Nûreddin Mahmud Zengî: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Seçkin içerik şablonları kaldırılarak ilgili tanımlar Vikiveri'ye aktarıldı |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{
|
|
| resim_boyutu = 200px
|
| veraset = [[Zengiler#Haleb Atabeyleri|Zengiler Haleb Atabeyi]]
| hüküm_süresi = 1128-1146
|
| önce_gelen = [[İmadeddin Zengi]]
|
|
| hüküm_süresi1 = 1154-1174
| varisi =▼
|
|
|
| sonra_gelen1 = [[Melik Salih İsmail Zengi]]
▲| eş 2 =
|
|
|
|
|
|
|
| doğum_tarihi = 1085
|
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1174|5|15|1118|2|1}}
| defin tarihi = ▼
| ölüm_yeri = [[Dımaşk]]
|
| dini = [[İslam]]▼
| defin_yeri =
|}}▼
▲| dini = [[Sünni İslam]]
[[Dosya:Zengid Dynasty 1127 - 1250 (AD).PNG|350px|right|thumb|Zengiler Devleti, Nureddin Mahmud Zengi zamanında en geniş sınırlarına ulaşmış, onun ölümüyle dağılmıştır.]]
'''Nureddin Mahmud Zengi''' ya da '''Nureddin Mahmud''' ([[Arapça]]: نور الدين ) ([[Şubat]] [[1118]], [[Musul]] - [[15 Mayıs]] [[1174]], [[
[[Zengiler|Zengi hanedanın]]ın bir üyesi olan Nureddin 1118 yılında dünyaya geldi. [[1146]] yılında babası [[İmadeddin Zengi]]'nin ölümü üzerine devlet eski [[Türk]] geleneklerine göre varisler arasında bölündü, bu paylaşım sonunda Musul [[Seyfeddin Gazi]]'ye bırakılırken, Nureddin Mahmud'
▲'''Nureddin Mahmud Zengi''' ya da '''Nureddin Mahmud''' ([[Arapça]]: نور الدين ) ([[Şubat]] [[1118]], [[Musul]] - [[15 Mayıs]] [[1174]], [[Şam]]), [[Büyük Selçuklular]]'ın [[Halep]] [[Atabeg|Atabeyi]].
▲[[Zengiler|Zengi hanedanın]]ın bir üyesi olan Nureddin 1118 yılında dünyaya geldi. [[1146]] yılında babası [[İmadeddin Zengi]]'nin ölümü üzerine devlet eski [[Türk]] geleneklerine göre varisler arasında bölündü, bu paylaşım sonunda Musul [[Seyfeddin Gazi]]'ye bırakılırken, Nureddin Mahmud'un payına da [[Halep]] ve yöresi düştü. [[1150]] yılında [[Anadolu Selçuklu]] sultanı [[I. Rükneddin Mesud]]'un kızıyla evlendi.Oğuzların Avşar boyundandır.
