Hurşidbanu Natevan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Hurşidbanu Natevan hakkında kısa bilgi |
Yeni sayfa: "{{Kişi bilgi kutusu | isim = Hurşud Banu Natavan | resim = Hurshidbanu Natavan with her children.jpg | resim_boyutu = | başlık = Hurşid Banu çoc..." |
||
1. satır:
{{
|
| resim = Hurshidbanu Natavan with her children.jpg
| resim_boyutu =
| başlık = Hurşid Banu çocuklarıyla
|
| doğum_adı =
▲| doğum_yeri = [[Şuşa]], [[Rusya İmparatorluğu]]
▲| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1897|10|2|1832|8|6}}
▲| ölüm_yeri = [[Şuşa]], [[Rusya İmparatorluğu]]
|
|
|
▲| köken =
▲| konu =
| imza =
| website =
|
}}
'''Hurşud Banu Natevan''' ( d. [[5 Ağustos]] [[1832]], [[Şuşa]] - ö. [[1897]], [[Şuşa]]), [[Azeri]] şair ve yönetici.
Azerbaycan kültür ve sosyal hayatında derin iz bırakmış bir kişiliktir. XIX. yüzyıl Azerbaycan’ında [[Fuzûlî]] mektebinin en tanınmış temsilcisi olarak kabul edilir.<ref name=tdv/> Şiirlerinin çoğu kaybolmuş; ancak devrinde bazıları bestelenmiş ve bu besteler klasik Azerbaycan mûsikisinin en güzel örnekleri arasında yer almıştır.<ref name=tdv/>
== Hayatı ==
1832’de Şuşa’da dünyaya geldi. Babası, [[Karabağ]]'ın sonuncu egemen hanı Mehdikulu Han; annesi Bedircahan, Gence hanlarının neslinden olan Uğurlu Bey idi. Ailenin yegâne evladı ve [[Karabağ Hanlığı]]nın mirasçısı olduğundan sarayda "''Dürr-i yekta''" (Tek inci), halk arasında ise ''Han Kızı'' adıyla tanınmıştı.<ref name=kultur>[http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/11007,hursudbanunatevanpdf.pdf?0 '''Hurşud Banu Natevan''', ''Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (e-kitap), Kültür ve Turizm Bakanlığı web sitesi'']</ref> "''Natevan''", kendisi için seçtiği mahlastır, "kimsesiz, muhtaç" anlamına gelir.<ref name=azer>[http://www.azerbaijans.com/content_410_tr.html '''H. Natevan''', ''Azerbaijans.com sitesi, Erişim tairhi:16.03.2015'']</ref>
Halası Gevher Hanım’ın yanında yetişti; özel hocalardan Arapça ve Farsça öğrendi.<ref name=tdv>
[[Kategori:1832 doğumlular]]▼
[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=180397 Yavuz Akpınar, '''Hurşid Bânû Nâtevan''', ''İslam Ansiklopedisi cilt 18'']</ref>
[[Kategori:Şuşa doğumlular]]▼
Babasının 1845’te ölümünden sonra Karabağ Hanlığı’nın meşrû vârisi olarak hanlığı yönetmeye başladı. Hanlığın toprakları babasının ölümünden sonra [[Rusya İmparatorluğu]]’nun idaresine geçtiğinden [[Tiflis]]’teki Rus yöneticilerin gözetiminde yaşadı ve 1850’de Ruslar’ın hizmetinde bir general olan Dağıstanlı Hasay Han Üsmiyev’le evlendirildi.<ref name=tdv/> Bu evlilikten Mehdikulu Han ve Hanbike adlı iki çocuğu dünyaya geldi.
1860’ta Hasay Han’dan ayrıldı ve 1869’da Karabağlı bir seyyidle evlendi. İkinci evliliği Karabağ asilzadeleri arasında huzursuzluk yarattı.<ref name=kultur/> Hayatının büyük bir kısmını Şuşa’da eşinin de teşvik ve desteğiyle daha çok hayır işleriyle uğraşarak geçirdi.<ref name=tdv/> İkinci evliliğinden iki kız iki erkek dört çocuk sahibi oldu. Şuşa'nm imarı, burada eğitim ve kültürün yayılmasına çaba harcadı; kendi imkanlarıyla Şuşa'ya dağlardan su kemeri, Muğan bölgesine bir su arkı çektirdi.<ref name=kultur/>
1850’den itibaren şiir yazdığı bilinen Hurşid Banu, 1872'de Şuşa'da "''Meclis-i Üns''" adı altında şairler birliği kurdu ve yirmi yıldan fazla bu birliğin yöneticisi ve mali destekleyicisi oldu.<ref name=kultur/> Şiirin yanısıra hat, tezhip ve resimle de uğraştı. Azerbaycan El Yazmaları Enstitüsü’nde onun kendi elinden çıkmış “''Gül Defteri''” (1886) adıyla bilinen bir albüm bulunur. Yaptığı iğne işleri de [[Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi]]’nde saklanmaktadır. 1858’de Kafkasya’yı ziyaret eden Fransız yazarı [[Alexandre Dumas]]’ya hazırladığı el işlerini hediye etmiş, Dumas da kendisine bir satranç takımı vermiştir.
Mir Abbas adlı oğlunun (1885) ve ikinci eşinin beklenmedik ölümleri ile sarsıldı. Fuzûlî tarzı gazelleri bir tarafa bırakarak mersiyeler kaleme aldı.
Hurşid Bânû 2 Ekim 1897’de vefat etti. [[Ağdam]]’da ''İmaret'' adı verilen aile mezarlığına defnedildi.
1960’ta Bakü’de heykeli dikilen Hurşid Bânû hakkında birçok eser kaleme alınmıştır. Bunlar arasında İlyas Efendiyev’in Hurşîd Bânû Nâtevan (1978) adlı dramı birçok defa sahnelenmiştir.<ref name=tdv/>
== Eserleri ==
*Türkçe qezeller Mecmuesi, 1917
*Şükufe mecmuesi, 1913
*Eserleri, 1928, 1938; 1956; 1984.
*Otuz Üç Qezel, 1989;
*Azerbaycamn Aşıq ve Şair Qadınları, 1990.
==Kaynakça==
{{kaynakça}}
== Galeri ==
<gallery>
Resim:Khurshidbanu Natavan.jpg
Resim:Stamps of Azerbaijan, 2014-1187.jpg
Resim:Hurshidbanu Natavan with her children 2.jpg|Hurşud Banu, çocuklarıyla
Resim:Khasay khan with his son Mekhiquli khan.jpg|İlk eşi Hasay Han ve oğlu Mehdikulu Han
Resim:Mehdikulikhan.jpg|Oğlu Mehdikulu Han
Resim:Shoes of Natavan in Museum of History of Azerbaijan.jpg|[[Azerbaycan Ulusal Tarih Müzesi|Azerbaycan Tarih Müzesi]]'nde Natavan'ın ayakkabıları
</gallery>
{{DEFAULTSORT:Cabbarlı, Cafer}}
[[Kategori:1934 yılında ölenler]]
[[Kategori:20. yüzyıl erkek oyuncuları]]
[[Kategori:Azeri şairler]]
[[Kategori:Azeri
[[Kategori:
[[Kategori:Sovyet oyuncular]]
[[Kategori:Sovyet şairler]]
[[Kategori:Sovyet senaristler]]
[[Kategori:Sovyet yönetmenler]]
| |||