Menteşe Beyliği: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k 68.100.170.227 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Vikiçizer tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Rumeli Fatihi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Diğer anlamı|Menteşe (anlam ayrımı)}}
{{Eski ülke bilgi kutusu
|kendi_dilindeki_adı = Menteşe
|tam_adı = Menteşeoğulları Beyliği
|yaygın_adı = Menteş Beyliği
|statü = [[Beylik]]
|yönetim_biçimi = Bey
Satır 16 ⟶ 15:
|olay4 =
|olay_tarihi4 =
|öncel1 = AnadoluTürkiye Selçuklu Devleti
|bayrak_öncel1 = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG
|resim_öncel1öncel2 = Bizans İmparatorluğu
|öncel2bayrak_öncel2 = Flag of = Doğu RomaPalaeologusEmperor.svg
|bayrak_öncel2 =
|öncel3 =
|bayrak_öncel3 =
Satır 28 ⟶ 26:
|bayrak_öncel5 =
|ardıl1 = Osmanlı Devleti
|bayrak_ardıl1 = Flag of the Ottoman Empire (1453-1517).svg
|resim_ardıl1 =
|ardıl2 =
Satır 52 ⟶ 50:
|harita_altyazısı = Anadolu Beylikleri
 
|başkent = [[Menteşe]] (Günümüzde [[Muğla]])
|sürgündeki_başkent =
|latd = |latm = |latNS = |longd = |longm = |longEW =
Satır 60 ⟶ 58:
|yaygın_diller = [[Türkçe]]
|din = [[Sünni İslam]]
|para_birimi = [[Dinar]]
 
|yönetici1 =
Satır 104 ⟶ 102:
|günümüzdeki_durumu =
|dipnotlar =
}}{{Diğer anlamı|Menteşe (anlam ayrımı)}}
}}
'''MenteşoğullarıMenteşeoğulları Beyliği''' (kısaca '''Menteş Beyliği''' olarak da anılır) [[AnadoluTürkiye Selçuklu Devleti]]'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan [[Anadolu Beylikleri]] döneminde Güneybatı Anadolu’da kurulmuş bir Türk beyliğidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. [[Hans Theunissen]], [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], [[1998]], içinde 5. bölüm</ref> Sınırları aşağı yukarı bugünkü [[Muğla (il)|Muğla]] iline denk gelen bu beyliğin hakimiyeti, 13. yüzyılın ortalarından 15. yüzyılın başlarına kadar devam etmiştiretti. Diğer Anadolu Beylikleri gibi [[Osmanlı İmparatorluğu]] hakimiyetine geçmiştirgirdi. Muğla ili [[Osmanlı Devleti]] 'nin son dönemlerine kadar [[Menteşe vilayeti]] olarak anılmıştıranıldı.
 
AnadoluATürkiye Selçuklu Devleti Anadolu'yu iskan politikası çerçevesinde, özellikle [[Moğol İmparatorluğu|Moğol zulmünden]] kaçarak doğudan gelen Türk boylarını Batı Anadolu'daki uç bölgelerine yerleştiriyorlardı. [[Menteşe Bey]]'in kumandasındaki Türkler de, [[Bizans İmparatorluğu|Bizanslılar]] ın [[Karya]] dedikleri, bugünkü Muğla bölgesine yerleştirildi. Bu arada Moğol baskısının etkisiyle AnadoluTürkiye Selçuklu Devleti'nin nüfuzunun günden güne azalması, uçlardaki bu Türk unsurlara geniş bir hareket serbestisiserbestliği vermekteydi. Nitekim, Menteşe Bey idaresindeki [[Türkmenler]] de, 1261’den sonra Muğla çevresinde fetihlere girişerek, bölgeye daha sağlam bir şekilde yerleşmeye başladılar. 1278 yılında, Bizans İmparatoru [[VIII. Mikhail Palaiologos]]’un oğlu [[Andronikos]], [[Muğla (şehir)|Muğla]]’yı büyük bir ordu ile kuşattı ise de alamadı. [[Aydın]] ve [[Güzelhisar]] kalelerini tahkim etmekle yetinip geri dönmek zorunda kaldı. Onun dönüşü ile harekete geçen Menteşe Bey, kısa sürede Aydın ile Güzelhisar’ıGüzelhisar'ı zaptetti (1282). Böylece Türkler, [[Menderes ırmağı|Menderes havzası]] na ve güneyine tamamen hâkim oldular.
 
Bölgede 13. yüzyılın ikinci yarısından sonra başlayan Menteşe Beyliği hakimiyeti, [[Antalya]]’nın [[Alakır Çayı]] batısından itibaren; [[Finike]], [[Kaş]], [[Elmalı]], bütün Muğla, [[Çameli]], [[Acıpayam]], [[Tavas]], [[Bozdoğan]] ve [[Çine]]’ye kadar yayıldı. Donanmaya sahip olan Beylik, [[Akdeniz]] ve [[Ege denizi]] nde'de faaliyetlerde bulundu.
 
