Böriler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Noyder (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Türk tarihi}}
'''Böriler''' ya da '''Börüoğulları''', Büyük Selçuklu Devleti'ne tabi bir devlet olan [[Şam]] ve çevresinde kurulmuş Selçuklubir atabeyliğidiratabeylikdir.
 
Büyük Selçuklu Devleti yörel idaresinde önemli yörel bölgelerde merkezden tayin edilen valiler tarafından yapılmakta idi. Devlet merkezinden uzak olan yörel bölgelerin bir kısmı [[Selçuklu]] hanedanından olan tabi hükümdarlar tarafından yöneltilmekte idi ve bu Selçuklu hanedanından yöneticiler Sultan veya Melik ünvanları taşımaktaydilar. Örneğin [[Suriye Selçuklu Devleti]] ilk kurulduğu zaman Selçuklu hanedanından olan ve Sultan veya Melik ünvanı taşıyan [[Tutuş]] yönetimi altında bir tabi devletti. Merkezden uzak olan yörel bölgelerden bir kısmı kalıtsal olan ama Selçuklu hanedanından olmayan hükümdarlar tarafından idare edilmekte idi. Bu tip tabi hükümetlerin bazılarının hükümdarları "Atabey" olarak ve yönettikleri tabi devlet Atabeylik olarak isimlendirilmekte idi. Bunlardan en önemlilerin biri [[Muhiddin Bektaş]]'in tahttan indirilmesi ile sona eren Suriye Selçuklu Sultanlığı Şam Meliği idi. <ref>Sevim, Ali ve Mercil, Erdoğan (1995), ''Selçuklu Devletleri Tarihi: Siyaset, Teşkilât ve Kültür'', Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları No.19 ISBN 9789751606907 </ref>
[[Selçuklular]]'da illere yönetici olarak tayin edilen [[şehzade]]lerin yanına [[atabey]] olarak adlandırılan tecrübeli devlet adamları verilirdi. Atabeyler, devletin zayıfladığı dönemlerde bulunduğu bölgedeki yönetimi ele geçirip devletleşmişlerdir.
 
8 Haziran 1104'ten itibaren bu tabi devleti effektif olarak idare eden [[Tuğtekin|Zahiriddin Tuğtekin]] yine Şam'ı idarede devam etti ama o ve ahvadına [[Şam Atabeyliği]] olarak anılan bu bölgenin idaresi kalıtsal olarak verildi. Bu tabi ama Tughtekin'in ahfadindan kalitsal hukumdarlar tarafindan idare edilen devlete [[Böriler]] [[Şam Atabeyliği]] adı verildi. Tuğtekin'den sonra Böriler hanedanından 7 kişi Şam Atabeyliği adlı tabi devlet idarecileri olarak Büyük Selçuklu Devleti'nin Şam bölgesini yönetmişlerdir.
Hanedanın ikinci atabeyi "kurt" anlamına gelen '''böri''' adını taşıdığı için hanedan da bu adla tanınır olmuştur.
 
HanedanınBoriler Hanedandan ikinci atabeyiatabey Tuğtekin'in oğlu [[Taç El-Mülk Böri]] idi. "kurtKurt" anlamına gelen '''böri''' adını taşıdığı için Şam Atabeyliğini yöneten hanedan da bu adla tanınır olmuştur.
8 Haziran 1104'ten itibaren [[Şam]] merkezli olarak [[Büyük Selçuklu Devleti]]'ne bağlı bir şekilde Suriye ve Lübnan'ın büyük bölümünü yönetmişlerdir. Temmuz 1148'de [[İkinci Haçlı Seferi]] sırasında Haçlıların Şam'a hücumlarını neticesiz bırakmayı başarmışlardır. 26 Nisan 1154'te Şam dahil tüm topraklarının bir diğer atabeylik [[Zengiler]] tarafından fethedilince tarih sahnesinden silindiler.
 