== Şahsiyeti ==▼
Nureddin Mahmud Zengi, adil bir hükümdar idi. Bu sebeple O'na kendi halkı tarafından ''el-Emir'ul-Adil'' (Adil Hükümdar) lakabı uygun görülmüştür. Çocukluğunda iyi bir eğitim alan Nureddin devlet yönetiminde diplomatik bir üslup kullanmıştır. Uygulamış olduğu usta siyaset sayesinde müslümanların birliğini sağlamış ve sonradan komutanlarından [[Selahaddin Eyyubi]] tarafından gerçekleştirilecek olan [[Kudüs]]'ün Fethi'nin zeminini hazırlamıştır.▼
Nureddin ileri görüşlü bir liderdi, adımlarını daima geleceği düşünerek atardı. O'nun üç hayali vardı. İlki müslümanları birleştirerek İslam birliğini kurmaktı -ki bunu hayattayken gerçekleştirmiştir-. İkinci hayali yani Kudüs'ün yeniden fethini kendisinden hemen sonra Selahaddin Eyyubi gerçekleştirmiştir. Son hayali ise [[Konstantiniyye]]'nin fethi idi, bu fetih de [[Fatih Sultan Mehmed]]'e nasip olmuştur.▼
Nureddin öğrenime çok önem vermiştir. [[Şam]], [[Halep]], [[Hama]], [[Humus]] ve [[Baalbek]] şehirlerinde öğrenim kurumları kurmuştur. İlk Darul Hadis'i O kurdurmuş, kurdurduğu rasathanede güneş saati yaptırmıştır. Komutanlarına özel önem vermiş ve başta Selahaddin olmak üzere onları gerek kumandanlık ve gerekse siyaset konusunda yetiştirmiştir. Öldüğünde kendisi tarafından yaptırılan Şam'daki Nuriye Medresesi'ne defnedilmiştir. [[Şam]]’da yaptırdığı büyük hastane, devrin en meşhur mütehassıs doktorlarının hizmet verdiği bir sağlık müessesesiydi. [[Hadis üniversite]]si mahiyetindeki ilk [[dar-ül-hadis]]i o kurdu ve pek çok kitap vakfetti. [[Rasathane]] kurdurarak, [[Güneş saati]] yaptırdı. Dindar olup, ilim adamlarının hamisiydi. karargahında dahi [[Kur’an-ı Kerim]] okutup, hürmetle dinlerdi. ülkesini adaletle idare ettiği için“Melik-ül-adil” lakabıyla tanındı. Haftada iki gün halkın huzuruna çıkarak şikayetleri dinlerdi. haksızlıkların önüne geçmek ve devletin menfaatlerini korumak için, hassas bir haber alma teşkilatı kurdu. haberleşmede güvercinlerden de faydalandı. Kendisinin ve aile çevresinin ihtiyaçlarını, ihsanlarını, şahsi malından karşılardı. ganimetten, alimlerin helal dediklerinden başkasını almaz, altın, gümüş kullanmaz ve ipek giymezdi.<ref>Türk Sultanları, Tercüman Yayınları</ref>▼
== Haçlılarla mücadelesi ==
[[Dosya:Orta Dogu 1135.png|left|190px|thumb|I. ve II. Haçlı seferleri arası Anadolu, Suriye ve Filistin.]]
İmadeddin Zengi [[1144]]'de [[Urfa]]'yı fethetti ve [[I. Haçlı seferi]] sonunda kurulan [[Urfa Kontluğu]]'na son verdi. Bu zafer Haçlılara karşı kazanılmış ilk önemli başarıdır. Urfa'nın kaybedilmesi üzerine Avrupa [[II. Haçlı seferi|ikinci bir Haçlı seferine]] hazırlanmıştır. Ortaçağ İslam dünyasının en parlak simalarından olan Nureddin Mahmud Zengi, babasından devraldığı [[Haçlılar]] ile mücadelesinde ağabeyi ve Musul Atabeyi Seyfettin Gazi'yle ve [[1148]]'de ağabeyinin ölümünden sonra yerine geçen küçük kardeşi [[Kudbeddin Mevdud]]'le birlikte hareket ederek, Haçlılara karşı [[İslam]] cephesini birleştirmiş, II. Haçlı seferinin etkisizleştirilmesine çalışmıştır. Zengilerin bu fedakarlıkları sonucu Haçlılar daha fazla ilerleme imkânı bulamayarak sahil şeridine sıkışıp kalmışlardır.
Nureddin, kısa süreliğine Haçlıların eline geçen
[[1152]] yılında Urfa kontu [[II. Joscelin]]’i esir adı ve
Nureddin Mahmud daha sonra [[1157]]'de [[Kudüs Krallığı|Kudüs Kralı]] III.
