Gastrulasyon: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Erasmus.new (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:Gastrulation.png|thumb|400px|'''1'''-[[blastula]], '''2'''-[[gastrula]]; '''turuncu''': ektoderm, '''kırmızı''': endoderm]]
'''Gastrulasyon'''. [[Blastula]] evresinden sonra, [[çokhücreliler]]in hemen hepsinde görülen evredir.
Bu evrede, [[ektoderm]] ve [[endoderm]] oluşur. [[Ektoderm]], vücudu örten yapıları oluştururken, endoderm; bağırsağı ve onunla ilgili yapıları meydana getirir. [[Blastula]]nın üzerindeki [[blastoderm]] kural olarak [[Ektoderm|ektoderme]] karşılık gelir. Üçüncü [[embriyo]]nik tabaka olan [[mezoderm]], ektodermin ve endodermin arasında ve yanlarda meydana gelir. Gastrulanın başlangıcında, [[izolesital]] yumurtalardaki [[vejetatif kutup|vejetatif kutuba]] denk olan kısımda, bazı [[blastomer]]ler blastosöl içerisinde [[animal kutup|animal kutuba]] doğru çökmeye başlar. Çökmeden dolayı meydana gelen açıklığa [[blastopor]] (ilkin ağız), çöküntünün tüp şeklindeki devamına da [[arkenteron]] (ilkin bağırsak) denir. Blastoporun yaşam boyunca ağız olarak kalıp kalmamasına göre [[bilateral]] simetrili hayvanlar iki gruba ayrılırlar :
 
* '''Protostomia''' = blastoporu ilerde esas ağıza dönüşen hayvanlar, bunlarda [[anüs]] arka kısımdaki ektodermin içeri doğru çökmesiyle oluşur, örnörnek : [[yumuşakçalar]]. )
 
* '''Deuterostomia''' = blastoporu [[anüs]] ya da [[kloak]] a dönüşen, ağzı yeniden açılan hayvanlar, bunlarda ağız, ön kutupta ilk olarak ektoderm kesesi şeklinde oluşur).
 
Gastrulasyonun başlamasıyla ve ilkel bağırsağın [[animal kutub]]a doğru ilerlemesiyle ilk [[Bilateral (Bakışımlı) Simetri]] oluşur. Blastomerlerin içeri doğru çökmesiyle '''Invagination''' (İnvaginasyon); meydana gelen ilk bağırsak boşluğuna da '''Archentron''' denir.
 
Gastrulada dış örtü, ileride [[epidermis]] ve benzerlerini (kıllar, tüyler, bezler, ...), sinir sistemi, duyu epiteli, sindirim sisteminin bir kısmını oluşturacak ektodermi oluşturur. İlkel bağırsağın orta kısmını meydana getirecek tabakada, ilerde sindirim sistemine bağlı olacak birçok organı, (pankreas, karaciğer,...), akciğer ve önceden belirlenmiş [[notokord]]un yapısına katılacak olan endodermi oluşturur. Endodermden meydana gelen mezoderm ise, kasları, iskeleti, damar sistemini, boşaltım organlarını ve [[gonadozom]]ları oluşturur.
 
[[Telosital yumurta]]larda,görülen gastrulasyon karışık bir olaydır ki, burada meydana gelen [[epiblast hücreleri]]nin, embriyonun orta kısmından ilerye doğru uzayarak, saydam alanın ortasında '''İlkin İz (Primitif İz)''', denilen bir kalınlaşmayı oluştururken, bu izin ortasında bir çöküntü oluşarak '''İlkin Oluk'''u meydana getirir. İlkin izin ön ucunda, hücrelerin yumru şeklinde yığılarak '''Hensen Düğümü'''nü yaptığı görülür.
 
[[Telosital yumurta]]larda,görülen gastrulasyon karışık bir olaydır ki, burada meydana gelen [[epiblast hücreleri]]nin, embriyonun orta kısmından ilerye doğru uzayarak, saydam alanın ortasında '''İlkinilkin İziz (Primitifprimitif İziz)''', denilen bir kalınlaşmayı oluştururken, bu izin ortasında bir çöküntü oluşarak '''İlkinilkin Oluk'oluk''u meydana getirir. İlkin izin ön ucunda, hücrelerin yumru şeklinde yığılarak '''Hensen Düğümü'''nü yaptığı görülür.
 
== Ayrıca bakınız ==
Satır 22 ⟶ 21:
 
== Kaynaklar ==
* Yaşamın Temel Kuralları Cilt-I/Kısım-I/Prof.Dr. A. DEMİRSOY<br>[http://zogame.eu <font color="red">Zogame</font>]
 
Yaşamın Temel Kuralları Cilt-I/Kısım-I/Prof.Dr. A. DEMİRSOY<br>[http://zogame.eu <font color="red">Zogame</font>]
 
{{gelişimbiyo-taslak}}
 
[[Kategori:Gastrulasyon| ]]
[[Kategori:Gelişim biyolojisi]]
[[Kategori:Embriyoloji]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Gastrulasyon" sayfasından alınmıştır