Nûreddin Mahmud Zengî: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
10. satır:
| vekili =
| sonra_gelen = [[Melik Salih İsmail Zengi]]
| veraset1 = [[Zengiler#
| hüküm_süresi1 = 1154-1174
| taç_giymesi1 =
26. satır:
| doğum_yeri = [[Musul]]
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1174|5|15|1118|2|1}}
| ölüm_yeri = [[
| defin_tarihi =
| defin_yeri = [[Nureddin Medresesi]], Şam | meslek =
| imza =
34. satır:
}}
[[Dosya:Zengid Dynasty 1127 - 1250 (AD).PNG|350px|right|thumb|Zengiler Devleti, Nureddin Mahmud Zengi zamanında en geniş sınırlarına ulaşmış, onun ölümüyle dağılmıştır.]]
'''Nureddin Mahmud Zengi''' ya da '''Nureddin Mahmud''' ([[Arapça]]: نور الدين ) ([[Şubat]] [[1118]], [[Musul]] - [[15 Mayıs]] [[1174]], [[
==Hayatı==
[[Zengiler|Zengi hanedanın]]ın bir üyesi olan Nureddin 1118 yılında dünyaya geldi. [[1146]] yılında babası [[İmadeddin Zengi]]'nin ölümü üzerine devlet eski [[Türk]] geleneklerine göre varisler arasında bölündü, bu paylaşım sonunda Musul [[Seyfeddin Gazi]]'ye bırakılırken, Nureddin Mahmud'a da [[Haleb]] ve çevresi bırakıldı. [[1150]] yılında Türkiye Selçuklu Sultanı [[I. Rükneddin Mesud]]'un kızıyla evlendi. Oğuzların Avşar boyundandır.
Satır 45 ⟶ 47:
Nureddin, kısa süreliğine Haçlıların eline geçen Urfa'yı ani bir baskınla [[1146]]'da tekrar fethetti, böylece Urfa Kontluğu'nu tekrar diriltme çabası başarısız oldu. Ertesi yıl da Artak ve civarını ele geçirdi. Seyfeddin Gazi ile birlikte [[Şam]]'ı kuşatan Haçlılar ile savaştı ve II. Haçlı seferinin başarısızlıkla sonuçlanmasını sağladı. Harim kalesini ele geçirdi, Haçlıları Yağra'da bozguna uğrattı. [[1149]]’da [[Antakya Prensliği|Antakya Prensi]] Raymond'u öldürdü.<ref>Christopher Tyerman, ''God's War: A New History of the Crusades'', 195. {{en}}</ref> Daha sonra Famiya kalesini zaptetti. [[Böriler]]in elinden Şam'ı aldı. [[1153]]'te Yukarı Mezopotamya, Güneydoğu Anadolu ve Suriye’yi tek hakimiyet altında toplayarak sultanlığını ilan eden Nureddin Mahmud'un prestiji [[Selçuklu hanedanı]]'nı gölgede bırakacak kadar arttı.