== Vefatı ==
[[Dosya:ضريح نور الدين الشهيد.JPG|right|thumb|200px|Şam'daki mezarı]]
Nureddin Mahmud [[1173]]’te [[Maraş]] ve [[Göksun]]’u [[Anadolu Selçukluları]]'ndan aldı, ancak [[II. Kılıç Arslan]] ile anlaşarak şehirleri geri teslim etti. Nureddin [[1174]]’te [[Şam]]
Yerine oğlu [[Melik Salih İsmail Zengi]] geçti. Bu dönemde [[Selahaddin Eyyubi]] ülke topraklarını yavaş yavaş ele geçirmeye başladı. Selahaddin ile mücadele eden [[Zengiler]] başarılı olamadı. İsmail, hastalanınca ülkesinin Musul hakimi İzzeddin
▲== Şahsiyeti ==
==Nureddin Hakkındaki Sözler==▼
▲Nureddin Mahmud Zengi, adil bir hükümdar idi. Bu sebeple O'na kendi halkı tarafından ''el-Emir'ul-Adil'' (Adil Hükümdar) lakabı uygun görülmüştür. Çocukluğunda iyi bir eğitim alan Nureddin devlet yönetiminde diplomatik bir üslup kullanmıştır. Uygulamış olduğu usta siyaset sayesinde müslümanların birliğini sağlamış ve sonradan komutanlarından [[Selahaddin Eyyubi]] tarafından gerçekleştirilecek olan [[Kudüs]]'ün Fethi'nin zeminini hazırlamıştır.
▲Nureddin ileri görüşlü bir liderdi, adımlarını daima geleceği düşünerek atardı.
{{Alıntı|Nureddin Mahmud Zengi... Kafirlerin elinde olan elliden fazla şehri geri aldı. Onun hayatı pek çok sultanın ve idarecinin hayatından daha temiz ve iyiydi. O'nun döneminde yollar güvenli ve emniyetli idi. Onun övülecek tarafları pek çoktur.O, kendini Bağdat’taki Halifeliğe bağlı ve onun emrinde görürdü... Karakteri yumuşak huylu, şatafatsız ve alçak gönüllü idi. alimleri ve dindaşlarını severdi.|[[İbn Cevzî]]}}▼
▲Nureddin öğrenime çok önem
▲=== Nureddin Mahmud Hakkındaki Sözler ===
▲<center>{{Alıntı|Nureddin Mahmud Zengi... Kafirlerin elinde olan elliden fazla şehri geri aldı. Onun hayatı pek çok sultanın ve idarecinin hayatından daha temiz ve iyiydi. O'nun döneminde yollar güvenli ve emniyetli idi. Onun övülecek tarafları pek çoktur. O, kendini Bağdat’taki Halifeliğe bağlı ve onun emrinde görürdü... Karakteri yumuşak huylu, şatafatsız ve alçak gönüllü idi. alimleri ve dindaşlarını severdi.|[[İbn Cevzî]]}}
{{Alıntı|Ben önceki Sultanların hayatını inceledim. [[Raşidun Halifeliği|Raşid halifeler]] ve [[Ömer bin Abdülaziz]] hariç, Nureddin’den daha temiz hayat yaşayan, ondan daha ahlaklı hayat süren adaletli bir Sultana rastlamadım.|[[İbnü’l-Esir Cezer]]}}
{{Alıntı|Nureddin pahalı giysileri sırtından atıp kaba kumaşlara büründü.|[[Halepli vakanüvis Kemaleddin]]}}
{{Alıntı|Her ne olursa olsun sonuç ortadadır: [[Arap]] dünyasını [[Frenkler]]i ezebilecek bir güç haline Nureddin getirecek ve zafer meyverlerini sağ kolu olan [[Selahaddin]] toplayacaktır.|[[Amin Maalouf]]}}</center>▼
== Kaynakça ==
▲{{Alıntı|Her ne olursa olsun sonuç ortadadır: [[Arap]] dünyasını [[Frenkler]]i ezebilecek bir güç haline Nureddin getirecek ve zafer meyverlerini sağ kolu olan [[Selahaddin]] toplayacaktır.|[[Amin Maalouf]]}}
{{kaynakça}}
{{başlangıç kutusu}}
{{s-reg}}
{{sıra kutusu| önce = [[
{{sıra kutusu| önce = | başlık= [[Zengiler#Dımaşk Atabeyleri|Zengiler Dımaşk Atabeyi]] | yıllar= 1154-1174 | sonra= [[Melik Salih İsmail Zengi]]}}
{{bitiş kutusu}}
[[Kategori:1118 doğumlular]]
|