Millî Birlik Komitesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kalem (mesaj | katkılar)
Madanoğlu'nun istifası
Değişiklik özeti yok
1. satır:
'''Millî Birlik Komitesi''', [[27 Mayıs]] [[1960]] günü,tarihinde [[Demokrat Parti]] hükümetini askeri darbe ile devirerek siyasî iktidarı ele alan ve sonradan başına Orgeneral [[Cemal Gürsel]]'in getirildiği [[Türk Silâhlı Kuvvetleri]]'ne mensup 38 kişilik bir [[cunta]]dır. Komitenin üye sayısı [[12 Eylül]] [[1960]]'ta üyelerden [[İrfan Baştuğ]]'un Ankara-İstanbul karayolunda trafik kazasında ölmesi sonrasında 37 kişiye düşmüştür. Org. Cemal Gürsel'in onayıyla Korgeneral [[Cemal Madanoğlu]]'nun yürüttüğü bir tasfiye sonucu, demokratik yaşama geçişe karşı çıkarak ordunun yönetimde kalmasını savunan 14 üyenin yurt dışına görevli olarak gönderilmesi ile üye sayısı 23'e düşmüştür. Bu işlem için MBK [[13 Kasım]] [[1960]] tarihinde kendini feshetmiş 14 üyesini görevden af ederek yeni bir komite halinde tekrar kurulmuştur. Görevden affedilen üyeler dünyanın değişik yerlerinde iki yıllık mecburi hizmetle görevlendirilerek [[sürgün]]e gönderilmişlerdir. [[6 Haziran]] [[1961]]'de [[Cemal Madanoğlu]]'nun Silahlı Kuvvetler Birliği'nin yönetime ağırlığını koyması üzerine istifa ederek emekliye ayrılmasıyla üye sayısı 22'ye düşmüştür.
 
Komitenin üye sayısı [[12 Eylül]] [[1960]] tarihinde üyelerinden [[İrfan Baştuğ]]'un Ankara-İstanbul karayolunda trafik kazasında ölmesi sonrasında 37 kişiye düştü. Orgeneral Cemal Gürsel'in onayıyla Korgeneral [[Cemal Madanoğlu]]'nun yürüttüğü bir tasfiye sonucu, demokratik yaşama geçişe karşı çıkarak ordunun yönetimde kalmasını savunan 14 üyenin yurt dışına görevli olarak gönderilmesi ile üye sayısı 23'e düştü. Bu işlem için komite [[13 Kasım]] [[1960]] tarihinde kendini feshetti ve 14 üyesini görevden alarak yeni bir komite halinde tekrar kuruldu. Görevden alınan üyeler dünyanın değişik yerlerinde iki yıllık mecburi hizmetle görevlendirilerek [[sürgün]]e gönderildiler. [[6 Haziran]] [[1961]] tarihinde [[Cemal Madanoğlu]]'nun [[Silahlı Kuvvetler Birliği]]'nin yönetime ağırlığını koyması üzerine istifa ederek emekliye ayrılmasıyla üye sayısı 22'ye düştü.
Millî Birlik Komitesi çıkardığı ilk kanunla birlikte [[1924 Anayasası]]'nın birçok hükmünü değiştiren geçici bir anayasal süreç başlatmıştır. Bu süreçle beraber yeni bir anayasa düzenlenmesine dair çalışmalar da başlamıştır. Hazırlanan yeni [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)|anayasanın]] [[9 Temmuz]] [[1961]]'de kabulü ile [[15 Ekim]] [[1961]]'de yapılan genel seçimlerden sonra seçilen miletvekilleri ile kurulan [[T.B.M.M. 12. Dönem‎]], [[25 Ekim]] [[1961]]'de toplanarak askerî rejime ve dolayısıyla Millî Birlik Komitesi'ne son verdi. Komite üyeleri, yeni [[anayasa]] gereği kurulan [[Cumhuriyet Senatosu]]'nun kayd-ı hayat şartıyla "tabii üye"leri oldular.
 