[[1152]] yılında Urfa kontu [[II. Joscelin]]’i esir adı ve Halep'te hapsetti. 1154 yılında Şam’a taarruz ederek [[Mucireddin Abak]]'in elinden Şam’ı aldı. 1156 yılında
Nureddin Mahmud daha sonra [[1157]]'de
Mahmud Zengi, Mısır'daki [[Fatımiler|Fatımi Halifesi]] 'nin kaypak tutumunun farkına varmış ve [[Esedüddin Şirkuh]] ve Şirkuh'un yeğeni [[Selahaddin Eyyubi]]’yi [[Mısır]]’a göndermiş ve Fatımilerin Haçlılarla işbirliğine girmelerinin önüne geçmiş ve dolayısıyla Mısır'ın Kudüs Krallığı'nın kontrolüne girmesinin önünü kapamış, bilahare İslam dünyasında ikiliğe sebep olan Fatımi Halifeliği'nin [[1171]]'de yıkılmasını sağlayarak Selçukluların hayalinin yani İslam birliğinin gerçekleşmesine önayak olmuştur. Selahaddin Eyyubi, Nureddin Zengi'nin ölümüne kadar Mısır'da naiplik yapmış ve O'nun emirleri dışına çıkmamıştır. == Vefatı ==
Satır 53 ⟶ 57:
Nureddin Mahmud [[1173]]’te [[Maraş]] ve [[Göksun]]’u [[Anadolu Selçukluları]]'ndan aldı, ancak [[II. Kılıç Arslan]] ile anlaşarak şehirleri geri teslim etti. Nureddin [[1174]]’te [[Şam]]'da boğaz iltihabından vefat etti.<ref>''Nur al-Din Mahmud b. Zanki'', N. Elisseeff, '''The Encyclopaedia of Islam''', Vol. VIII, ed. C.E.Bosworth, E. van Donzel, W.P.Heinrichs and G. Lecomte, (Brill, 1995), 132. {{en}}</ref>
Yerine oğlu [[Melik Salih İsmail Zengi]] geçti. Bu dönemde [[Selahaddin Eyyubi]] ülke topraklarını yavaş yavaş ele geçirmeye başladı. Selahaddin ile mücadele eden [[Zengiler]] başarılı olamadı. İsmail, hastalanınca ülkesinin Musul hakimi İzzeddin Mesud'a verilmesini vasiyet etti. [[1181]]’de ölünce Halep kolu sona erdi.
Zengilerin Oğuzların [[Avşar boyu]]ndan geldiği biliniyor. Zengi devleti dağılınca buradan göç eden bir kısım Avşar boyları [[Karamanoğulları Beyliği]]ni kurmuşlardır. == Şahsiyeti ==
Satır 60 ⟶ 66:
Nureddin ileri görüşlü bir liderdi, adımlarını daima geleceği düşünerek atardı. Onun üç hayali vardı. İlki Müslümanları birleştirerek İslam birliğini kurmaktı -ki bunu hayattayken gerçekleştirmiştir-. İkinci hayali yani Kudüs'ün yeniden fethini kendisinden hemen sonra Selahaddin Eyyubi gerçekleştirmiştir. Son hayali ise [[Konstantiniyye]]'nin fethi idi, bu fetih de Osmanlı Sultanı [[II. Mehmed]]'e nasip oldu.
Nureddin öğrenime çok önem verdi. [[Şam]], [[Halep]], [[Hama]], [[Humus]] ve [[Baalbek]] şehirlerinde öğrenim kurumları kurdu. İlk Darul Hadis'i O kurdurdu, kurdurduğu rasathanede güneş saati yaptırdı. Komutanlarına özel önem vermiş ve başta Selahaddin olmak üzere onları gerek kumandanlık ve gerekse siyaset konusunda yetiştirdi. Öldüğünde kendisi tarafından yaptırılan Şam'daki Nuriye Medresesi'ne defnedildi. [[Şam]]'da yaptırdığı büyük hastane, devrin en meşhur mütehassıs doktorlarının hizmet verdiği bir sağlık müessesesiydi. [[Hadis üniversite]]si mahiyetindeki ilk [[dar-ül-hadis]]i o kurdu ve pek çok kitap vakfetti. [[Rasathane]] kurdurarak, [[Güneş saati]] yaptırdı. Dindar olup, ilim adamlarının hamisiydi. karargahında dahi [[Kur’an-ı Kerim]] okutup, hürmetle dinlerdi. ülkesini adaletle idare ettiği
=== Nureddin Mahmud Hakkındaki Sözler ===
Satır 74 ⟶ 80:
{{s-reg}}
{{sıra kutusu| önce = [[İmameddin Zengi]] | başlık= [[Zengiler#Haleb Atabeyleri|Zengiler Haleb Atabeyi]] | yıllar= 1146-1174 | sonra= [[Melik Salih İsmail Zengi]]}}
{{sıra kutusu| önce = | başlık= [[Zengiler#
{{bitiş kutusu}}
| |||