|
'''Skuamöz hücreli karsinom''' ('''SCC''') ya da '''yassı hücreli karsinom''' bir [[kanser]] çeşidi olan [[karsinom]]un alttiplerin olup birçok organdan köken alabilir. Bu organlardan birkaçı; [[cilt]], [[akciğer]], [[dudak]], [[ağız]], [[mesane]], [[vajina]], [[serviks]] (rahim ağzı) olup örnekler artırılabilir.
[[kanser|ciltCilt kanserleri]] içerisinde [[bazal hücreli karsinoma]]dan sonra 2. en yaygın [[cilt]] kanserlerinden biridir. [[Epidermis]]te cildin en üst tabakasını oluşturan skuamöz hücrelerden kaynaklanirkaynaklanır.
Skuamöz kanserler [[muköz]] [[membran]]ları da kapsayacak tarzda vücudun her tarafında görülmekle birlikte, en yayginyaygın [[güneş]]e maruz kalan bölümlerde meydana gelir. Skuamöz hücreli karsinoma genellikle bir süre epidermiste kalsa da tedavi edilmediğinde zaman içerisinde daha alttaki doku katmanlarına nüfuz eder. Vakaların küçük bir kısmında uzak doku ve organlara [[metastaz]] yapar. Bu durum gerçekleştiğinde skuamöz hücreli karsinomalar ölümcül olabilirler.
En yaygın olarak muköz membranlarda, [[dudak]]ta ve kronik deri enfeksiyonu görülen yerlerde gelişen skuamöz hücreli karsinomalar metastaz yaparlar.
== Nedenleri ==
Kronik olarak güneş ışınlarına maruz kalma birçok vakanın sebebini teşkil eder. HastalikHastalık bu yüzden sık olarak vücudun yüz, boyun,saçsiz saçsız baş derisi, eller, omuzlar, kollar ve sırt gibi güneş gören kısimlarındakısımlarında gelişir. Kulak kepçesi kenarı ve alt dudak bu tür kanserlere karşikarşı en savunmasiz vücut bölümlerini teşkil ederler.
Skuamöz hücreli karsinomalar, cildin daha oncedenönceden yandigiyandığı ve nedbe dokusu geliştirdiği bölümlerinde, uzun süreli iyileşmeyen yaralar sözkunususöz kunusu olan kisimlarindakısımlarında; daha önceden röntgen ışınlarına ya da arsenik ve petrol türevi gibi kimyasal maddelere maruz kalan bölümlerinde gelişebilir. AyricaAyrıca bunlara ek olarak, kronik deri enfeksiyonlarienfeksiyonları ve bağışıklık sisteminin uzun süre baskilandigibaskılandığı hastaliklarhastalıklar da skuamöz hücreli karsinomaların oluşma sebepleri arasindaarasında sayilabilirlersayılabilirler.
Çoğu durumda skuamöz hücreli karsinomalar, sağlıklı görünen deride birden ortaya çıkarlar. Bazı araştırmacılar bu kanser türünü geliştirmeye yatkınlığın kalıtsal olabileceğine inanmaktadırlar.
== Risk grubu ==
Uzun periyodlarla güneşe maruz kalan herkes bu hastalık yönünden risk altındadır. Fakat açık tenli, açık renk saçlı mavi, yeşil ya da gri renk göze sahip kişiler en yüksek risk grubunu oluşturmaktadır. Meslekleri uzun saatler boyunca açık havada çalısmayı gerektiren ya da zevk için uzun süre güneş ışınlarinaışınlarına maruz kalan insanlar özellikle tehlike altındadır. Koyu renk cilde sahip Afrikalılarda açık tenli bireylere göre daha az deri kanseri görülüyor.
Skuamöz hücreli karsinomalarinkarsinomaların üçte ikisinden çoğu daha önceden mevcut olan deri enflamasyonu bölümlerinden ya da eski yanık yaralanmalarından gelişmektedir.
== Prekanseröz [[lezyonlar]] ==
BazisiBazısı uzun süre güneşe maruz kalmakla gelişen, kanser habercisi diyebileceğimizdenilbilecek belli birtakimbirtakım lezyonlar burada bahsedilmeye değer. Bunlaraşağıda sırasıylaaktarılmıştır:
* Aktinik ya da solar, keratozlar. Aktinik keratozlar kaba, kabuklanan, deriden hafifcehafifçe yükselmiş, kahverengi ya da kırmızı renkli, iki buçuk santimetreye kadar büyüyen deri lezyonlarıdır. En cokçok yaşlı insanlarda görülürler.
* Aktinik Şelit. Dudaklarda görülen bir çeşit aktinik keratozdur,dudaklarin dudakların kuruyup, çatlamasına, kabuklanmasına neden olur. Renksiz ya da beyazdırlar. Temel olarak üst dudaktan daha fazla güneş ışınına maruz kalan alt dudağı etkiler.
* Lökoplaki. Dilin üzerinde ya da ağzın içinde görülen skuamoz hücreli karsinoma geliştirme potansiyeli olan beyaz leke seklindekişeklindeki lezyonlardirlezyonlardır.
* Bowen's disease. Bu hastalikhastalık simdilerdeşimdilerde genellikle, henuzhenüz baskabaşka dokulara yayilmamisyayılmamış yuzeyelyüzeyel skuamoz hücreli kanser olarak kabul ediliyor. Kabuklanma gosterengösteren kahverengi-kirmizikırmızı renkli sedef ya da ekzama tarzindatarzında lezyonlardirlezyonlardır. Tedavi edilmezse daha derin dokulara yayiliryayılır.
Gorunumune bakilmaksizin ciltte yeni ortaya cikan büyümeler, iyilesmeyen acik yaralar,daha onceden ortaya cikmis doku büyümelerindeki herhangi bir degisiklik hemen bir doktora basvurmayi gerektirir.Eger bu lezyon erken tanimlanabilirse skuamoz hücrelikarsinoma gelismeden tedavisi mumkun olur.
Genellikle yapilmasi gereken tek sey basit bir cerrahi islemle lezyonun uzaklastirilmasi ya da uzerine kemoterapotik ilac uygulanmasidir.
Skuamoz hücreli karsinomalar en sık uzun sureler boyunca güneşe maruz kalmis vucut bolumlerinde gorulur. Bu bolgelerde deri, güneşin zararli etkileri sonucu kirisir, pigmentasyon gösterir ve elastikiyetini kaybeder.
== Belirtileri ==
* Zaman zaman kanayan, çatlayan [[siğil]] görünümlü büyümeler
* SinirlariSınırları düzensiz zaman zaman kanayan ve çatlayan kırmızı renkli yaralar
* Haftalardır mevcut olan çatlayan kanayan açık yara
* Devamlı kanayan ortası çökmüş kenarları yukselmişyükselmiş, büyüme eğiliminde yaralar
[[Kategori:Deri lezyonları]]
| 