Tsunami: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
k 88.225.183.133 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Vkpd11 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
1. satır:
[[Dosya:2004 Indian Ocean earthquake Maldives tsunami wave.jpg|thumb|right|200px| [[26 Aralık]] [[2004]]'te [[Maldiv Adaları]]'nda Male'yi vuran tsunami.]]
[[Dosya:2004-tsunami.jpg|200px|thumb|right|[[Tayland]]'ı vuran tsunami]]
[[Dosya:2004 Indonesia Tsunami Complete.gif|right|thumb|200px|2004'teki tsunami'nin canlandırması]]
 
'''Tsunami''' (okunuşu: "Tsunami". [[Japonca]]'da '''[[liman]] dalgası''' anlamına gelen '''津波 (つなみ)''' sözcüğünden) [[okyanus]] ya da [[deniz]]lerin tabanında oluşan [[deprem]], [[volkan]] patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi [[tektonik]] olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder.
Satır 5 ⟶ 7:
Yunan tarihçi [[Tukididis]], tsunamileri denizaltı depreminden kaynaklandığını ileri sürdüğü bilinen ilk kişi olarak bilinmesine rağmen<ref name="Thucydides 3.89.1-4">[[Thucydides]]: [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Thuc.+3.89.1 “A History of the Peloponnesian War”, 3.89.1–4]</ref><ref name="Smid, T. C. 103f.">{{Kitap kaynağı|soyadı = Smid|adı = T. C.|başlık = 'Tsunamis' in Greek Literature|baskı = 2|cilt = 17|tarih = 1970-04|sayfalar = 100–104|çalışma = Greece & Rome|konu = 1}}</ref> tsunaminin oluşumu hakkında 20. yüzyıla kadar pek bir şey bilinmemekteydi. Konu, hâlâ araştırılmaktadır. İlk [[jeolojik]], [[coğrafik]] ve [[oşinografik]] makaleler, tsunamileri "'''sismik deniz dalgaları'''" olarak adlandırmaktadır.
 
[[Kasırga|Tropikal kasırga]] gibi bazı [[Meteorolojikmeteorolojik]] şartlar, büyük [[Alçakalçak basınç|alçak basınç alanlarınıalanların]]ı oluşturarak [[İngilizce]] ''storm surge'' denilen fırtınalarda denizin fazla yükselmesi olgusuyla meteotsunamilere neden olabilir. Meteotsunamiler de deniz seviyesini [[Gelgitgelgit]] normalin birkaç metre üstünde çıkartabilir. Bu değişim, alçak basınç alanındaki düşük [[Atmosferatmosfer basıncı|atmosfer basıncından]]ndan kaynaklanır. Bu ''storm surge''ler kıyıya erişince etrafı suya boğarak tsunamiye benzetilebilirler.
 
== Kaynaklar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Tsunami" sayfasından alınmıştır