Vikipedi

Allah'ın isimleri: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k Satır kaydırma
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.209 değişiklik
k ilgili şablonda bu maddeye bağlantı yok
1. satır:
{{Diğer anlamı|Hâfız}}
{{İslam}}
{{Eksik}}
'''Allah’ın isimleri''' ya da '''Allah'ın 99 ismi''' ([[Arapça]]:'''اَلأَسْماَءُ الْحُسْنَى''', ''El Esmâ ül Hüsnâ'' / ''En Güzel İsimler''), [[İslam]] inancında [[Kur’an]] ve [[hadis]]lerde [[Allah]]’a izâfe edilen fiil veya sıfatlardan türetilmiş veya doğrudan [[Allah]]'ı ifâde amacıyla kullanılmış olan isimlerdir. Sayıları 99’la sınırlı olmamasına rağmen [[İslam]]i [[mistisizm]]de meşhur olan 99 tanesi bir araya getirilerek çeşitli [[ritüel]] ve [[dua]]larda kullanılır.
'''Hafîz''' ([[Arapça]] '''الحفيظ'''), [[İslam]]'i bir [[kavram]] olan ve [[Kur'an]]'da geçen [[Allah'ın 99 adı]]ndan biridir.
 
Koruyucu ve muhafaza edici olan demektir.
== İnanış ==
{{Ana|Allah|Kelam|Akait|İslam mitolojisi}}
[[İslam inancı]]nda belirli sayıda tekrar edilerek [[nazar]] ve [[büyü]] tedavilerinde veya duaların kabul edilmesi amacıyla kullanılır. Kuran'da rakam olarak yer almaz. İslam toplumunda Allah’ın isimleri bu 99 isimden ibaret değildir. Bunların dışında Şafi, Kafi, Hannan, Mennan, Hadi <ref>http://www.errahman.com/islamiyet/namaz/hocasi/1219-aksam-namazi-tesbihati</ref> (Farsça Hüda'dan), [[mehter]]de [[Yezdanizm|Hazret-i Yezdan]], [[Yunus Emre]] şiirlerinde Çalab gibi isimler de Allah’ için kullanılırlar. İsimlerin bir kısmı Arapça dışından gelen Muarreb isimlerdir; [[Rab]], [[Rahman]], Hüda (Hadi isminin kaynağı), Aziz (Aziz ve Muiz isminin kaynağı) vb.<ref>http://books.google.com.tr/books/about/The_Foreign_Vocabulary_of_the_Qur_an.html?id=YTg4bdQSeLQC&redir_esc=y</ref>
 
Bu ad, Allah'ın isimleriyle ilgili meşhur rivâyetlerde aktarılmaktadır. Dolayısıyla bu rivayetlere göre [[Allah'ın adları]]'ndan biri olduğuna karar verilmiştir.
;Allah: Yaratıcının özel ismi kabul edilir ve diğer isimler O'na izafe edilir. "Allah gafurdur, rahimdir" denildiğinde bu isim-sıfatların fiilleri de O'na isnat edilirek "Allah rahmet etti" veya etsin şeklinde kullanılır.<ref>{{kitap kaynağı|soyadı=Karagöz|ad=İsmail|başlık=ESMA-İ HÜSNA|yıl=2007|yayıncı=Diyanet İşleri Bakanlığı Yayınları|yer=Ankara|sayfalar=534|url=http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/KitapTanitim/Esma-i%20h%C3%BCsna.pdf}}</ref>
 
