Abiyogenez: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Diyapazon (mesaj | katkılar)
k Antartika > Antarktika AWB ile
Alitakus (mesaj | katkılar)
hızlı yazmadan dolayı oluşan hatalar.
4. satır:
[[Dosya:Stromatolites.jpg|right|thumbnail|250px| Siyeh oluşumunda, [[Glacier Milli Parkı (ABD)|Glacier Milli Parkı]] [[Kambriyen öncesi]] [[stromatolitler]]. 2002'de, [[UCLA]]'dan William Schopf [[bilimsel dergi]] ''[[Nature (dergi)|Nature]]'' 'da bu tip jeolojik oluşumların 3.5 milyar yaşında [[fosil]]leşmiş [[alg]] mikroorganizmaları içerdiğini iddia eden tartışma yaratan bir makale yayımladı.<ref>{{Web kaynağı| url = [http://www.abc.net.au/science/news/space/SpaceRepublish_497964.htm http://www.abc.net.au/science/news/space/SpaceRepublish_497964.htm] | başlık = Is this life? ABC Science Online | erişimtarihi = 2007-07-10 }}</ref> Eğer bu doğru ise, bunlar yeryüzündeki yaşamın bilinen ilk örnekleri olacak.]]
 
[[Doğa bilimleri]]nde '''abiyogenez''', ''yaşamın kökeni'' sorusu, yeryüzünde [[yaşam]]ın [[canlı olmayan]]dan nasıl gelişebildiğinin araştırılmasıdır. Bilimsel uzlaşmaya göre abiyogenez günümüzün 4,4 milyar yıl öncesi ile 2,7 milyar yıl öncesi arasında meydana gelmiştir. Bu zaman aralığının başı olan 4,4 milyar yıl öncesi, [[su]] buharının sıvılaştığı zamandır.<ref name="Wilde2001">{{Dergi kaynağı|last=Wilde |first=Simon A. |authorlink= |coauthors=''et al.'' |year=2001 |month= |title=Evidence from detrital zircons for the existence of continental crust and oceans on the Earth 4.4 Gyr ago |journal=Nature |volume=409 |issue= |pages=175–178 |doi=10.1038/35051550 |url= |accessdate= |quote= }}</ref> 2,7 milyar yıl öncesi ise, sabit [[karbon]] ([[Karbon-12|<sup>12</sup>C]] ve [[Karbon-13|<sup>13</sup>C]] ), [[demir]] (<sup>56</sup>Fe, <sup>57</sup>Fe, ve <sup>58</sup>Fe) ve [[kükürt]] (<sup>32</sup>S, <sup>33</sup>S, <sup>34</sup>S, ve <sup>36</sup>S) [[izotop]] oranlarının mineral ve çökeltilerin biyolojik kaynaklı olduğuna<ref>{{Web kaynağı| url = [http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/887701846v502u58/ http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/887701846v502u58/] | başlık = www.journals.royalsoc.ac.uk/content/887701846v502u58/<!--INSERT TITLE--> | erişimtarihi = 2007-07-10 }}</ref>{{ölü bağlantı}}<ref>{{Web kaynağı| url = [http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/814615517u5757r6/ http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/814615517u5757r6/] | başlık = www.journals.royalsoc.ac.uk/content/814615517u5757r6/<!--INSERT TITLE--> | erişimtarihi = 2007-07-10 }}</ref>{{ölü bağlantı}}, biyolojik göstergelerin ise [[fotosentez]]e<ref>{{Web kaynağı| url = [http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/01273731t4683245/ http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/01273731t4683245/] | başlık = www.journals.royalsoc.ac.uk/content/01273731t4683245/<!--INSERT TITLE--> | erişimtarihi = 2007-07-10 }}</ref>{{ölü bağlantı}}<ref>{{Web kaynağı| url = [http://geology.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/34/3/153 http://geology.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/34/3/153] | başlık =Coupled Fe and S isotope evidence for Archean microbial Fe(III) and sulfate reduction | erişimtarihi = 2011-08-26 }}</ref> işaret ettiği zamandır. Bu konu aynı zamanda, [[Büyük Patlama]]'dan beri [[evren]]in 13,7 milyar yıllık gelişimi sırasında gerçekleşmiş olabileceği düşünülen, [[güneş sistemi]] veya dünya dışından yaşamın kaynaklandığını öne süren [[panspermia]] ve dış kaynaklı (''eksojen'') kuramlarını da içermektedir.<ref>{{Web kaynağı| url = [http://map.gsfc.nasa.gov/m_mm/mr_age.html http://map.gsfc.nasa.gov/m_mm/mr_age.html] | başlık = map.gsfc.nasa.gov/m_mm/mr_age.html<!--INSERT TITLE--> | erişimtarihi = 2007-07-10}}</ref>{{ölü bağlantı}}
 
