Ebü'l-Berekât Bağdâdî: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k dogum ölüm tarihleri |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
'''(1076-1166)'''
'''Ebu'l-Berekât Bağdâdi''', [[12. yüzyıl]]da [[islam felsefesi]]nin en etkili filozoflarından biri olmasına rağmen, çok fazla tanınmamış
==Yaşamı==
Ebu'l Bağdadi'nin asıl adı ''Hibetullah'''tır, [[Yahudi]] bir ailenin çocuğu olarak [[Bağdat]]'da dünyaya gelmiştir. Daha sonra
==Felsefesi==
Ebu'l Berekat, bazı kaynaklarda filozof olarak [[İbn Sina]]'dan ve hatta [[Arsisto]]'dan bile üstün görülür. İslam felsefesinde, [[Meşşâîlik|Meşşaililere]] karşı eleştiriler yöneltmiş, [[İşrakilik|İşraki okulunu]] görmezden gelmiş, özgün düşünceler üretmiş ve esas olarak [[kelâm felsefesi]]nin gelişmesine etki etmiştir. [[Fahrüddin Râzi]] ve [[Nasîr Tûsî]] gibi kelam felsefecileri, kendi rasyonel düşünce sistemelerini Gazâli'nin kuşkuculuğuna karşı kouryabilmek için Ebu'l Berekat'ın fikirlerinden destek almışlardır. Bu sebepten kelamcılar arasında sayılmaktadır, ancak çalışmalarının özgünlüğü kelamcıların sınırlarını çok aştığı da kabul edilir.
Bilimler sınıflaması, mantık sistemi, bilgiye getirdiği açıklama biçimlerinde zamanını aşan ve özellikle daha sonra (özellikle ortaçağdan sonra) ortaya çıkacak olan felsefi yönelimlere benzer argümanlara sahip olduğu görülür. Zihin bilimleri (mantık, matematik, astronomi), duyu bilimleri (doğa bilimleri) ve akıl bilimleri metafizik, ilahiyat) olarak düzenlediği bilim ve bilgi alanını, felsefi sisteminin dayanağı yapar Berekat ve bütün görüşlerini bu temel üzerinde yükseltir. Bu ayrımlar kısmen
Metafizik sisteminde Bağdadi, akılcı bir filozof olmasına rağmen, [[olasılık]] kavramını işin içine sokmuştur, ancak bunu farklı bir şekilde anlamlandırır. Gazali'nin eleştirel kuşkuculuğunu sistemi için kabul edilemez bulur. Onun arayışı, [[teorik]] akılda insanı duyu verilerinin olasılıksal belirsizliğinden kurtaracak ve zihinsel bir [[sezgi]] ile
Ebu'l Berekat, kategoriler alanını, düşünceye ait olanlar ve varlığa ait olanlar şeklinde iki alana ayırmaktadır; buna göre örneğin zaman ve
Bunlara bağlı olarak insan bilgisini, doğrudan doğruya bildiğimiz şeyler
▲Ebu'l Berekat, kategoriler alanını, düşünceye ait olanlar ve varlığa ait olanlar şeklinde iki alana ayırmaktadır; buna göre örneğin zaman ve mekan düşünceye ait kategorilerdir ve nitelik, etki gibi kategorilerse varlığa ait kategorilerdir. Filozof bu kategorileri sisteminde açıklıyor ve temellendiriyor. Özellikle [[zaman]] konusunda önemli felsefi açıklamalar getirir. Zamanın ve mekanın sonsuzluğunu öne sürer ve bununla birlikte yaradılışın başı ve sonu olmadığını savunur.
▲Bunlara bağlı olarak insan bilgisini, doğrudan doğruya bildiğimiz şeyler (öze ait bilgiler) ve duyular yoluyla bildiğimiz bilgiler (araza ait bilgiler) şeklinde iki bölüme ayırmaktadır. Tanrı bilgisini, araza ait bir bilgi olarrak temelledirir, çünkü Tanrı'nın özünü ve sıfatlarınıa asla bilemeyeceğizdir.
==Kaynak==
*''İslam Felsefesi'', [[Hilmi Ziya Ülken]], [[Cem Yayınları]].
|