== Adın geçtiği Kur'an âyetleri ==
== Kaynaklarda==
* (BAKARA suresi 238. ayet) Hafizu ales salevati ves salatil vüsta ve kumu lillahi kanitin
Kur'anda değişik ayetlerde bu deyim kullanılır;
* (NİSA suresi 34. ayet) Er ricalü kavvamune alen nisai bi ma faddalellahü ba'dahüm ala ba'div ve bi ma enfeku min emvalihim fes salihatü kanitatün hafizatül lil ğaybi bi ma hafizallah vellati tehafune nüşüzehünne fe izuhünne vehcüruhünne fil medacii vadribuhünn fe in eta'neküm fe la tebğu aleyhinne sebila innellahe kane aliyyen kebira
* (EN'ÂM suresi 92. ayet) Ve haza kitabün enzelnahü mübaraküm müsaddikullezi beyne yedeyhi ve li tünzira ümmel kura ve men havleha vellezine yü'minune bil ahirati yü'minune bihi ve hüm ala salatihim yühafizun
* (TEVBE suresi 112. ayet) Ettaibunel abidunel hamidunes saihuner rakiunes sacidunel amirune bil ma'rufi ven nahune anil mümkeri vel hafizune li hududillah ve beşşiril mü'minin
* (YÛSUF suresi 12. ayet) Ersilhü meana ğadey yerta' ve yel'ab ve inna lehu lehafizun
* (YÛSUF suresi 63. ayet) Fe lemma raceu ila ebihim kalu ya ebana münia minnel keylü fe ersil meana ehana nektel ve inna lehu * lehafizun
* (YÛSUF suresi 64. ayet) Kale hel amenüküm aleyhi illa kema emintüküm ala ehiyhi min kabl fellahü hayrun hafizav ve hüve erhamür rahimin
* (YÛSUF suresi 81. ayet) İrciu illa ebiküm fe kulu ya ebana innebneke serak ve ma şehidna illa bima alimna ve ma künna lilğaybi hafiziyn
* (HİCR suresi 9. ayet) İnna nahnü nezzelnez zikra ve inna lehu le hafizun
* (HİCR suresi 17. ayet) Ve hafiznaha min külli şeytanir racim
* (ENBİYÂ suresi 82. ayet) Ve mineş şeyatiyni mey yeğusune lehu ve ya'melune amelen dune zalik ve künna lehüm hafiziyn
* (MÜ'MİNÛN suresi 5. ayet) Vellezine hüm li fürucihim hafizun
* (MÜ'MİNÛN suresi 9. ayet) Vellezine hüm ala salevatihim yühafizun
* (AHZÂB suresi 35. ayet) İnnel müslimine vel müslimati vel mü'minine vel mü'minati vel kanitine vel kanitati ves sadikiyne ves sadikati ves sabirine ves sabirati vel haşiiyne vel haşiati vel mütesaddikiyne vel mütesaddikati ves saimine ves saimati vel hafiziyne fürucehüm vel hafizate vez zakirinellahe kesirav vez zakirati eaddelahü lehüm mağfiratev ve ecran aziyma
* (ŞÛRÂ suresi 6. ayet) Vellezinettehazu min dunihi evliyaellahü hafizun aleyhim ve ma ente aleyhim bi vekil
* (ŞÛRÂ suresi 48. ayet) Fe in a'radu fema erselnake aleyhim hafiza in aleyke illel belağ ve inna iza ezaknel insane minna rahmetenk feriha biha ve in tüsibhüm seyyietüm bima kaddemet eydihim fe innel insane kefur
* (MEÂRİC suresi 29. ayet) Velleziyne hum lifurucihim hafizune.
* (MEÂRİC suresi 34. ayet) Velleziyne hum 'ala salatihim yuhafizune.
* (İNFİTÂR suresi 10. ayet) Ve inne 'aleykum lehafiziyne.
* (MUTAFFİFÎN suresi 33. ayet) Ve ma ursilu 'aleyhim hafiziyne.
* (TÂRIK suresi 4. ayet) İn küllü nefsin lemma 'aleyha hafizun.
 
== Dış bağlantılar ==
"En güzel isimler Allah’ındır. O’na o güzel isimleriyle dua edin ve O’nun isimleri hakkında gerçeği çarpıtanları bırakın." (Âraf-180)
* [http://www.biriz.biz/esma/index.htm Esmâ-ül Hüsnâ]
* [http://www.esmaulhusna.net/anasayfa-mainmenu-77 Esmaulhusna.net]
 
{{Allah'ın 99 ismi}}
"De ki: (Rabbinizi) ister Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın. Hangisiyle çağırırsanız çağırın, nihayet en güzel isimler O’nundur." (İsra-110)
 
"Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayandır. En güzel isimler O’nundur." (Taha-8)
 
"O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah’tır. Güzel isimler O’nundur. Göklerdeki ve yerdeki her şey O’nu tesbih eder. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir." (Haşr-24)
 
'''Hadislerde:'''
 
"Allah'ın 99 ismi vardır. Yüzden bir eksik. Kim bunları sayarsa cennete girer. O tektir, teki sever" <ref>Müslim, Zikr, 5 ,II, 2063</ref>
 
Tirmizi 99 ismi yazmış, hadis için de "garibtir" demiştir. 99 ismin asıl metinde bulunmadığı, metne ravi tarafından eklendiği, yani hadisin müdrec olduğu görüşünde olanlar vardır. Esma-ül Hüsna ile ilgili yazılan eserlerin hemen hepsinde bu rivayet esas alınmış ve Müslümanlar arasında meşhur olmuştur.
 