Yaşamın kökeni çalışmaları [[biyoloji]] ve insanın doğal dünyayı anlaması üzerinde çok büyük etkisi olmasına rağmen sınırlı bir araştırma alanıdır. Bu sahadaki ilerlemeler, araştırılan sorunun önemi yüzünden birçok insanın ilgisini çekse de genellikle yavaş ve aralıklıdır. Önerilen birçok kuram içinde [[demir-kükürt kuramı]] (önce metabolizma) ve [[RNA dünya hipotezi]] (önce genler) en çok rağbet görenlerdir.<ref>Chapter 6, last section in Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K and Walter P, ''Molecular Biology of the Cell'', 4th Edition, Routledge, March, 2002, ISBN 0-8153-3218-1.</ref>
22. satır:
[[1676]]'da [[Anton van Leeuwenhoek]] mikroorganizmaları keşfetti; yaptığı çizimlere göre bunların [[protozoa]] ve [[bakteri]]ler olduğu düşünülmektedir. Bu [[mikroskop|mikroskobik]] dünyaya olan ilgiyi ateşledi.<ref>Dobell, C. (1960), "Antony Van Leeuwenhoek and his little animals"New York (EUA)</ref>
 
İlk adım [[1688]]'de bir et parçasına sineklerin yumurtalarını bırakması engellendiğinde [[larva]]ların oluşamadığının kanıtlamasıyla [[İtalyan]] [[Francesco Redi]] tarafından atıldı. Redi, deneyinde ilk başta ağzı açık kavanozların içine et parçaları koydu. Daha sonra bir süre beklediğinde et parçalarının üzerinde [[larva]]ların oluştuğunu gördü. Daha sonra sekiz kavanozun içine et koydu ve dördünün ağzını kapattı ve diğer dördünü açık bırakarak bir deney yaptı. Deneyin sonucunda sadece ağzı açık olan kavanozların yani sineklerin yumurtalarını bırakabileceği kavanozların içinde kurtçukların oluştuğunu gördü. Redi'nin karşıtları yani abiyogenezi savunanlar ise dört kavanozun hava almadığı için [[larva]]ların oluşmadığını savundular. Redi, bunun üzerine o dört kavanozun ağzını sadece hava alabilecek kadar küçük gözenekleri bulunan bezlerle kapatıp deneyi tekrarladı ve yine [[larva]]ların oluşmadığını gözlemledi<ref>{{Kitap kaynağı| son = Alexander| ilk = Peter| yıl = 1986| başlık = Biology| yayımcı= Silver Burdett| id = ''ISBN 0-382-13076-6''}}</ref>. Redi'nin bu deneyi [[biyogenez]]'i destekler nitelikte bir deney olmuştur. 17. yüzyıldan günümüze en azından bütün yüksek ve gözle görülür organizmalarda, daha önceki kendiliğinden oluş kanaatinin yanlış olduğu açık bir şekilde gösterilmiştir. Alternatif görüş Latince tabiriyle "[[omne vivum ex ovo]]" idi: Her canlı daha önce yaşayan bir canlıdan (bir yumurtadan) gelir.
 
[[Dosya:Louis Pasteur.jpg|thumb|right|Pasteur Fransız Bilim Adamı]]
58. satır:
# Uygun bir uzunlukta [[fosfolipid]]ler [[hücre duvarı]]nın temel bir bileşeni olan [[çift katlı lipit katmanı]]nı kendiliğinden oluşturabilir.
# [[Nükleotid]]lerin [[polimer]]izasyonu ile oluşan rastgele [[RNA]] molekülleri kendi kendini üreten ''[[ribozim]]''lerin oluşmasına neden olmuş olabilir. (''[[RNA dünya hipotezi]]'')
# Katalitik etkililik ve çeşitlilik için [[doğal seçim]] baskısı, [[peptidil transfer]] katalileyebilen (ve dolayıyla küçük proteinlerin oluşturabilen) ribozimler meydana getirebilir, çünkü oligonükleotitler RNA ile birleşip daha iyi katalizürler oluştururlar. Böylece ilk [[ribozom]] meydana gelir ve protein sentezi daha yaygınlaşır.
# [[Protein]]ler katalitik yetenek açısından ribozimlerle rekabet ederek geçmişlerdir ve dolayısıyla dominant biopolimer olmuşlardır. Nükleik asitler başlıca [[genom]] kullanımına sınırlanmışlardır.
 
78. satır:
=== Organik moleküllerin kökeni ===
Dünyanın oluşumunda organik moleküllerin üç adet kökeni vardı:
# diğer enerji kaynakları (ultraviyole ışığı veya elektrik boşalmaları gibi) aracılığıyla organik sentez (örnek:Miller'ın deneyleri).
# dünyadışı nesneler (ör: karbon [[kondirit]]);
# ani şoklardan kaynaklanan organik sentezler
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Abiyogenez" sayfasından alınmıştır