbaşkanı [[François Mitterrand]] ile 8. cumhurbaşkanı [[Turgut Özal]] arasında imzalanan protokolle ilkokul ve üniversite eğitimini de kapsayan Galatasaray Eğitim Öğretim Kurumu (GEÖK) hayata geçirilir. GEÖK bünyesinde 1993 yılında [[Galatasaray İlköğretim Okulu]], 1992 yılında ise [[Galatasaray Üniversitesi]] kurulur.
Liseye kayıt kontenjanının üçte biri, Galatasaray İlköğretim Okulu'ndan mezun olacak öğrencilere ayrılmıştır. İlköğretim okulunun amacı, birinci sınıfa başlayan 50 öğrencisinin tamamının eğitiminin devamını Galatasaray Lisesi'nde sağlamaktır. Bunun için öğrenciler, Galatasaray Üniversitesi'nin, Galatasaray Lisesi ve Galatasaray İlköğretim Okulu yönetmeliği çerçevesinde yapılan iç sınavlarda başarılı olmakla yükümlüdürler. İlköğretim okulu tarihinde sadece bir öğrenci 2005 yılında liseye asilden, yatay geçiş hakkını kullanmadan girebilmiştir.
Günümüzde Galatasaray Lisesi [[anadolu lisesi]] kategorisinde, eğitim dili [[Fransızca]], [[Türkçe]], [[İngilizce]], [[İtalyanca]] ve [[Latince]] olan bir devlet lisesidir. Lise, [[Milli Eğitim Bakanlığı]], Fransız Hükümeti ve Galatasaray Vakfı’nca resmen tanınmış bir kurumdur. Galatasaray Lisesi bünyesinde her biri otuz öğrenci kapasiteli 54 sınıf, iki multimedya merkezi, her biri kırk öğrenci kapasiteli iki resim atölyesi, iki müzik odası, biri 250, öbürü 350 öğrenci kapasiteli iki toplantı merkezi, 30 bilgisayarlı bir bilgisayar laboratuvarı, bir tenis kortu, üç jimnastik salonu, bir futbol sahası, 15 kişilik revir, 250 kişilik kız öğrenci yurdu, 675 kişilik erkek öğrenci yurdu, her biri 400 kişilik üç büyük yemekhane yer almaktadır.
== Çatı saati ==
Mevcut "U" biçimli binanın merkezinde, çatıda yer alan Meyer markalı dairesel kadranlı saat elektronik mekanizmalıdır ve halen çalışmaktadır. Saatin 1870 yılındaki yangın sırasında hasar gören mevcut binanın 1908 yılında tamamlanan restorasyon çalışmaları sırasında eklendiği düşünülmektedir.<ref>{{Kaynak|soyadı1=Cansever|ad1=Meltem|başlık=Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi|ay=Haziran|yıl=2009|yayıncı=NTV Yayınları|yer=İstanbul|isbn=9786055813239|sayfa=120}}</ref>
== Mezun dernekleri ==
{| class="wikitable"
|-
!İsim
!Ülke
!Kuruluş Yılı
|-
|Galatasaraylılar Derneği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1908
|-
|Galatasaraylılar Birliği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1937
|-
|İzmir Galatasaraylılar Derneği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1965
|-
|Bursa Galatasaray Liseliler Derneği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1975
|-
|Galatasaray Alumni Association U.S.A. Inc.
|{{bayraksimge|USA}}
|1981
|-
|Association Europeenne Des Anciens de Galatasaray
|{{bayraksimge|SUI}}
|1983
|-
|Amicale de Galatasaray
|{{bayraksimge|FRA}}
|1984
|-
|The Galatasaray Charity Fund
|{{bayraksimge|UK}}
|1986
|-
|Les Anciens de Galatasaray au Benelux
|{{bayraksimge|BEL}}
|1989
|-
|Eskişehir Galatasaraylılar Derneği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1990
|-
|Verein Ehemaliger Schüler Des Galatasaray Gymnasiums in Deutschland E.V.
|{{bayraksimge|GER}}
|1991
|-
|Çukurova Galatasaraylılar Derneği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1992
|-
|Verein Ehemaliger Schuler vo Galatasaray Lisesi in Österreich
|{{bayraksimge|AUT}}
|1992
|-
|Antalya Galatasaray Liseliler Derneği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1993
|-
|Fransa - Alliance Galatasaray
|{{bayraksimge|FRA}}
|1996
|-
|Kapadokya Galatasaraylılar Birliği
|{{bayraksimge|Türkiye}}
|1997
|-
|Galatasaray Association de Monaco
|{{bayraksimge|FRA}}
|1997
|}
== Dış bağlantılar ==
{{Commonscat|Galatasaray High School}}
* [http://maps.google.com/maps?ll=41.032806,28.9787&spn=0.3,0.3&q=41.032806,28.9787 Google Haritalar'da Galatasaray Lisesi'nin görünüşü]
* {{Resmî site|www.gsl.gsu.edu.tr}} {{tr icon}}
* {{Resmî site MEB|http://gsl.meb.k12.tr/}} {{tr icon}}
* {{Resmî site|www.gsl.gsu.edu.tr/html_eng/000/000.html}} {{en icon}}
* {{Resmî site|www.gsl.gsu.edu.tr/html_fr/000/000.html}} {{fr icon}}
* [http://www.gsu.edu.tr Galatasaray Üniversitesi]
* [http://www.galatasaray.org Galatasaray Spor Kulübü]
* [http://www.gev.org.tr/ Galatasaray Eğitim Vakfı]
* [http://www.gsi.gsu.edu.tr/ Galatasaray İlköğretim Okulu]
{{Galatasaray SK}}
{{Osmanlı eğitim teşkilatı}}
[[Kategori:Galatasaray Lisesi| ]]
[[Kategori:Anadolu liseleri]]
[[Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler]]
| |||