Komite çıkardığı ilk kanunla birlikte [[1924 Anayasası]]'nın birçok hükmünü değiştiren geçici bir anayasal süreç başlattı. Bu süreçle beraber yeni bir anayasa düzenlenmesine dair çalışmalar da başladı. Hazırlanan yeni [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)|anayasanın]] [[9 Temmuz]] [[1961]] tarihinde kabulü ile [[15 Ekim]] [[1961]] tarihinde yapılan genel seçimlerden sonra seçilen milletvekilleri ile kurulan [[TBMM 12. dönem‎ milletvekilleri listesi|TBMM 12. Dönemi]], [[25 Ekim]] [[1961]] tarihinde toplanarak askerî rejime ve dolayısıyla Millî Birlik Komitesi'ne son verdi. Komite üyeleri, yeni [[anayasa]] gereği kurulan [[Cumhuriyet Senatosu]]'nun kayd-ı hayat şartıyla tabii üyeleri oldular.
== Millî Birlik Komitesi üyeleri ==
 
== Millî Birlik Komitesi üyeleri ==
{| class="wikitable sortable" style="font-size:90%; text-align:center"
|-
! # !! İsim !! 27 Mayıs 1960 Tarihindeki Görevi !! Daha Sonraki Görevi !! Ölüm Tarihi
|-
| '''1'''
| Orgeneral [[Cemal Gürsel]]
| Türk Kara Kuvvetleri Komutanı<ref>İzmir'de zorunlu izinli.</ref>
| Türkiye Cumhurbaşkanı
| 14 Eylül 1966
|-
| '''2'''
| Orgeneral [[Fahri Özdilek]]
| 1. Ordu Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 13 Mart 1989
|-
| '''3'''
| Korgeneral [[Cemal Madanoğlu]]
| KKK Lojistik Başkanı
| Emekli
| 28 Temmuz 1993
|-
| '''4'''
| Tuğgeneral [[Sıtkı Ulay]]
| Harp Okulu Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 14 Haziran 1997
|-
| '''5'''
| Tuğgeneral [[İrfan Baştuğ]]
| Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanı
| Ankara Valisi
| 12 Eylül 1960
|-
| '''6'''
| Kurmay Albay [[Ekrem Acuner]]
| KKK Harekât Şube Müdürü
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 3 Ocak 2003
|-
| '''7'''
| Kurmay Yarbay [[Refet Aksoyoğlu]]
| KKK Harekât Şubesi
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 27 Kasım 2003
|-
| '''8'''
| Tuğgeneral [[Mucip Ataklı]]
| Kara Harp Akademisi Öğretmeni
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 19 Kasım 1984
|-
| '''9'''
| Hava Kurmay Binbaşı [[Emanullah Çelebi]]
| Hava Harp Akademisi Öğrencisi
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 4 Temmuz 2014
|-
| '''10'''
| Kurmay Binbaşı [[Vehbi Ersü]]
| 43. Süvari Alayı II. Grup Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 19 Ağustos 1982
|-
| '''11'''
| Kurmay Binbaşı [[Suphi Gürsoytrak]]
| 1. Ordu 608. Topçu Taburu Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 30 Eylül 2011
|-
| '''12'''
| Kurmay Yarbay [[Kadri Kaplan]]
| MSB Genel Sekreterliği Harekât Subayı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| Hayatta
|-
| '''13'''
| Kurmay Yarbay [[Suphi Karaman]]
| KKK Personel Başkanlığı Erkân Şube Müdürü
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 15 Nisan 2004
|-
| '''14'''
| Kurmay Yüzbaşı [[Kamil Karavelioğlu]]
| Kara Harp Akademisi Öğrencisi
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 5 Eylül 2012
|-
| '''15'''
| Kurmay Albay [[Osman Köksal]]
| Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 1 Kasım 1982
|-
| '''16'''
| Kurmay Albay [[Fikret Kuytak]]
| KKK Harekât Şube Müdürü
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 8 Ağustos 1962
|-
| '''17'''
| Kurmay Albay [[Sami Küçük]]
| Madrid Ataşemiliteri
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 8 Eylül 2011
|-
| '''18'''
| Kurmay Yarbay [[Sezai Okan]]
