İbn Hallikân: Revizyonlar arasındaki fark

 

Vefeyâtü’l-ayân, Zahîrüddin Erdebilî, Yûsuf b. Ahmed b. Muhammed Osman ve Kebîr b. Üveys b. Muhammed el-Latîfî (Kadızâde) tarafından Farsça’ya (yazma nüshaları için bk. a.g.e., IV, 28-29), Riyâzî ve Mısır Valisi Abdi Paşa’nın emriyle Vekilzâde Yûsuf tarafından Türkçe’ye (a.g.e., IV, 29; Babinger, s. 195) çevrilmiştir. Ayrıca Dramalı Hasan Haydar’ın yaptığı Vefeyâtü’l-a‘yân ve enbâü ebnâi’z-zamân adlı bir Türkçe çeviri de Süleymaniye Kütüphanesi’nde kayıtlı bulunmaktadır (Hacı Mahmud Efendi, nr. 4882). Rodosîzâde Muhammed eseri özet olarak Türkçe’ye çevirmiş ve Tercüme-i Vefeyâtü’l-a‘yân adıyla iki cilt halinde yayımlamıştır (İstanbul 1280); ancak tercüme sırasında aslına sadık kalınmadığı için bu yayın fazla itibar görmemiştir. Kitap, Baron Mac-Guckin de Slane tarafından Ibn Khallikan’s Biographical Dictionary adıyla dört cilt halinde İngilizce’ye çevrilmiş (Paris 1842-1871; Beyrut 1970), Ali Cevâd Tâhir tarafından da Mülâĥažât alâ Vefeyâti’l-ayân adlı ilmî bir çalışmaya konu edilmiştir (Beyrut 1977). Ayrıca Zübeyir Bilâl İsmâil İbn Hallikân: ĥayâtühû ve âŝâruh (Bağdat 1979); Abdüsselâm Hârûn Mucemü muķayyedâti İbn Hallikân (Kahire 1987), Hasan Şümeysânî Şemsüddîn İbn Hallikân Aĥmed b. Muĥammed b. İbrâhîm b. Ebî Bekir (Beyrut 1411/1990), Fahreddin Muhammed Yûsuf Âmir Menhecü’l-baĥŝi’l-edebî Ǿinde İbn Ħallikân (Libya 1990) adıyla ilmî çalışmalar yapmışlardır. Bunun dışında İbn Hallikân’ın edebiyata dair bazı mecmuaları bulunduğu rivayet edilmektedir (Safedî, VII, 308).

İbn Hallikân, Vefeyât, neşredenin girişi, I, 5-13; ayrıca bk. neşredenin eki, VII, 5-107; a.e.: Ibn Khallikan’s Biographical Dictionary (trc. Mac-Guckin de Slane), Beyrut 1970, tercüme edenin önsözü, s. V-XL; Tâcü’l-Ǿarûs, “ħlk” md.; Ebû Şâme, eź-Źeyl Ǿale’r-Ravżateyn, s. 215-216, 235-236; Ebü’l-Fidâ, el-Muħtaśar, Beyrut 1381/1961, II/7, s. 22; Zehebî, el-Ǿİber, III, 347; Sübkî, Ŧabaķāt, V, 14-15; Safedî, el-Vâfî, VII, 308-316; Kütübî, Fevâtü’l-Vefeyât, I, 110-118; İbn Kesîr, el-Bidâye, XIII, 279-280, 311; İbn Tağrîberdî, en-Nücûmü’z-zâhire, VII, 253-254; Nuaymî, ed-Dâris fî târîħi’l-medâris (nşr. Ca‘fer el-Hasenî), Kahire 1988, I, 192-193; İbn Tolun, el-Ķalâǿidü’l-cevheriyye fî târîħi’ś-Śâlihiyye (nşr. M. Ahmed Dehmân), Dımaşk 1401/1980, II, 577-580; İbnü’l-Kādî, Dürretü’l-ĥicâl, I, 7; Şerefeddin [Yaltkaya], İbn Esîrler ve Meşâhîr-i Ulemâ, İstanbul 1322, s. 93-94; Brockelmann, GAL, I, 398-400; Suppl., I, 561; Abbas el-Azzâvî, et-TaǾrîf bi’l-müǿerriħîn fî Ǿahdi’l-Moġol ve’t-Türkmân, Bağdad 1376/1957, s. 95-102; Nikita Elisséeff, Nūr ad-Dīn, Damas 1967, I, 57-60; Sarton, Introduction, II/2, s. 1120-1121; Ali Cevâd et-Tâhir, Mülâĥažât Ǿalâ Vefeyâti’l-aǾyân, Beyrut 1977; Selâhaddin Müneccid, MuǾcemü’l-müǿerriħîne’d-Dımaşķıyyîn, Beyrut 1398/1978, s. 116-119; Babinger (Üçok), s. 195; C. Zeydân, Âdâb, II, 167-169; Reşîd Yûsuf Atâullah, Târîħu’l-âdâbi’l-Arabiyye (nşr. Ali Necîb Atvî), Beyrut 1985, s. 41-42; Abdüsselâm M. Hârûn, MuǾcemü muķayyedâti İbn Ħallikân, Kahire 1407/1987; Fahreddin M. Yûsuf Âmir, Menhecü’l-baĥŝi’l-edebî inde İbn Ħallikân, [Baskı yeri yok] 1991 (Dârü’l-Arabiyye); Şâkir Mustafa, et-Târîħu’l-ǾArabî ve’l-müǿerrihûn, Beyrut 1993, IV, 23-29; Gerhard Hoffmann, “Ibn Khallikān’s Biographies as a Source for Problems of Islamic Military History”, Actas XVI Congreso UEAT, Salamanca 1995, s. 243-248; Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul 1998, s. 151-152; Muhammed Takī Dâniş Pejûh, “Terceme-i Târîħ-i İbn Ħallikân be-Fârsî”, Kitâbdârî, VIII, Tahran 1306, s. 91-93; Muhammed Rızâ eş-Şebîbî, “İbn Ħallikân el-Müǿerriħ”, ME, XXXIV/2 (1962), s. 161-167; Sûfî Ziyâülhak, “Muķaddimetü’t-taĥķīķ li-Kitâbi Vefeyâti’l-aǾyân li’l-Ķāđî İbn Ħallikân”, ed-Dirâsâtü’l-İslâmiyye, XXI/1, İslâmâbâd 1986, s. 35-44; J. W. Fück, “Ibn Қћallikān”, EI² (İng.), III, 832-833; Ahmed Muhammed el-Hûnî, “Vefeyâtü’l-aǾyân li’bn Ħallikân”, Tİ, III, 675-687; Sergei A. Shuiskii, “Қћallikan, Ibn”, Dictionary of the Middle Ages, New York 1986, VII, 236; Sâdık Seccâdî, “İbn Ħallikân”, DMBİ, III, 459-462.[[Kategori:Müslüman tarihçiler]]

[[Kategori:1211 doğumlular]]