Vikipedi

Berkyaruk: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Rumeli Fatihi (mesaj | katkılar)
689 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{HükümdarKraliyet bilgi kutusu
| adıisim = Berkyaruk <hr> {{small|Ebû = Ebu'l-Muzaffer Rükneddîn Berkyaruk bin Melikşah}}
| başlık resim = Büyük Selçuklu DevletiBarkiyaruqPainting.jpg
| resim resim_boyutu = 250px
| altyazıbaşlık = Melikşah'ın bir = minyatürü
| veraset = [[Büyük Selçuklu sultanları listesi|Büyük Selçuklu Sultanı]]
| hüküm süresi = 1094-1105
| hüküm_süresi = 1072-1092
| diğer ünvanları =
| taç_giymesi =
| tam adı = Ebu Muzaffer Rukneddin Berkyaruk bin Melikşah
| önce_gelen = [[I. Mahmud (Selçuklu)|I. Mahmud]]
| önce gelen = [[Melikşah]]
| sonravekili gelen =
| sonra_gelen = [[Müizzeddin Melikşah|II. Melikşah]]
| varisi veliaht =
| kraliçeeşi =
| gözdesi çocukları =
| tam ismi = '''[[Lakap]]''': Rukneddîn (kısa)<br />'''[[Künye (Arapça)|Künye]]''': Ebû Muzaffer<br />'''[[Takma isim|Türk takma ismi]]''': Berkyaruk <br>'''[[Neseb]]''': Berkyaruk bin Melikşah bin Alp Arslan bin Çağrı bin Mikail bin Selçuk bin Dukak
| eş 1 =
| hanedan = [[Selçuklular|Selçuklu Hanedanı]]
| eş 2 =
| eş 3 babası = [[Melikşah]]
| eşannesi 4 = [[Zübeyde = Hatun]]
| eş 5 doğum_tarihi = 1080
| eş 6 doğum_yeri =
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1105|2|26|1080|1|1}}
| çocukları =
| hanedan ölüm_yeri = [[SelçukluRey, İran|Rey]]
| defin_tarihi =
| resmi marşı =
| babası defin_yeri = [[Melikşah]]
| annesi dini = Zübeyde Hatun bin Emir Yâkuti.[[Sünni İslam]]
| doğum tarihi = [[1080]]
| doğum yeri =
| ölüm tarihi = 26 Subat [[1105]]
| ölüm yeri = [[Rey]], günümüzde [[İran]]
| defin tarihi =
| mezar yeri =
}}
'''Berkyaruk''' (tam adı: '''Ebu Muzaffer Rukneddin Berkyaruk bin Melikşah''' ([[Farsça]]:أبو المظفر ركن الدنيا والدين بركياروق بن ملكشاه) (d. [[1080]] - 26 Şubat 1105. [[Rey]], [[İran]]) [[Büyük Selçuklu Sultanlarısultanları listesi|Büyük Selçuklu hükümdarı]] [[Melikşah]]'ın oğullarından biridir. 1094-1105 yılları arasında [[Büyük Selçuklu Devleti]]'nin hükümdarıydı.▼
 
== Hayatı ==▼
▲'''Berkyaruk''' (tam adı: '''Ebu Muzaffer Rukneddin Berkyaruk bin Melikşah''' ([[Farsça]]:أبو المظفر ركن الدنيا والدين بركياروق بن ملكشاه) (d. [[1080]]- 26 Şubat 1105. [[Rey]], [[İran]]) [[Büyük Selçuklu Sultanları|Büyük Selçuklu hükümdarı]] [[Melikşah]]'ın oğullarından biridir. 1094-1105 yılları arasında [[Büyük Selçuklu Devleti]]'nin hükümdarıydı.
Berkyaruk MalikşahMelikşah'ın büyük oğlu idi . Annesi Selçuklu asıllı Zübeyde Hatun bin Emir Yâkuti idi. Berkyaruk [[Nizam-ül Mülk]] taraftarları tarafından tutulmaktaydı. Fakat Melikşah'ın 1092'de ölmesi ile Turkan Hatun, eşinin ölümünden 6 gün sonra 25 Kasım 1092'de<ref>{{Kitap kaynağı▼
 
