Büyük Londra Yangını: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + kaynak gerektiren bilgi eklentisi |
Değişiklik özeti yok |
||
8. satır:
Yangın 13.200 evi, 87 mahalle kilisesini, [[St Paul Katedrali]]'ni ve birçok resmî kurumun binasını kül etmiştir. Kentin 80.000 sakininin yaklaşık 70.000'inin bu yangında evini kaybettiği sanılmaktadır.<ref>Tinniswood, 4, 101.</ref> Yangında yaşamını yitirenlerin sayısına ilişkin kesin bir bilgi yoktur, ölenlerin sadece birkaçı kayda geçirilmiştir. Orta sınıfa mensup kişiler ile yoksulların ölümleri hiçbir zaman kaydedilmediği ve [[ateş]]in sıcaklığının insan vücudundan kalıntı bırakmayacak derecede yüksek olduğu göz önüne alındığından, son dönemlerde ölü sayısının oldukça az olduğunun doğruluğu hakkında görüş ayrılıkları vardır.
Yangın, 2 Eylül günü gece yarısından hemen sonra, Thomas Farriner adlı bir kişinin işlettiği, [[Pudding Sokağı]]'nda bulunan bir ekmek fırınında başladı ve hızla çevreye yayıldı. Dönemin başlıca yangın söndürme yöntemlerinin kullanılması ve belirli bölgelere set çekilme işlemi, dönemin Londra Belediye Başkanı [[Thomas Bloodworth]]'un kararsızlığı nedeni ile büyük ölçüde gecikti. Pazar gününün gecesi harekete geçilmeye karar verildiğinde rüzgârın etkisiyle fırının olduğu bölgedeki ateşler fırtına ile birlikte hızla yayılmaya başlamıştı. Yangın pazartesi sabahı yönünü kuzeye, kentin kalbinin attığı noktaya çevirdi. Kentin sokaklarındaki asayiş ve durgunluk, şüpheli yabancıların yangını kasten başlattıkları söylentisinden dolayı bozuldu. Eş zamanlı olarak sürmekte olan II. [[İngiltere]]-[[Hollanda]] Savaşı'nın etkisiyle kentte meydana çıkacak evsizler korkusu [[Fransızlar]] ve [[Hollandalılar]] üzerinde yoğunlaştı ve bu dönemde bu azınlık gruplar sokak saldırılarına uğradı. Salı günü yangın kentin hemen her yanına yayıldı. Ateşler St Paul Katedrali'ni kül ederek [[II. Charles (İngiltere Kralı)|II. Charles]]'ın bulunduğu Whitehall Sarayı'na dayandı. Kapsamlı bir işbirliği ile yangının saraya sıçraması önlendi. Yangına karşı verilen mücadelenin kazanılmasında en önemli iki etkenin doğudan esen rüzgârların dinmesi ve [[Londra Kulesi]] Garnizonu'nun ateşi durdurmak için barut kullanarak aldığı önlemler olduğu düşünülmektedir.
Felaketin [[Londra]]'ya ve Londra halkına etkileri oldukça ağır olmuştur. Felaketten zarar görmüş olan kişilerin Londra'dan tahliye edilmesi ve bir başka yere yerleştirilmesi, evsiz kalanların çıkaracağı ayaklanmadan korkan Kral [[II. Charles (İngiltere Kralı)|II. Charles]] tarafından kuvvetle desteklenmiştir. Yangından sonra köklü değişiklikler içeren birçok önergeye karşın Londra, afetten önceki biçimine uygun olarak, aynı cadde ve sokak planlarıyla yeniden imar edilmiştir.<ref>Reddaway, 27.</ref>
== 1660'larda Londra ==
22. satır:
[[17. yüzyıl]] sonlarına kadar şehrin merkezi — [[Thames Nehri]] ve şehir duvarları ile çevrili olan alan – 2.8 km² alana sahip olan ve Londra nüfusunun altıda birine denk gelen 80.000 kent sakinini barındıran tek bölümdü.<ref>121.2 dönüm (330 İngiliz dönümü), standart kaynaklara göre, Roma surları içinde kalan alanın boyutlarıydı. (örneğin, bkz. Sheppard, 37) Fakat Tinniswood alanı mil/kare olarak vermektedir (667 İngiliz dönümü).</ref> Şehrin merkezi genellikle Londralıların yaşadığı diğer semtler ile çevriliydi. Londra o dönemde, bugün de olduğu gibi [[İngiltere]]'de ticaretin kalbinin attığı yerdi. Tüccar ve imalatçılar sınıfının tekelinde en büyük market ve en işlek limandı.<ref>Hanson, 80.</ref> Soylular sınıfı daima şehrin bu bölümünden uzak dururlardı; ya varoş mahallelerinden de ötede, kırsal kesime yakın yerlerdeki konaklarda ya da herkese açık olmayan, [[II. Charles]]'ın [[Whitehall Sarayı]]'nın bulunduğu [[Westminster]] bölgesinin batısındaki mevkide yaşarlardı. Varlıklı aileler yoğun tempolu, kirli havalı ve sağlıksız şehir merkezinden, özellikle de [[1665]] yılında baş gösteren ve Londra'yı vuran [[hıyarcıklı veba]] hastalığı salgınından sonra mümkün olduğunda kaçındılar.
Bu dönemde yönetim ile toplum arasındaki ilişkiler oldukça gergin geçiyordu. [[1642]] – [[1651]] yılları arasında [[İngiliz İç Savaşı]] boyunca Londra şehri cumhuriyetçilerin kalesi durumuna geldi. Ekonomik bakımdan gelişmiş, gönenç başkentin gücü, [[1660]]'ların başlarında cumhuriyetçilerin gerçekleştirdiği birçok başkaldırıya ev sahipliği yaptığı için Kral II. Charles için bir tehdit oldu. Şehrin belediye amirleri iç savaşta çarpışmış olan kişilerden oluşuyordu ve önceki kral [[I. Charles]]'ın mutlakiyet için yapmış olduklarının nasıl bir ulusal travmaya neden olduğunu gayet iyi biliyorlardı.<ref>Londra'nın Cumhuriyetçi anlayışı için Hanson, 85-88'e bakınız.</ref> Bu nedenle oğlundan da benzer bir hareket gelecek olursa bunu engellemeye kararlılardı ve yangın başlayıp kenti tehdit etmeye başladığında [[II. Charles (İngiltere Kralı)|II. Charles]]'ın askerlere ve diğer birimlere verdiği tüm emirlere karşı çıktılar. Böyle acil bir durumda bile, istenmeyen kraliyet askerlerini şehirde görevlendirmek olası bir tehlikeye zemin hazırlamaktı. Bu nedenle Charles harekete geçip belediye başkanını görevden azletti ve yönetimi devraldı fakat yangın o zamana kadar kontrol edilemeyecek bir düzeye ulaşmıştı.
{{geniş resim|Panorama of London by Claes Van Visscher, 1616 no angels.jpg|1800px|Claes Visscher tarafından hazırlanan, 1616 Londra'sının panaromik illüstrasyonu.}}
| |||