Küresel yıldız kümesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Uzaylıfeza (mesaj | katkılar) çeviriye devam |
Uzaylıfeza (mesaj | katkılar) çeviriye devam |
||
209. satır:
| accessdate=2007-03-20 }}</ref>
==Bileşimi==
[[File:Djorgovski 1.jpg|thumb|[[Djorgovski 1]]'in hidrojen ve helyum içeren yıldızları. Astronomik terim olarak metal fakiri (İng. metal-poor) olarak isimlendirilir. <ref>{{cite web|title=ESA/Hubble Picture of the Week|url=http://www.spacetelescope.org/images/potw1126a/|work=Engulfed by Stars Near the Milky Way’s Heart|accessdate=28 June 2011}}</ref> ]]
Küresel yıldız kümeleri genellikle yüz binlerce metalliği düşük yaşlı yıldızlardan oluşur. Küresel yıldzı kümelerinde bulunan yıldızların türlerinin spiral galaksilerdeki galaksi tümseğinde bulunan yıldızlarla benzer olduğu bulundu. Ancak sadece bir kaç milyon kübik parsek hacme sığdırılmıştır. Gaz ve toz bulutlarından yoksundurlar. Bütün gaz ve toz bulutunun çok uzun zaman önce yıldızlara dönüştüğü farzediliyor.
Küresel yıldız kümeleri çok yüksek yoğunluktaki yıldızlar içerebilir. Ortalama olarak bir kübik parsek başına 0.4 yıldız vardır ancak bu sayı kümenin çekirdeğine yaklaştıkça 100’e ve 1000’e ulaşabilir. <ref>{{cite web
| last = Talpur | first = Jon | date=1997
| url =http://www.astro.keele.ac.uk/workx/globulars/globulars.html
| title =A Guide to Globular Clusters
| publisher = Keele University
| accessdate = 2007-04-25 }}</ref>
Küresel yıldız kümesi içindeki yıldızlar arasındaki tipik uzaklık yaklaşık 1 ışık yılıdır. <ref>[http://www.dur.ac.uk/ian.smail/gcCm/gcCm_intro.html University of Durham - Department of Physics - The Hertzsprung-Russell Diagram of a Globular Cluster]</ref> Ancak merkezdeki mesafeler, [[Güneş Sistemi]] boyutlarıyla karşılaştırılabilir.
Bununla birlikte buraların gezegen sistemlerinin yaşamına devam edebilmesi için uygun bölgeler olduğu düşünülmüyor. Kümelerin merkezindeki yoğunluktan dolayı geçen yıldızların yörüngesindeki küçük sapmalar, gezegen yörüngelerinin dinamik olarak sabit olmamasına neden oluyor. Bir gezegen, yıldız etrafında 1 astronomik birim uzaklığındaki yörüngesinde, [[47 Tucanae]] gibi merkezi yoğun bir küme içinde dönerken sadece 10<sup>8</sup> yıl boyunca yaşayabilir. <ref>{{cite journal
| last = Sigurdsson | first = Steinn
| title=Planets in globular clusters?
| journal=Astrophysical Journal | date=1992 | volume=399
| issue=1 | pages=L95–L97
| bibcode=1992ApJ...399L..95S | doi=10.1086/186615 }}</ref> [[Pulsar]] ([[PSR B1620-26|PSR B1620−26]]) etrafında dönen bir gezegen sistemi [[Messier 4|M4]] küresel yıldız kümesine aittir. Ancak bu gezegenler pulsarın oluşmasından hemen sonra oluşmuş gibi görünüyor.<ref>{{cite journal
| author = Arzoumanian, Z.; Joshi, K.; Rasio, F. A.; Thorsett, S. E.
| title=Orbital Parameters of the PSR B1620-26 Triple System
| journal=Proceedings of the 160th colloquium of the International Astronomical Union
| date=1999 | volume=105 | pages=525
| bibcode=1996astro.ph..5141A |arxiv = astro-ph/9605141
| last2 = Joshi
| last3 = Rasio
| last4 = Thorsett }}</ref>
[[Samanyolu]] galasisindeki, [[Mayall II]] galaksisindeki ve [[Andromeda Galaksisi]]ndeki [[Omega Centauri]] gibi bazı küresel yıldız kümeleri olağanüstü bir biçimde büyüktürler. Bir kaç milyon [[güneş kütlesi]]ne ve çoklu yıldız popülasyonlarına sahiptirler. Her ikisi de, süper kütleli küresel yıldız kümelerinin aslında daha büyük galaksilerce tüketilmiş cüce galaksilerin çekirdeği olduğuna dair kanıt olarak sunuluyor. <ref>{{cite journal
| author=Bekki, K.; Freeman, K. C.
| title=Formation of ω Centauri from an ancient nucleated dwarf galaxy in the young Galactic disc
| journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
| volume=346 | issue=2 | pages=L11–L15
|date=December 2003
| doi=10.1046/j.1365-2966.2003.07275.x
| bibcode=2003MNRAS.346L..11B |arxiv = astro-ph/0310348 }}</ref> Samanyolu galaksisindeki küresel yıldız kümesi popülasyonunun yaklaşık çeyreği yakınlarındaki komşu cüce galaksilerle birleşmiş olabilir.<ref>{{cite arXiv
| author=Forbes, Duncan A.; Bridges, Terry
| title=Accreted versus In Situ Milky Way Globular Clusters
| date=January 25, 2010
| eprint=1001.4289
| class=astro-ph.GA
}}</ref>
[[Messier 15|M15]] gibi bir çok küresel yıldız kümesi son derece büyük kütleli çekirdeğe sahiptir. Merkezlerinde [[karadelik]] barındırabilirler.<ref>{{cite web
| first=Roeland | last=van der Marel | date =2002-03-03
| url = http://www-int.stsci.edu/~marel/m15release.html
| title = Black Holes in Globular Clusters
| publisher = Space Telescope Science Institute
| accessdate = 2006-06-08 }}</ref> Simülasyonlar daha az kütleli kara deliklerin, merkezdeki nötron yıldızlarının yoğunluğundan veya büyük beyaz cücelerin olabileceğini gösteriyor. Bu simülasyonlar gözlemleri güzelce açıklayabiliyor.
| |||