İstiklâl mahkemesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + kaynak gerektiren bilgi eklentisi
11. satır:
Büyük Millet Meclisi tarafından 29 Nisan 1920 tarihinde [[Hıyanet-i Vataniye Kanunu]] çıkarılmıştı. Bu kanun cürümleri ve vatana ihanet niteliğindeki suçları önlemeye yeterli gelmemişti. İhtilal ve savaş koşullarında sivil mahkemelerin ve harp divanlarının çalışma usulleri bir caydırıcılık unsuru taşımıyordu. Kanunsuzlukların önüne geçilemiyor en önemlisi hem Yunan ordusunun Anadolu'daki ilerleyişi karşısında düzenli bir ordu çıkarılamıyor hem de asker kaçakları çeteler oluşturarak soygun yol kesme gibi suçlar işliyor ve iç isyanların insan kaynağı oluyordu. Asker kaçağı yakalansa bile cephede ölmek yerine hapse girmek daha çok işine geliyordu.
 
==Kuruluşu ==
{{vikikaynak | İstiklal Mahkemeleri Kanunu}}
Hiyânet-i Vataniye Kanunu, 4 aydır yürürlükte olduğu halde Dr. Tevfik Rüştü Bey, asker kaçakları, bozguncu ve casusların ve çoğunlukla firarilerden kurulu çetelerin önlenebilmesi için ''İhtilal Mahkemelerinin'' kurulmasını önerdi. Refik Şevki Bey bu fikre destek verdi ancak isminin ''İstiklâl Mahkemeleri'' olmasının daha uygun olacağını bildirdi. 2 Eylül 1920 tarihinde "Firar Ceraimini İrtikâp Edenler Hakkında Kanun Tasarısı" isimli yasa teklifi incelenmek üzere Milli Savunma encümenine verildi. Encümen bir karara varamadığı için Milli Savunma Bakanı [[Ferik]] [[Fevzi Çakmak|Fevzi (Çakmak)]] meclise ''Şimdiki durum dolayısıyle ve görülen lüzum ve olağanüstü ihtiyaca dayanarak savaş zamanına ait olmak üzere firariler hakkındaki'' kanun önergesini meclise sundu.<ref name="ergunbaybars1"/>
72. satır:
| url=
| alıntı= ''Orduda kaçak olaylarının çokluğu vetanın kurtuluş ve bağımsızlığını tehlikeye dönüştürecek bir hal almıştır. Bu durumun sert tedbirlerle önüne geçmek zamanı gelmiştir. Genel harbin sonlarında kaçaklar çoğalmıştır. Bunun sebebi askere kaçma cesaretini veren af kanunlarının çokluğu ve cezaların azlığıdır.''
}}</ref> İstiklâl Mahkemeleri'nin verdiği idam kararı Ergün Aybars'a göre birinci dönemde resmi kayıtlara göre gerçekleşen infaz 1054, İsyan bölgesi dahil ikinci ve üçüncü dönem mahkemlerin verdiği azami infaz sayısı ise 576'dır. Toplamda bütün idam kararlarının sayısı 1.630 kişidir. <ref name="ozakman">Turgut Özakman, ''Vahdettin, M. Kemal ve Milli Mücadele, yalanlar, yanlışlar, yutturmacalar'', Bilgi, 1997</ref>
 
=== Mahkemelerin karakteri ===