▲==Hayatı==
 
▲Berkyaruk Malikşah'ın büyük oğlu idi . Annesi Selçuklu asıllı Zübeyde Hatun bin Emir Yâkuti idi. Berkyaruk [[Nizam-ül Mülk]] taraftarları tarafından tutulmaktaydı. Fakat Melikşah'ın 1092'de ölmesi ile Turkan Hatun, eşinin ölümünden 6 gün sonra 25 Kasım 1092'de<ref>{{Kitap kaynağı
| yazar= ''Abdülkerim Özaydın''
| başlık = ''Sultan Berkyaruk Devri Türk Tarihi (485-498/1092-1104)''
Satır 65 ⟶ 58:
| sayfalar =
| alıntı =
}}</ref> [[İsfahan]]'da bulunan veliaht Berkyaruk'u yakalamak için görderdigönderdi. Kendisi ve annesi ordu ile bu emiri izlemişti. Ancak [[Nizam-ül Mülk]] taraftarları da 14 yaşındaki Berkyaruk'u [[Rey]] şehrine kaçırarak sultan ilan ettiler. Selçuklu tahtını ele geçirmek isteyen iki taraf arasında Burûçird'de 17 Ocak 1093 tarihinde yaşanan savaşta Terken Hatun'un ordusundaki bazı emir ve askerlerin kendi tarafına geçmesiyle Berkyaruk savaşı kazandı ve hükümdarlığını pekiştirdi.<ref>{{Kitap kaynağı
| yazar= ''Abdülkerim Özaydın''
| başlık = ''Sultan Berkyaruk Devri Türk Tarihi (485-498/1092-1104)''
Satır 80 ⟶ 73:
Amcası olan [[I. Tutuş|Tutuş]] [[Şam]] ve [[Halep]]'de kendi [[Suriye Selçuklu Devleti]] sultanlığını ilan etmişti ve [[Fars]] bölgesi üzerinde hükumdanlığını iddia etmekte idi, Berkyaruk ile Tutuş arasında 26 Şubat [[1095]]'da [[Rey]] yakınlarında yapılan bir muharebe sonunda Tutuş savaşı kaybederek ve bu muharebe de ōldu. Fakat Tutuş’un ölümünden sonra küçük oğlu [[Dukak (Selçuklu)|Dukak]] Şam’da sultanlığını ilan etti. Diğer taraftan Tutuş'un büyük oğlu [[Rıdvan (Selçuklu)|Rıdvan]] ise [[Halep]]'i eline geçirerek kendini orada sultan ilan etti. Böylece Berkyaruk döneminde Suriye'de Halep Melikliği ve Şam Melikliği kuruldu.
 
Anadolu'da ise [[I. Kılıç Arslan]], babası [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah]] Melik [[I. Tutuş|Tutuş]]'a "Ayn Şeylem Savaşı"'nda yenilmesinden sonra Melikşah tarafından [[İsfahan]]'a gönderilmiş ve orada rehine bulunmaktayken, MelihşahMelikşah'ın ölümünden sonra Anadolu'ya dönüp [[Büyük Selçuklu Devleti]]'nden bağımsız olan [[AnadoluTürkiye Selçuklu Devleti]]'ni kurmuştuSultanı olmuştu.
 
Berkyaruk'un saltanat döneminde böylece "Büyük Selçuklu Devleti" asgari üç devlete ayrılmış oldu:
* Berkiyaruk ve ona bağlı kardeşleri: 1194'e kadar İsfahan'da [[I. Mahmud (Selçuklu)|I. Mahmud]] ile Horasan'da [[Ahmed Sencer|Sencer Sultan]]
* 1095'e kadar [[I. Tutuş|Tutuş]] hükümdarlığı altında ve sonra [[Dukak (Selçuklu)|Dukak]] hükümdarlığı altında [[Şam]] Selçuklu Melikliği ve [[Rıdvan (Selçuklu)|Rıdvan]] hükümdarlığı altında [[Halep]] Selçuklu Melikliği.
* I. Kılıç Arslan hükümdarlığı altında [[AnadoluTürkiye Selçuklu Devleti]].
 
 
 
Özellikle Berkyaruk'dan devamlı olarak korkup devamlı ona karşı durmak için tedbirli olan diğer Selçuklu devletleri Avrupa'dan ve batıdan [[I. Haçlı Seferi]] dinci Hristiyan orduları ile bu orduları elimine etmek için gerekli şekilde uğraşamamışlardı ve önce Anadolu (Urfa ve Antakya) ve sonra güney Suriye ve Filistin'de yeni Hristiyan Frank devletlerinin kurulmasına neden olmuşlardır.
 
Berkyaruk Ocak'da 1105'da [[verem]]'den kurtulamıyarakkurtulamayarak öldü. Berkyaruk'un sağ iken varisi olarak oğlu [[Müizzeddin Melikşah|II. Melikşah]] ordusuna gösrterip onlardan ogluna biat etme yemini almıştı. Ama yetişken olmayan [[Müizzeddin Melikşah|II. Melikşah]] tahta geçirildi ise Büyük Selcuklu Devleti içinde Irak ve Fars'ı idaresi altında bulunduran amcası [[MehmetMuhammed Tapar]] ve oğlu [[II. Mahmud (Selçuklu)|II. Mahmud]] ile Horasan ve [[Maveraünnehir]]'de idaresi bulunan diğer amcası [[Ahmed Sencer|Sencer Sultan]] gerçek iktidar oldular.
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
== Dış bağlantılar ==
 
* Özaydın, Abdülkerim (2001) ''Sultan Berkyaruk Devri Türk Tarihi (485-498/1092-1104)'' İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, ISBN 975-404-608-5 sf. 19
* [http://www.bilgiçık.com/yazı/berkyaruk-türk-kağanları-ve-sultanları/ "Bilgiçık.com"'da Berkyaruk]
 
{{başlangıç kutusu}}
{{S-hou|[[Selçuklular|Selçuklu Hanedanı]]||1080|26 Şubat|1105|}}
{{s-reg}}
{{sıra kutusu| önce = [[I. Mahmud (Selçuklu)|I. Mahmud]] | başlık= [[Büyük Selçuklu Sultanlarısultanları listesi|Büyük Selçuklu Sultanı]] | yıllar= 1094 - 1105 | sonra= [[Muizzeddin Melikşah]]}}
{{bitiş kutusu}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Berkyaruk" sayfasından alınmıştır