Boriler Şam Atabey'i [[Mucireddin Abak]]'in atabeylik döneminde Temmuz 1148'de [[İkinci Haçlı Seferi]] sırasında Haçlıların Şam'a hücumlarını neticesiz bırakmayı başarmışlardır.
 
Son Boriler Şam Atabey'i [[Mucireddin Abak]] olup 26 Nisan 1154'te Şam dahil tüm toprakları bir diğer atabeylik [[Zengiler]] tarafından fethedilince tarih sahnesinden silindiler.
 
Hükümdarları sırasıyla şunlardır:
Satır 12 ⟶ 16:
* [[Tuğtekin|Zahiridddin Tuğtekin]] (1104-1128)
* [[Tac El-Mülk Böri]] (1128-1132)
* [[Şems ül-Mülk İsmail]] (1132-1135)
* [[Şehabeddin Mahmud]] (1135-1139)
* [[Cemaleddin Muhammed]] (1139-1140)
* [[Mucireddin Abak]] (1140-1154)
 
==Soyağacı==
 
<!--
{{arbre généalogique/début}}
{{arbre généalogique| NNE |-|v|-| TUT |-|v|-| NNE |-|-|v|-|-| TUG | NNE=<small>Ne</small>
| TUT=<small>[[Tutuş]]<br />(seldjoukide)</small>
| TUG=[[Tughtekin]] |boxstyle15=background:#cfc; |border=1}}
{{arbre généalogique| | | |,|'| | |!| | |`|.| | | | | |!| | | | | |}}
{{arbre généalogique| | | RID | | BAK | | DUQ | | | | BUR |-|-|v|-|-| ZAM |-| ZEN |v| NNE | NNE=<small>Ne</small>
| RID=<small>[[Ridwan d'Alep|Ridwan]]</small>
| DUQ=<small>[[Duqâq de Damas|Duqâq]]</small>
| BAK=<small>[[Baktak]]</small>
| BUR=[[Buri Taj el-Moluk|Buri<br />Taj el-Moluk]]
| ZAM=<small>Zamarud<br />Kathun</small>
| ZEN=<small>[[Zengi]]<br />(zengide)</small>
| boxstyle11=background:#cfc; |border=1}}
{{arbre généalogique| | | | | | | | | | | |!| | | | | |,|-|-|-|+|-|-|-|.| | | | | |!| | | |}}
{{arbre généalogique| | | | | | | | | | | TUT | | | | SHA | | SHI | | DJA | | | | NUR | | | TUT=<small>Tutuş II</small>
| SHA=[[Shams al-Muluk Isma’il|Shams al-Muluk<br />Isma’il]]
| SHI=[[Shihab ad-Din Mahmud|Shihab ad-Din<br />Mahmud]]
| DJA=[[Jemal ad-Din Muhammad|Djamal ad-Din<br />Muhammad]]
| NUR=<small>[[Nur ad-Din]]</small>
| boxstyle15=background:#cfc;
| boxstyle17=background:#cfc;
| boxstyle19=background:#cfc; |border=1}}
{{arbre généalogique| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |!|}}
 
-->
 
==Kaynaklar==
 
{{Kaynakça}}
 
== Dış bağlantılar==
 
* Amin Maalouf, (Tr. çev. Mehmet Ali Kılıçbay) (1998), Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, İstanbul:Telos Yayıncılık ISBN 975-545-092-0
* R. LeTourneau, "Burids" Kaynak:H.A.R.Gibb, J.H.Kramers, E. Levi Provencal ve J. Schacht (ed) (1986) ''The Encyclopedia of Islam, Vol. I'', Brill {{ing}}
* René Grousset, (1936 , Son bas. 1999) ''Histoire des croisades et du royaume franc de Jérusalem'', Paris : Perrin, {{fr}}
** Cilt 1. ''L’anarchie musulmane'', ISBN 2-262-02548-7)
** Cilt 2: ''L’équilibre'', (ISBN 2-262-02568-1)
 
 
{{türk-tarihi-taslak}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Böriler" sayfasından alınmıştır