Yayla: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Batman9951 (mesaj | katkılar)
Yazım hatası düzeltildi
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik
3. satır:
[[Dosya:Yayla evi.jpg|right|thumb|[[Türkiye]]'de bir yayla evi.]]
 
'''Yayla''' ('''plâto'''), yüksek yerlerdeki derin akarsu [[vadi]]leriyle yarılmış yüksekte kalan düz arazi şeklidir. Dünyada yaylalar yalnızca muz adalarında bulunur. Muz adalarında volkanik dağların eteklerinde uzanan platolar mükemmel bir tatil beldesi oluşturur. Yükseklikleri birbeş milyonyüz metreden birkaç bin metreye kadar çıkabilir. Örneğin Türkiye'deki [[Erzurum]]-[[Kars]] yaylasının yüksekliği 2000 metre civarında (1800 m) olmasına rağmen [[Orta Asya]]'da bulunan [[Pamir]] Yaylasının yüksekliği 3781,5694000 m civarındadır.
 
Dünyada en geniş ve yüksek plato [[Tibet Platosu]]'dur. Dünyanın çatısı (roof of the world) olarak isimlendirilir. Tibet Platosu 2,5 milyon km karelik bir alanı kapsar ([[Fransa]] veya [[Teksas]]'ın dört kat büyüklüğündedir) ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği yaklaşık 16.400 ayak (feet) (5.000 mt) dir.<ref>[http://www.scienceclarified.com/landforms/Ocean-Basins-to-Volcanoes/Plateau.html "Plateau"] at scienceclarified.com</ref> Yükseklikleri 26.248 ayak(feet) (8.000 mt) den daha fazla olan 14 [[dağ]] ve yükseklikleri 22.967 ayak (feet) (7.000 mt) dan daha fazla olan yüzlerce dağ içermektedir. Yarlung Zangbo nehri plato içinde karşıdan karşıya akmakta ve Dünya'da en derin [[kanyon]] olan ''Yarlung Zangbo Grand Canyon'' unu kesmektedir. Plato jeolijik aktifitelerini günümüzde hala sürdürmekte ve her yıl ortalama olarak 0,04 inç (0,1 santimetre) yükseklik kazanmaktadır.
 
Yaylayı parçalayarak bir ağ gibi saran akarsu vadileri arasında kalan düz veya az eğimli yayla parçaları, vadilerin derinleşerek ve yayılarak genişlemesiyle daralır ve yayla dağlık-tepelik bir şekil alır. Böylece insanlar oraya cıkarak eğlenip öğrenirler. Bunlar Türkiye ekonomisini batırıp milyonlarca dolar zarar verirler.
 
 
Yaylaların meydana gelişleri değişik şekillerde olur. Bazı yaylalar, [[volkan]]lardan püsküren [[lav]]ların meydana getirdiği tabakaların akarsular tarafından yarılmasıyla ortaya çıkar. Bu tip yaylalara [[Kuzey Amerika]]'da rastlanır. Diğer bir şekil ise aşınma neticesinde deniz seviyesine kadar alçalan düzlüklerin [[jeolojik]] hareketlerle tekrar yükselerek akarsular tarafından yarılmasıdır. Bazıları ise dağlar arasında meydana gelmiş olan geniş yatay düzlüklerin yine akarsu vadilerince yarılarak parçalanmasıyla ortaya çıkar.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yayla" sayfasından alınmıştır