Güney Kutbu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
k Seçkin içerik şablonları kaldırılarak ilgili tanımlar Vikiveri'ye aktarıldı
Bilgi Bot (mesaj | katkılar)
k Yazım hataları ve genel düzenlemeler, değiştirildi: [[Antartika → [[Antarktika, yazış şekli: km2 → km²
8. satır:
“Güneydeki efsanevi kıta”nın bulunması 200 yıllık bir arayıştan sonra, ancak [[1840]]’ta başarıyla sonuçlanmıştır. [[Yelkenli]]siyle kıyılar boyunca yaklaşık 2.000 [[km]] yol alan [[Charles Wilkes]], [[deniz]]lerden oluşan [[Kuzey Kutbu]]’nun tersine, Güney Kutbu’nun olduğu yerde gerçekten bir [[kıta]] bulunduğunu kanıtlamıştır. 12,4 milyon km2’lik [[yüzölçüm]]üyle bu kıta neredeyse [[Afrika]]’nın yarısı büyüklüğündedir. Bu bölgenin içinde Güney Shetland, Güney Georgia gibi birkaç takımada da yer alır.
 
Adı, “[[Arktika]]’nın karşısındaki” anlamına gelen [[Antarktika]]’yı ortalama 2.000 m kalınlığında büyük bir buz katmanı zırh gibi örter. Bir zamanlar “ulaşılamaz” diye adlandırılan kutup noktasında buzun kalınlığı 4.335 m’yi bulur. Bu buz kütlesi 24 milyon km3’lük hacmi ile yeryüzündeki bütün buzların yüzde 92’sini oluşturmaktadır. Kıyılarından kopan 350-600350–600 m kalınlığındaki buz parçaları günde 1-31–3 m hızla ilerler ve birbiri üstüne yığılır. Bu tür yüzen yığınlardan biri olan Ross Buzlası 540.000  km’yi bulan alanıyla neredeyse Fransa büyüklüğündedir. [[Gelgit]] olayının [[buz]]lardan kopardığı büyük parçalar yüzerek çevreye dağılır. Bu tür buzdağları arasında 20.000 km2km² büyüklüğe ulaşanlar olur.
 
Güney Kutbu’nda [[yeryüzü]]nün en soğuk ve en fırtınalı [[iklim]]i egemendir. Ortalama [[sıcaklık]] yaz aylarında -20 °C’dir ve bu, güneyden fırtınalar estiğinde -70 °C’ye kadar düşebilir. Coğrafi Güney Kutbu noktasında bulunan [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] [[gözlem istasyonu]]nda yapılmış ölçümlerde sıcaklığın yıllık ortalamasının -50 °C olduğu, en sıcak ayda ancak -29 °C’ye yükseldiği belirlenmiştir. Yani yeryüzünün bu en büyük buzdolabının sıcaklığı Kuzey Kutbu’ndan ortalama 22 derece daha düşüktür. Bu durum doğal olarak yaşam koşullarını etkilemektedir. Kuzey Kutbu’nda 400’e yakın çiçek açan bitki türü sayılabilirken, Güney Kutbu’nda bir tane bile olmaması bunun bir belirtisidir. Buna karşılık kıtanın kıyılarında ve açık denizlerinde çok sayıda hayvan yaşar. [[Penguen]]ler, [[martı]]lar, [[fok]]lar ve [[balina]]lar soğuk, ama besin maddesi açısından zengin Güney Kutbu denizlerindeki [[plankton]]ları ve [[balık]]ları yiyerek yaşamlarını sürdürürler.
Anlaşmalar gereği hiçbir ülkenin toprağı olmayan Güney Kutbu bu özelliğinden dolayı "Dünyanın Parkı" olarak adlandırılmıştır.
 
==Coğrafik Güney Kutup==
[[Dosya:Geographic_SouthpoleGeographic Southpole.jpg|thumb|364px|]]
Coğrafik Güney Kutbu, aynı zamanda Güney Karasal Kutup olarak da adlandırılır. Gökküredeki coğrafik Güney Kutbu tasarımı, Güney Küre Kutbu'nu verir. Hali hazırda Antarktika Güney Kutbu üzerinde yer alır. Buz kütlesi 3,000 metre kalınlığındadır. Bu nedenle yüzey yüksek irtifadadır. Kutup buz tabakası her yıl kabaca 10 metrelik bir ölçüyle hareket eder. Kutbun kesin pozisyonu için işaretleyici kullanılır. Her yıl bu işaretleyicinin yeri değiştirilerek kutbun kesin pozisyonu saptanır.
 
21. satır:
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[AntartikaAntarktika]]
* [[Penguen]]
 
27. satır:
 
[[Kategori:Kutuplar]]
 
[[Kategori:Antarktika]]
[[Kategori:Antarktika coğrafyası]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Güney_Kutbu" sayfasından alınmıştır