== Tercüme edilmesi, etimoloji ve mitolojik etkileşimler ==
Tercümelerde isimlerin bir Arapçada kullanılmayan ve kısmına zorlama olduğu hissi veren anlamlar verilirken bazı isimler de tenzih amacıyla birtakım değişiklikler yapılarak anlamlandırılır. Birinci guruba ahad, samed, rahman, aziz, ikinci guruba da celil, sabur, mütekebbir, mümin, dar gibi isimler örnek gösterilebilir. Örneğin mümin, ismi fail olduğu ve güvenen, inanan anlamına geldiği halde ismi mef'ul olarak güvenilen anlamı verilir. Aynı şekilde tevvab çokça dönen, pişman olan, tevbe eden anlamında olduğu halde, tevbeleri çokça kabul eden anlamı verilir.
 
Bu isimlerden bazıları insansı ([[antropomorfizm|antropomorfik]]) özellikler taşır: Müntakim (intikam alan), Mütekebbir (kibirlenen), Sabur (sabırlı) vb. [[İhlas suresi]]nde geçen ve Allah’ı anlatmak için kullanılan Ahad, [[Samed]] kelimeleriyle diğer surelerde geçen [[Aziz (din)]], [[Rahman]], Şafi gibi isimler ise İslam öncesi dönemde Ortadoğu ve komşuluklarında tapınılagelmekte olan bazı tanrılara verilmiş olan isimlerin aynısı veya yakın fonetiğe sahip olmaları<ref>http://alaeddinyavuz.wordpress.com/2012/06/30/islam-oncesi-arap-tanrilari/</ref> dolayısıyla [[Tevhid (din)|tevhid]] inancı açısından eleştirilen isimlerdir.
 
[[Muazzez İlmiye Çığ]] bir örnekle bunun tek tanrıcılığa giden yolda gerçekleştirilen değişimlerden birisi olduğunu kaydeder. O’na göre çoktanrıcı olan Sümerler daha sonra bu tanrıların isimlerini Marduk üzerinde toplarlar ve Marduk’un 50 kadar ismi olur. İlmiye çığ aynı eğilimin Allah’ın isimleri konusunda da yaşandığını söyler ve bir araştırmacının Ahad ve Samed isimlerinin Allah’a atfedilmesi konusundaki analizini aktarır.<ref>http://www.turuz.info/Dil/0184-Sumerle%20turkler-muezziz%20ilmiye%20chigh%20(51d)(2.212KB).pdf</ref>
 