| Genelkurmay Plan ve Prensipler Şubesi
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 19 Nisan 1991
|-
| '''19'''
| Tuğgeneral [[Mehmet Özgüneş]]
| 61. Tümen Topçu Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 28 Ocak 1992
|-
| '''20'''
| Deniz Kurmay Binbaşı [[Selahattin Özgür]]
| Deniz Harp Akademisi Öğrencisi
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 14 Mart 2007
|-
| '''21'''
| Kurmay Binbaşı [[Şükran Özkaya]]
| 3. Zırhlı Tugay Piyade Tabur Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 3 Şubat 2014
|-
| '''22'''
| Hava Kurmay Albay [[Haydar Tunçkanat]]
| Hava Harp Akademisi Öğretmeni
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 14 Temmuz 2002
|-
| '''23'''
| Kurmay Yarbay [[Ahmet Yıldız]]
| 4. Tümen 13. Topçu Taburu Komutanı
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 2 Eylül 2009
|-
| '''24'''
| Kurmay Albay [[Muzaffer Yurdakuler]]
| Genelkurmay CENTO Şubesi Müdürü
| Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
| 22 Ocak 1995
|-
| '''25'''
| Kurmay Albay [[Alparslan Türkeş]]
| KKK NATO Şubesi Müdürü
| [[Yeni Delhi]] Hükûmet Müşaviri
| 4 Nisan 1997
|-
| '''26'''
| Kurmay Yarbay [[Orhan Kabibay]]
| Genelkurmay CENTO Şubesi Subayı
| [[Brüksel]] Hükûmet Müşaviri
| 24 Temmuz 2002
|-
| '''27'''
| Kurmay Binbaşı [[Orhan Erkanlı]]
| Kara Harp Akademisi Öğretmeni
| [[Mexico City]] Hükûmet Müşaviri
| 28 Mart 1995
|-
| '''28'''
| Deniz Kurmay Binbaşı [[Münir Köseoğlu]]
| Deniz Harp Akademisi Öğrencisi
| [[Stokholm]] Hükûmet Müşaviri
| 19 Mart 2002
|-
| '''29'''
| Kurmay Yarbay [[Mustafa Kaplan (siyasetçi)|Mustafa Kaplan]]
| 28. Tümen Harekât Şube Müdür Vekili
| [[Lizbon]] Hükûmet Müşaviri
| Hayatta
|-
| '''30'''
| Tank Binbaşı [[Muzaffer Karan]]
| Tank Taburu Harekât ve Eğitim Subayı
| [[Oslo]] Hükûmet Müşaviri
| 10 Ocak 2006
|-
| '''31'''
| Kurmay Binbaşı [[Şefik Soyuyüce]]
| İstanbul 1. Asayiş Bölgesi Kurmay Başkanı
| [[Kopenhag]] Hükûmet Müşaviri
| Hayatta
|-
| '''32'''
| Piyade Binbaşı [[Fazıl Akkoyunlu]]
| Genelkurmay Muhafız Taburu Komutanı
| [[Kabil]] Hükûmet Müşaviri
| 12 Şubat 1976
|-
| '''33'''
| Deniz Kıdemli Yüzbaşı [[Rıfat Baykal]]
| Ankara Personel Okulu Karargâh Birliği Komutanı
| [[Tel-Aviv]] Hükûmet Müşaviri
| 9 Haziran 2000
|-
| '''34'''
| Kurmay Binbaşı [[Dündar Taşer]]
| 5. Zırhlı Tugay 1. Tank Taburu 2. Bölük Komutanı
| [[Rabat]] Hükûmet Müşaviri
| 14 Haziran 1972
|-
| '''35'''
| Kurmay Yüzbaşı [[Numan Esin]]
| 86. Piyade Alayı 1. Bölük Komutanı
| [[Madrid]] Hükûmet Müşaviri
| Hayatta
|-
| '''36'''
| Kurmay Yüzbaşı [[İrfan Solmazer]]
| Kıdemli Personel Yüzbaşı
| [[Lahey]] Hükûmet Müşaviri
| 25 Ekim 2008
|-
| '''37'''
| Kurmay Yüzbaşı [[Muzaffer Özdağ]]
| 202. Piyade Alayı Subayı
| [[Tokyo]] Hükûmet Müşaviri
| 6 Şubat 2002
|-
| '''38'''
| Jandarma Yüzbaşı [[Ahmet Er]]
| Zeytinburnu İlçe Jandarma Komutanı
| [[Trablus]] Hükûmet Müşaviri
| Hayatta
|-
|}
<!--
<div class="NavContent">
{| class="toccolours" style="width: 100%; border-top: none;"
Satır 245 ⟶ 480:
</div>
|}
</div><noinclude> -->
== Ayrıca Bakınız ==
 
== İç bağlantılar ==
* [[14'ler]]
* [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]]
* [[27 Mayıs Darbesi]]
* [[Cemal Gürsel14'ler]]
* [[AdnanSilahlı MenderesKuvvetler Birliği]]
 
* [[Ali Fuat Başgil]]
== Dipnotlar ==
* [[Ragıp Gümüşpala]]
<references/>
 
{{Türkiye'de askerî müdahaleler}}