Küresel yıldız kümesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Uzaylıfeza (mesaj | katkılar) çeviriye devam |
Uzaylıfeza (mesaj | katkılar) çeviriye devam |
||
422. satır:
| bibcode = 1997astro.ph..2024G |arxiv = astro-ph/9702024 }}</ref>
===Yarıçaplar===
Astronomlar standart yarıçaplarla küresel yıldız kümelerinin morfolojilerinin özelliklerini saptamaya çalışıyorlar. Bunlar merkezin yarıçapı (''r''<sub>''c''</sub>), yarım ışık yarıçapı (''r''<sub>''h''</sub>) ve gelgit yarıçapıdır. (''r''<sub>''t''</sub>). Kümenin bütün parlaklığı sabit bir şekilde küme merkezinden uzaklaştıkça azalır. Çekirdeğin yarıçapı, görünen yüzey parkalığının yarıya düştüğü mesafedir. <ref name="star clusters">{{cite web | url=http://www.astro.caltech.edu/~george/ay20/eaa-starclus.pdf | title=Star Clusters | publisher=Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics | date=November 2000 | accessdate=26 March 2014 | author=Kenneth Janes | pages=2}}</ref> Yarım ışık yarıçapı karşılaştırılabilir bir büyüklüktür. Çekirdekten olan mesafe kümenin toplam parlaklığın yarıya düştüğü yeri gösterir. Bu tipik olarak çekirdek yarıçapından büyüktür.
Yarım ışık yarıçapı kümenin dış kısmındaki yıldızları içerir. Bu yüzden teorisyenler yarım kütle yarıçapını da kullanacaklardır. (''r''<sub>''m''</sub>)—Bu yarıçap kümenin toplam kütlesinin yarısının bulunduğu kısımdır. Kümenin yarım kütle yarıçapı tüm boyutla karşılaştırıldığında küçüktür. Çünkü yoğun bir çekirdek kısmına sahiptir. Buna örnek olarak [[Messier 3]] (M3) gökcismini verebiliriz. M3’ün görünen boyutları yaklaşık olarak 18 [[açısal dakika]]dır ancak yarım kütle yarıçapı sadece 1.12 açısal dakikadır. <ref>{{cite journal
| author =Buonanno, R.; Corsi, C. E.; Buzzoni, A.; Cacciari, C.; Ferraro, F. R.; Fusi Pecci, F.
| date= 1994
| title = The Stellar Population of the Globular Cluster M 3. I. Photographic Photometry of 10 000 Stars
| journal = Astronomy and Astrophysics | volume = 290
| pages = 69–103
| bibcode = 1994A&A...290...69B
| last2 =Corsi
| last3 =Buzzoni
| last4 =Cacciari
| last5 =Ferraro
| last6 =Fusi Pecci }}</ref>
Bütün küresel yıldız kümeleri büyük yarıçaplara sahip olmasına rağmen, neredeyse bütün küresel yıldız kümeleri 10 parsekten az olan yarım ışık yarıçapına sahiptir. (örneğin [[NGC 2419]] (R<sub>h</sub> = 18 pc) ve [[Palomar 14]] (R<sub>h</sub> = 25 pc)).<ref name="Bergh2007" />
Son olarak gelgit yarıçapı veya [[Roche limiti]], küresel yıldız kümesinin merkezinden, kümenin kendisine nazaran galaksiden kaynaklanan dış yerçekimsel etkinin küme içindeki yıldızlara daha fazla etkisinin olduğu yere kadar olan mesafedir. Bu mesafe kümeye ait bireysel yıldızların galaksi tarafından uzaklaştırılabildiği mesafedir. M3’ün gelgit yarıçapı yaklaşık olarak 40 açısal saniyedir, <ref name="DaCosta">{{cite journal
| last = Da Costa
| first = G. S.
| last2 = Freeman
| first2 = K. C.
| date = May 1976
| title = The structure and mass function of the globular cluster M3
| url = http://adsabs.harvard.edu/abs/1976ApJ...206..128D
| journal = ApJ
| volume = 206
| issue = 1
| pages = 128–137
| bibcode = 1976ApJ...206..128D
| doi = 10.1086/154363
| accessdate = 6 December 2014
}}</ref> veya yaklaşık olarak 113 parsektir <ref name="Brosche">{{cite journal
| last = Brosche | first = P.
| last2 = Odenkirchen | first2 = M.
| last3 = Geffert | first3 = M.
| date = March 1999
| title = Instantaneous and average tidal radii of globular clusters
| url = http://adsabs.harvard.edu/abs/1999NewA....4..133B
| journal = New Astronomy
| volume = 4
| issue = 2
| pages = 133–139
| bibcode = 1999NewA....4..133B
| doi = 10.1016/S1384-1076(99)00014-7
| accessdate = 7 December 2014
}}</ref> 10.4 kiloparsek mesafesinde.
== Ayrıca bakınız ==
| |||