== İsimlerin listesi ==
{|
|- style="background-color: #ccddff;"
! '''No'''
! '''İsim'''
! '''Arapçası'''
! '''Açıklama'''
|-
|1||[[Allah]] || '''الله''' || O'nun zat ve özel ismidir. Diğer isimler fiilleri, sıfatları ve tecellileri ile ilgilidir
|-
|2|| [[Rahmân]] || '''الرحمن''' || Dünyada bütün mahlûkata merhamet eden, şefkat gösteren, ihsan eden
|-
|3|| [[Rahîm]] || '''الرحيم''' || Ahirette, sadece müminlere acıyan, merhamet eden
|-
|4|| [[Adil]] || '''العدل''' || Adil, insaflı, her şeyi yerli yerinde yapan, her şeyi hak ve doğru olan
|-
|5 ||[[Afüv]] || '''العفو''' || Affedici.
|-
|6 ||[[Âhir]] || '''الآخر''' || Varlığı sonrasız olan, varlığının zamansal sonu olmayan.
|-
|7||[[Alîm]] || '''العليم''' || Her şeyi çok iyi bilen.
|-
|8||[[Aliyy]] || '''العلي''' || Ulu, yüce, üstün olan.
|-
|9||[[Azîm]] || '''العظيم''' || Büyüklük sahibi.
|-
|10||[[Azîz]] || '''العزيز''' || Aziz, izzetli.
|-
|11||[[Bâis]] || '''الباعث''' || Seçip ortaya çıkaran.
|-
|12||[[Bâkî (İslam)|Bâkî]] || '''الباقي''' || Varlığının sonu olmayan, gelmeyen.
|-
|13||[[Bâri]] || '''البارئ''' || Yaratan.
|-
|14||[[Basîr]] || '''البصير''' || Gören.
|-
|15||[[Bâsit]] || '''الباسط''' || Ferahlatan, genişleten.
|-
|16||[[Bâtın]] || '''الباطن''' || Varlığı (zâtı) gizli olan, cisim olarak görünmeyen.
|-
|17||[[Bedî]] || '''البديع''' || Örneksiz yaratan.
|-
|18||[[Berr]] || '''البَرّ''' || İyilik yapan.
|-
|19||[[Câmi (ad)|Câmi]] || '''الجامع''' || Toparlayan.
|-
|20||[[Cebbâr]] || '''الجبّار''' || Güç kullanan.
|-
|21||[[Celîl]] || '''الجليل''' || Hiddetli.
|-
|22||[[Dâr (din)|Dâr]] || '''الضار''' || Zarar veren.
|-
|23||[[Evvel (din)|Evvel]] || '''الأوّل''' || Varlığı öncesiz olan, varlığının zamansal başı olmayan.
|-
|24||[[Fettâh]] || '''الفتّاح''' || Açan, genişlik verici.
|-
|25||[[Gaffâr]] || '''الغفّار''' || Bağışlayıcı.
|-
|26||[[Gafûr]] || '''الغفور''' || Affeden.
|-
|27||[[Ganî]] || '''الغني''' || Zengin.
|-
|28||[[Habîr]] || '''الخبير''' || Her şeyden haberdâr olan.
|-
|29||[[Hâdî]] || '''الهادي''' || Hidâyet verici.
|-
|30||[[Hâfıd]] || '''الخافض''' || Perişan eden.
|-
|31||[[Hafîz (din)|Hafîz]] || '''الحفيظ''' || Koruyucu.
|-
|32||[[Hakem (din)|Hakem]] || '''الحكم''' || Hakem.
|-
|33||[[Hakîm (din)|Hakîm]] || '''الحكيم''' || Her işi hikmetli olan.
|-
|34||[[Hakk (din)|Hakk]] || '''الحقّ''' || Varlığı (zâtı) hiç değişmeden duran.
|-
|35||[[Hâlik]] || '''الخالق''' || Yaratıcı.
|-
|36||[[Halîm (din)|Halîm]] || '''الحليم''' || Yumuşak muâmele eden.
|-
|37||[[Hamîd (din)|Hamîd]] || '''الحميد''' || Övülen.
|-
|38||[[Hasîb]] || '''الحسيب''' || Hesap gören.
|-
|39||[[Hayy]] || '''الحيّ''' || Her zaman diri olan.
|-
|40||[[Kābid]] || '''القابض''' || Sıkan, daraltan.
|-
|41||[[Kādir (din)|Kādir]] || '''القادر''' || Kudretli.
|-
|42||[[Kahhâr]] || '''القهّار''' || Kahreden.
|-
|43||[[Kaviyy]] || '''القويّ''' || Kuvvetli.
|-
|44||[[Kayyûm (din)|Kayyûm]] || '''القيّوم''' || Ayakta tutan.
|-
|45||[[Kebîr]] || '''الكبير''' || Büyük.
|-
|46||[[Kerîm (din)|Kerîm]] || '''الكريم''' || Cömert.
|-
|47||[[Kuddüs]] || '''القدّوس''' || Tertemiz.
|-
|48||[[Latîf (din)|Latîf]] || '''اللطيف''' || İnce, letâfetli.
|-
|49||[[Mâcid (din)|Mâcid]] || '''الماجد''' || Şânlı.
|-
|50||[[Mâlik-ül Mülk]] || '''مالك الملك''' || Mülkün gerçek ezeli ve ebedi sâhibi.
|-
|51||[[Mâni (İslam)|Mâni]] || '''المانع''' || Engel olan.
|-
|52||[[Mecîd (din)|Mecîd]] || '''المجيد''' || Şerefli.
|-
|53||[[Melik (din)|Melik]] || '''الملك''' || Hükümdar.