1282 yılından sonra vuku bulan olaylarda, Menteşe Beyin adına rastlanmamaktadır. Bu durumda onun, 1282 yılı sonunda veya 1283’te vefat ettiği sanılmaktadır. [[Fethiye]] yakınlarında bulunan türbesinde gömülüdür. Menteşe Beyden sonra, yerine oğlu [[Menteşeoğlu MesutMesud Bey]] geçti. Saltanat değişikliğinden faydalanmak isteyen Bizanslılar, tekrar Karya üzerine seferesefer kalkıştılarsayaptılarsa da muvaffak olamadılar. Bizanslıları bozguna uğratan Mesut Bey, oluşturduğu güçlü donanmayla [[Rodos]] Adasına çıkartma yaptı. 1300’de yapılan çıkartma ile Rodos Adasının Türkler tarafından fethi, [[Papalık|Papalığı]] harekete geçirdi. Papa [[V. Klement]] ile [[Fransa]] Kralı [[Güzel Filip]]’in teşvik ve yardımları üzerine, yarı korsan yarı tarikat mensubu [[Saint Jean Şövalyeleri|Sen Jan Şövalyeleri]], Rodos’a hücum ettiler. Sen Jan Şövalyelerinin 1310 yılında başlayan hücumu, 1314 yılında Rodos’un tamamını Hristiyanlık adına geri almalarına kadar devam etti. MesutMesud Bey, 1320’den önce vefat edince, yerine oğlu [[Menteşeoğlu Şücaüddin Orhan Bey]] geçti.
 
Şücaüddin Bey de, 1320’de1320'de Rodos Adasına sefer tertip edip adayı geri almak istedi, fakat muvaffak olamadı. 1340’larda vefat ettiği tahmin edilen Şücâüddin Orhan Bey’in yerine oğlu [[Menteşeoğlu İbrahim Bey]] geçti.
 
İbrahim Bey, [[Latin]] [[Haçlılar]] ınının işgaline uğrayan [[İzmir]]’i geri almak için, 1344’te [[Aydınoğlu Umur Bey]] 'e yardım etti. Menteşe donanması bu dönemde Latinleri devamlı surette taciz etti. Menteşe ve [[Venedik]] donanmasının mücadelesi, 1355 antlaşmasına kadar sürdü. İbrahim Bey'in 1360’larda vefatıyla Menteşeoğulları Beyliğibeylik, Musa, Mehmet ve Ahmet adlarındaki üç oğlu arasında taksim olunarak idare edildi.
 
Osmanlı Devleti'nin [[Anadolu]] ve [[Rumeli]] ’nde genişleyip büyümesine paralel olarak, Menteşeoğulları Beyliği toprakları da, [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]]'in 1390 Anadolu seferi sonunda Osmanlı hakimiyetine geçti ve 1402 [[Ankara Savaşı]]'na kadar Osmanlı hakimiyetinde kaldı.
Satır 125 ⟶ 123:
Menteşe beyleri, ilme, alimlere çok değer verir, himaye ederlerdi. [[Mevlana]]'nın torunlarından [[Ulu Arif Bey]]'e hürmet gösterip; [[Mevlevilik|Mevleviliğin]], bölgelerinde yayılmasına müsaade etmişlerdir. Menteşeoğlu İlyas Bey adına [[İlyasiye fi’t-Tıb]] adında bir tıp kitabının, Menteşeoğlu Mehmet Bey oğlu [[Mahmud Çelebi]] adına da [[Bazname]] adında avcılığa dair bir kitabın Farsça’dan tercüme edilmiş olması bir başka örnektir.
 
Menteşeoğulları güçlü bir donanma geliştirme yolunda ciddi çalışmalar yapmış olmaları nedeniyle de diğer Anadolu Beylikleri arasında dikkat çekmektedir. [[Mısır]] ’daki'daki [[Memluk Devleti]] Frenklere karşı Anadolu’dan yardım istediğinde, Menteşeoğulları'nın 200 kadırga gönderme vaadinde bulunmuş olmaları denizlerdeki güç ve seviyelerini göstermesi bakımından önemlidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG07.pdf Venedik ile Türkmen Beylikleri Menteşe and Aydın - Venice and the Turcoman Begliks of Menteşe and Aydın]</ref>
 
== Beyler ==
{| class="wikitable"
|-
! Bey
! Hüküm Süresi
! Notlar
|-
| [[Menteşe Bey]] || 1261-1282 || Beyliğin kurucusu.
|-
| [[Menteşeoğlu Mesud Bey]] || 1282-1320 ||
|-
| [[Menteşeoğlu Şücaüddin Orhan Bey]] || 1320-1341 ||
|-
| [[Menteşeoğlu İbrahim Bey]] || 1341-1359 ||
|-
| [[Menteşeoğlu Musa Bey]] <hr> [[Menteşeoğlu Gıyaseddin Mehmed Bey]] (Balat) <hr> [[Menteşeoğlu Gazi Ahmed Bey]] (Beçin-Milâs) || 1359-1374 <hr> 1359-1390 <hr> 1359-1391 || Üçlü Yönetim
|-
| colspan=3 | <center> Osmanlı Hakimiyeti (1391-1402)
|-
| [[Menteşeoğlu İlyas Bey]] || 1402-1421 || 1421 yılında Osmanlı hakimiyetini kabul etti.
|-
}|}
 
== Kaynakça ==
<div style="font-size: 90%">{{Kaynakça}}
 
* [http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. [[Hans Theunissen]], [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], [[1998]], içinde 5. bölüm [http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG07.pdf Venedik ile Türkmen Beylikleri Menteşe and Aydın - Venice and the Turcoman Begliks of Menteşe and Aydın]
</div>
{{Anadolu Beylikleri}}
{{Türk tarihi-taslak}}
{{Anadolu Beylikleri}}
 
[[Kategori:Menteşe Beyliği| ]]
[[Kategori:Antalya tarihi]]
[[Kategori:Aydın tarihi]]
[[Kategori:Muğla tarihi]]
[[Kategori:Denizli tarihi]]