Süper yanardağ: Revizyonlar arasındaki fark

Süper yanardağlar, bölgelerinin altında bulunan fevkalâde büyük bir magma haznesiyle kendilerini belli ederler. Meselâ [[Yellowstone (yanardağ)|Yellowstone yanardağı]]'nın 60 km uzunluğunda, 40 km genişliğinde ve 10 km derinliğinde magma haznesi takrîben 24.000 km³ magma içerir. Kısmen erimiş durumda olan magma gazla (birkaç bin yılda) zenginleşerkenzenginleşirken bölge, magma haznesi üzerinde yükselmeye başlar. Magma, gazla zenginleşerek kritik noktaya geldiğinde birbirindanbirbirinden uzakta birkaç yerden üst tabaka delinir. Tipik olarak bu delinme, yükselmeden dolayı magma haznesi üzerinde halka şeklinde oluşan çatlaklardan olur. Bu şekilde sert zemin, boşalan magma haznesine gömülerek karakteristik [[kaldera]]yı oluşturur. Patlamanın şiddeti [[volkan patlama indeksi]]ndeki değeri sekiz (VPİ-8) ve daha büyüktür. Bu esnâda yüzlerce, hattâ binlerce kilometreküp lava, magma haznesinden ses hızının üstünde bir hızla [[stratosfer]]in 50 km yüksekliğine kadar fırlar ve 100 kilometrelik bir uzaklığa kadar yağar. Volkan tozu bütün Dünya'yı sarar.

Bu derece kuvvetli patlamalar bilinmeyen derecede şiddetli [[deprem]]ler ve volkanın durumuna göre [[tsunami]]lerle berâber görülürler. Böyle patlamaların nasıl olacağını tahmin eden modeller, [[bilim]] şu ana kadar böyle bir [[fenomen]] gözleyemediğindengözlemleyemediğinden yoktur.

Birincil tahrîbâtıntahribatın yanında bir süper yanardağı patlamasıyla küresel iklim değişikliği gelir. [[Volkanik kış]] adı da verilen bu olayla sıcaklık, bütün Dünya'da birkaç derece düşer. Canlıların büyük sayıda ölümüyle yıllarca süren bir besin sıkıntısı başgösterirbaş gösterir.

KazâKaza kurbanlarının ne kadar olacağı konusunda sâdecesadece spekülasyonlar yapılabilir. Sayıları süper yanardağın konumuna bağlıdır. 100 kilometrelik bir daire çevresi içinde kalan bölgede patlama dolayısıyla hayat tamâmen yok olur. Daha büyük uzaklıklarda da ölüm oranı yüksek olur. Volkan tozu çok ince olup küçük çatlaklardan da içeriye girer. Sıvıyla temâs etmesi durumunda betona benzer bir madde oluşturmasından dolayı canlılar, yeteri kadar hava alabilseler de ciğerlerinin çalışamaz duruma gelmesinden dolayı boğulabilirler. Nefes almayı destekleyen aygıtlar olmadan hayatta kalabilme ihtimâli küçüktür. Bitkiler bu tozla yoğun olarak kaplandıklarında bu durum [[fotosentez]]e engel olur veya imkânsız kılar ve bitkiler ölür. Yağmurla durum düzelemez, ancak kötüleşebilir.

İnsanlık için en tehlikeli süper yanaradağyanardağ, herhâlde [[Yellowstone Millî Parkı]]'nda bulunan [[Yellowstone (Yanardağ)|Yellowstone]]'dur. Bundan sonraki patlaması, jeologların görüşüne göre yakın olup jeolojik zaman aşımlarına göre yakın zamanda (''birkaç bin yıl''da) bir patlama beklenmektedir.