Vikipedi

Lut Gölü: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Erasmus.new (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
58.408 değişiklik
Değişiklik özeti yok
k İmla: "Ölüdeniz" bitişik yazılır, bak. "Kızıldeniz" maddesi. Ayrıca bazı ifade hataları.
1. satır:
{{diğer anlam|Ölü Deniz}}
'''Lut Gölü''' veya '''Ölü DenizÖlüdeniz''' ([[Arapça]]: البحر الميت ''Bahr'ül-meyyit'', [[İbranice]]: ים המלח ''Yām Ha-Melaḥ''), [[yeryüzü]]'nün en alçak ve üçüncü en tuzlu [[göl]]ü.
 
Günümüzde akarsularla beslenmeyen ve 600 km² civarında bir alanı kaplayan Lut Gölü, [[Afrika]]-[[Suriye]] ayrımındaki en alt noktada yer alır. Lut Gölü'nün tabanı, su derinliği çok fazla olmasa da (yaklaşık 376 metre), göl seviyesi deniz seviyesinden 422 metre aşağıdadır. Bu büyük tuzlu göl, karşılıklı uzak noktalarından 80 km/18 km genişliktedir. Aslında göl, eski Lisan Denizi’nin bir parçasıdır.
8. satır:
Gölde bazı dengesizliklerin işaretleri görülmektedir: su altındaki bazı asfalt parçaları su yüzeyine çıkmaktadır. Geçmiş zamanlarda bu parçalar toplanır, kurutulur ve ısınmak için kulanılırdı.
 
Çevreciler, Lut Gölü’nün yok olmaya başladığı yönünde uyarılar vermektedirler. Gölün iki yakasındaki Ürdün ve [[İsrail]]’in Bromürbromür endüstrisinin buna neden olduğunu belirtirlerileri sürülür. Ancak daha çok İsrail'deki fabrikalarıfabrikalar yüzünden temiz su sıkıntısı çekilmektedir. Oluklar endişe verici boyutlara ulaşmıştır. Eğer tehlike değilse, bu fabrikalarınFabrikaların kirli atık boşaltımı ayrıca zarar veren faktörlerin başında yer alır.
 
Küresel ısınma ilesonucu karşı karşıya kalanolarak, Lut Gölü, kuruma tehlikesindedirtehlikesi altındadır.
 
== Coğrafyası ==
[[Dosya:Dead sea ecological disaster 1960 - 2007.gif|thumb|right|Lut Gölünün azalan su seviyesi]]
Ölü DenizÖlüdeniz, Ürdün Rift Vadisi'nde bulunan bir endorheic gölüdür. Lut gölünü oluşturan fay Afrika Levhası ve Arap Levhası arasındaki tektonik plaka sınırı boyunca yer alır. Levha yanal hareket yapar. Türkiye’de Doğu Anadolu fay zonu ve Sina bölgesinin güney ucu Kızıl Deniz'deki Rift Vadisi'nin kuzey ucu arasında çalışır.
Kenarları boyunca havuzları ve bataklık çukurları oluşturan Ölü DenizÖlüdeniz, altında ve çevresinde yıllık küçük kaynaklar olmasına rağmen Ürdün nehri, Lut gölüne (Ölü DenizÖlüdeniz) akan tek önemli kaynaktır. Hiçbir akarsu çıkışı yoktur. Kuzey kesiminde yılda 100 mm ve güney kesiminde 50 mm yağış olmaktadır. Ölü DenizÖlüdeniz Judean Hills Bölgesinin yağmur gölge etkisi nedeniyle kuraktır. Ölü Deniz'in doğusundaki dağlık bölge, Ölü Deniz'in kendisinden daha fazla yağış alır. Batısında bulunan Judean Hills, doğusunda bulunan dağlardan daha alçaktır. Gölün güneybatısında "Sodom Dağı" denilen 210 metre boyunda halit (kaya tuzu) bulunmaktadır.
 
== İklim ==
Ölü denizin iklimi yıl boyunca güneşli ve havası kurudur. Gölün yıllık ortalama yağış miktarı 50 mm den az ve 32 ve 39 C arasında ortalama sıcaklığı vardır. Kışın ortalama sıcaklığı 20 ve 23 C arasında değişmektedir. Bölge ultraviyole radyasyon, özellikle UVB (eritrojenik ışınlar) zayıflatmıştır. Ağır atmosfer basıncı nedeniyle hava deniz seviyesinde oksijen ile karşılaştırıldığında kışın %4,8 yaz için %3,3 daha yüksek bir oksijen içeriğine sahiptir.Ölü denizdeÖlüdenizde barometrik basıncı yüksek rakımda sağlık etkileri ile karşılaştırıldığında 796 ve 799 mm Hg ve klinik arasında ölçülmüştür.(Bu barometrik ölçü küresel okyanusta ortalama 750 mm Hg, deniz seviyesi standart atmosfer basıncına göre %5 daha yüksektir.). normal durumda kışın deniz sıcaklıkları yazın toprak sıcaklıkları yüksek iken burada tam tersi bir durum gözlenmektedir. Bu durum su kütlesi ve özgül ısı kapasitesi sonucu oluşmuştur. Ortalama olarak her yıl 192 gün 30 C üzerinde bulunmaktadır.
 
== Etimoloji ve toponomi ==
İbranice "yam ha-Melah" anlamına gelen Ölü DenizÖlüdeniz ‘’tuz denizi ‘’ anlamına gelmektedir.
Arapça "al-Bahr el-Mayyit" anlamına gelen Ölü DenizÖlüdeniz'e az sıklıkla "bahr u lut a" (Lut denizi) denilir.
Yunancada "yam ha-‘avara" olarak ifade edilmiştir.
 
37. satır:
3. See bitumen and asphalt for more about asphaltite.
 
4. "Springs ve Ölü DenizdeÖlüdenizde quicksand" . AugudtAugust 27, 2008 erişilmiştir
 
5. "Dead Sea" . Tam Me.org . 21 Ocak 2013 erişilmiştir .
 
6. "Natural Resources" . Ölü DenizÖlüdeniz Araştırma Merkezi . 27 Ekim 2013 erişildi .
 
7. "Ölü DenizÖlüdeniz düşük Yükselmesi" . Extreme Bilim . May 22, 2007 erişilmiştir .
 
8. Kramer, MR;. Springer C, N Berkman, Glazer M, Bublil M, Bar-Yishay E, Godfrey S (Mart 1998)Dead Sea, en düşük yerde düşük irtifada KOAH'lı hipoksemik hastalarda "Rehabilitasyon toprak " . Göğüs 113 (3):. 571-575 DOI : 10.1378/chest.113.3.571 . Sayfalar 9.515.826 ." PMID 9515826 "
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Lut_Gölü" sayfasından alınmıştır