Prens Sabahaddin: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Beckkay tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 144.122.119.219 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
k +düzen |
||
1. satır:
{{bilgi kutusuz}}
[[Dosya:PrensSabahattin.jpg|thumb|right|200px|"Prens Sabahattin"]]
“'''Mehmet Sabahattin'''”, '''Prens Sabahattin''' (d. 13 Şubat [[1879]], [[İstanbul]]- ö. [[30 Haziran]] [[1948]], Neuchâtel Kantonu, İsviçre), Türk siyasetçi ve düşünür.
Sosyoloji alanında çalışma yapan ilk Türk aydınlarından birisidir. [[Adem-i Merkeziyetçilik]] adını verdiği siyasi düşünceyi savunan Prens Sabahattin, [[II. Meşrutiyet]]’in ilanından sonra imparatorluğu yöneten [[İttihat ve Terakki]]’ye yönelen muhalefetin düşünsel önderidir<ref name=murat>[http://sosyalbilimler.sdu.edu.tr/PDF/yil6_sayi12/yil6_sayi12_01.pdf Murat Kılıç, '''Türk Siyasi Hayatında Bir Muhalif İsim ve Hareket: Prens Sabahattin ve Meslek-i İçtima''', ''Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 2010/2, Sayı 2'']</ref> Görüşleri, günümüz Türkiye'sindeki merkez sağ partilerin temel ideolojisi kabul edilir<ref name=vatan/>. Türk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi olan [[Osmanlı Ahrar Fırkası]]'nın kurucusudur.
Osmanlı padişahlarından [[Abdülmecit|Sultan Abdülmecit]]'in torunu, [[V. Murat]], [[II. Abdülhamit]], [[V. Mehmet]], ve [[VI. Mehmed]]'in yeğenidir.
İstanbul'da, kendi adıyla anılan [[Prens Sabahattin Korusu]]'nun sahibiydi.
30. satır:
=== Milli Mücadele Yılları ===
Prens Sabahattin, I. Dünya Savaşı yenilgisinden ve İttihat ve Terakki yönetiminin sonra ermesinden sonra yurda dönebildi. Türkiye’ye döner dönmez İttihat ve Terakki döneminde yasaklanan "''Türkiye Nasıl Kurtarılabilir?''" adlı eserini yayınladı. Ayrıca çeşitli yazılarıyla Anadolu’daki [[Kurtuluş Savaşı|Milli Mücadele’]]yi destekledi. [[Cumhuriyetin ilanı]]ndan sonra 1924 yılında hanedan üyelerinin sürgüne gönderilmesine ilişkin kanun gereği ülkeden ayrılmak zorunda kaldı.
=== Ölümü ===
42. satır:
== Sosyoloji anlayışı ==
Prens Sabahattin, kendisi gibi ilk Türk sosyologlarından olan ve [[Durkheim]]ci toplum görüşünü benimseyen [[Ziya Gökalp]]'in [[merkeziyetçi]] fikirlerinin aksine adem-i merkeziyetçi bir anlayışla ferdin görüş ve davranışlarını ve kişisel hürriyeti toplumsal menfaatin önünde tutmuş ve Türk sosyolojisinin iki ana geleneğinden birisinin öncüsü olmuştur.
Kendisi, İttihat ve Terakki yönetiminde muhalifleri etrafında toplayan "''Meslek-i İçtima''" akımının öncüsü idi<ref name=murat/>. Fikirlerinin temelinde "''Le Play''" akımı vardır. Edmond Demolins’in “''Anglo-Saksonlar’ın Faikiyelerinin Sebebi Nedir?''” adlı eserini okuyarak bu akım ile tanışan<ref name=yücel>[http://www.anlayis.net/makaleGoster.aspx?dergiid=10&makaleid=3350 Yücel Bulut, '''Bir sultanzadenin yönetim algısı''', ''Anlayış Dergisi, Mart 2004'']</ref>
Prens Sabahattin, daha sonra Edmond Demolins’le dostluk kurmuş ve Le Play’in fikirlerini takip edenlerin girdiği ''Science Social Cemiyeti''’ne girmişti.
Demolins’in görüşlerinden etkilenerek Osmanlı Devleti’nin de bir memur devleti olduğu düşüncesine varan Prens Sabahattin; Osmanlı’yı memur zulmünden kurtaracak, özel girişimciliğe yer verecek, bireysel yeteneklerin gelişmesini sağlayacak bir eğitim sisteminin gerçekleştirilmesini devletin kurtuluş yolu olarak sundu<ref name=leplay>[http://www.tarih.gen.tr/le-play-okulu-ve-prens-sabahattin.html/comment-page-1 '''Leplay Okulu ve Prens Sabahattin''', ''Tarih.gen.tr sitesi, Erişim tarihi:09.06.2011'']</ref> İngiltere örneğinden yola çıkarak burjuva sınıfının önemini vurguladı ve Avrupa’daki gibi özel teşebbüsün desteklenmesi ile burjuva sınıfının geliştirilebileceğini öngördü. İmparatorluğun geniş ve hantal yapısı nedeniyle gereğince gerçekleştirilmeyen yerel yönetimin bölgenin yaşayanları tarafından üstlenilmesi gerektiği fikrini savundu. “''Adem-i merkeziyetçilik''” olarak adlandırılan bu görüşü etnik unsurlara prim verme olarak algılandı<ref name=murat/>.
| |||