|-
|54||[[Metîn (din)|Metîn]] || '''المتين''' || Sağlam.
|-
|55||[[Mu'ahhir]] || '''المؤخّر''' || Geride bırakan, erteleyen.
|-
|56||[[Mucîb]] || '''المجيب''' || İcâbet eden.
|-
|57||[[Muğnî]] || '''المغني''' || Zenginleştiren.
|-
|58||[[Muhsî]] || '''المحسي''' || Sayan.
|-
|59||[[Muhyî]] || '''المحيي''' || Canlandıran, dirilten.
|-
|60||[[Muîd]] || '''المعيد''' || Döndüren.
|-
|61||[[Muiz]] || '''المعز''' || İzzet veren.
|-
|62||[[Mukaddim]] || '''المقدّم''' || Öne geçiren.
|-
|63||[[Mukît]] || '''المقيت''' || Besleyen.
|-
|64||[[Muksit]] || '''المقسط''' || Dürüst veya tasarruflu
|-
|65||[[Muktedir (din)|Muktedir]] || '''المقتدر''' || İktidar sahibi.
|-
|66||[[Musavvir]] || '''المصور''' || Tasarımlayan, şekillendiren.
|-
|67||[[Mübdî']] || '''المبدىء''' || Varlık veren
|-
|68||[[Müheymin]] || '''المهيْمن''' || Belirleyici.
|-
|69||[[Mü'min (din)|Mü'min]] || '''المؤمن''' || Güvenen.
|-
|70||[[Mümît (din)|Mümît]] || '''المميت''' || Öldüren, can alan.
|-
|71||[[Müntakim]] || '''المنتقم''' || İntikam alan.
|-
|72||[[Müteâli]] || '''المتعالِ''' || Her şeyden yüce.
|-
|73||[[Mütekebbir]] || '''المتكبّر''' || Bütün ihtişamın sahibi, Büyük ve büyüklenen<ref>http://www.konevider.org/docs/esma-i-husna.pdf Akademik çalışma Dr Ramazan SÖNMEZ N.Erbakan Ün.Yabancı Diller Yük.Ok.Öğr.Gör.</ref>
|-
|74||[[Müzil]] || '''المذل''' || Zillet veren.
|-
|75||[[Nâfi]] || '''النافع''' || Faydalandıran.
|-
|76||[[Nûr (ad)|Nûr]] || '''النور''' || Evreni nurlandıran.
|-
|77||[[Râfi]] || '''الرافع''' || Yücelten.
|-
|78||[[Rakîb (din)|Rakîb]] || '''الرقيب''' || Kontrol ve gözetim altında bulunduran.
|-
|79||[[Ra'ûf]] || '''الرؤوف''' || Esirgeyen.
|-
|80||[[Reşîd (din)|Reşîd]] || '''الرشيد''' || Doğru yola eriştiren.
|-
|81||[[Rezzâk]] || '''الرزّاق''' || Rızıklandıran.
|-
|82||[[Sabûr]] || '''الصبور''' || Sabırlı olan.
|-
|83||[[Samed (din)|Samed]] || '''الصمد''' || Her şey kendisine muhtaç olan, kendisi ise hiçbir şeye muhtaç olmayan.
|-
|84||[[Şehîd (din)|Şehîd]] || '''الشهيد''' || Şâhit.
|-
|85||[[Şekûr]] || '''الشكور''' || Az şükredene dahi çok nimet veren.
|-
|86||[[Selām (din)|Selām]] || '''السلام''' || Esenlik kaynağı.
|-
|87||[[Semî]] || '''السميع''' || İşiten.
|-
|88||[[Tevvâb]] || '''التوّاب''' || Tövbelere kucak açan.
|-
|89||[[Vâcid]] || '''الواجد''' || İcâd eyleyen, varlığı kendinden olan.
|-
|90||[[Vâhid (din)|Vâhid]] || '''الواحد''' || Eşi ve benzeri olmayan, zâtında tek olan.
|-
|91||[[Vâlî (din)|Vâlî]] || '''الوالي''' || Evreni ve evrende olan her şeyi yöneten.
|-
|92||[[Vâris (din)|Vâris]] || '''الوارث''' || Bütün servetlerin gerçek sâhibi.
|-
|93||[[Vâsi (din)|Vâsi]] || '''الواسع''' || Bağışlaması bol ve rahmeti çok olan.
|-
|94||[[Vedûd (din)|Vedûd]] || '''الودود''' || Sevilen.
|-
|95||[[Vehhâb]] || '''الوهّاب''' || Karşılıksız bolca veren.
|-
|96||[[Vekîl (din)|Vekîl]] || '''الوكيل''' || Vekil kılınan.
|-
|97||[[Velî (din)|Velîyy]] || '''الولي''' || Veli, dost.
|-
|98||[[Zâhir (din)|Zâhir]] || '''الظاهر''' || Yarattıklarıyla varlığı aşikâr olan.
|-
|99||[[Zülcelâl-i vel-İkrâm|Zülcelâl-i&nbsp;vel-İkrâm]] || '''ذو الجلال والإكرام''' || Şanlı ve İkrâmlı.
|}<ref>https://kurul.diyanet.gov.tr/SoruSor/DiniKavramlarSozlugu.aspx#.VFPQTTSsWSo Diyanet gov.tr Dini kavramlar sözlüğü</ref>
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
[[Kategori:Allah'ın 99 ismi]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Allah%27ın_isimleri" sayfasından alınmıştır