Vikipedi

Yeşu Kitabı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nebra (mesaj | katkılar)
Devriyeler
35.608 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Peykbot (mesaj | katkılar)
Botlar
463.024 değişiklik
k +düzen, değiştirildi: hikaye → hikâye (5)
47. satır:
İsrailoğulları, Şeria'yı Tanrı'nın ve onun [[ahit sandığı]]nın mucizevi yardımlarıyla geçti ve adı sonradan [[Gilgal]]'e değiştirilecek olan [[Gibeat-Haaralot]]'ta [[brit mila|sünnet]] oldular. Fetih, orta Filistin'de [[Eriha Savaşı]] ile başladı, Ai'deki savaşla devam etti, ardından kuzey Filisin'de Yeşu Ebal Dağı'nda bir [[altar]] inşa edip Ahit'i yineledi. İlahi ahit töreni Mezopotamya'da yapılan seremonilere benzemekteydi.<ref>Younger, p.180</ref>
 
Ardından, hikayehikâye güneyde olanları aktarıp [[Gibeon]]ların İsrailoğullarını kandırıp kendilerinin Kenanlı olmadıklarını söyleyip ittifak kurulduğunu anlatır; bu nedenle İsrailoğulları onları yok etmemiş, sadece köleleştirmiştir. [[Amoriler|Amori]] krallıklarından oluşan ittifakın başını çeken [[Kudüs]]'teki Kenan kralı Yehova'nın mucizevi yardımıyla yenildi ve düşman krallar ağaçlarda asıldı. ([[Tesniyeci]] yazar MÖ 701'de [[Asur]] kralı [[Sanherib]]'in seferinden olanlardan etkilenip bunları yazmış olabilir; düşman kralların ağaçlarda asılması MÖ 8. yy'da Asurluların yaptığı bir şeydi.)<ref>Na'aman, p.378</ref>
 
Güneyin fethedilmesinin ardından hikayehikâye kuzeyde olanlara döner. En önemli kuzey şehri [[Hazor]]'daki kralın başını çektiği çok uluslu koalisyon Yehova'nın yardımıyla yenildi ve Hazor ele geçirilip yok edildi. 11. konuda kısaca seferin nasıl gerçekleştiği anlatılır. 12. konuda ise Ürdün'ün iki yakasında yok olan kralları anlatan on iki liste vardır.
 
;Toprakların paylaşımı (13-21. konular)
66. satır:
 
=== Kaynaklar ve Yeşu'nun kompozisyon tarihi ===
Martin Noth'un inancına görem fetih konusunu anlatan 2 ila 12. konular, monarşi öncesi [[Benyamin kabilesi|Benyamin topraklarında]]ki fetih hikayelerininhikâyelerinin bir araya getirilip 9.yy'da pan-İsrail bakış açısıyla Yeşu'yu kahraman göstererek düzenlenmiştir; bundan 4 asır sonra [[Tesniyeci]]ler 1. ve sonuç olarak 23. konuları eklemiştir; toprağın paylaşımı ile ilgili kısımlar olan 13 ila 22. konular Tesniyeci olmayan biri tarafından eklenmiş ayrıca yeni bir sonuç bölümü olan 24. konu eklenmiştir.<ref>De Pury, pp.112-114</ref>
 
[[Gordon Wenham]] ise 13 ila 22. konularda Tesniye teması bulunduğunu düşünüp bu konuların da Tesniyeciler tarafından yazılmış olabileceğini ileri sürer; [[John Van Seters]], bir seri eklemenin [[Ruhbani kaynak]] tarafından yapıldığını iddia eder.<ref>Knoppers, p.9</ref>
76. satır:
Uzmanların görüşü, Yeşu kitabındaki tarihsel olayların olgusal olmadığını ortaya koyar.<ref name=mcc4>McConville (2010), p.4</ref> Yeşu kitabında anlatılanların MÖ 13.yy'da gerçekleştiği görülür;<ref name=mcc4/> Bu dönemde geniş çaplı şehir yıkımları gerçekleşmekteydi fakat iki şehir (Hazor ve Lakiş) istisnası dışında Ahit'te anlatılan şehirler Yeşu ile bağdaştırılmamıştır, bağdaştırılan şehirlerde ise bu şehirlerin işgal edildiğine dair ya çok az işaret vardır ya da hiçbir işaret yoktur.<ref>Miller&Hayes, pp. 71–2.</ref>
 
Carolyn Pressler, Yeşu kitabındaki teolojik mesaja öncelik verilmesi gerektiğini, ve bu mesajın MÖ 7 ve 6. yy'da yaşayanlar için ne anlam ifade ettiğinin irdelenmesi gerektiği üzerinde vurgu yapar.<ref>Pressler, pp.5-6</ref> Richard Nelson'ın açıklamasına göre: Merkezi monarşi ihtiyaçları gereğince, eski bir gelenek olan Mısır'dan çıkış hikayesininhikâyesinin tek bir kaynakta toplanması, milli bir tanrıya "ilahi savaşçı" olarak inanılmasını, yıkılmış şehirlerin, sosyal tabakaların, etnik grupların ve zamanın kabilelerinin açıklamasını destekledi.<ref>Nelson, p.5</ref>
 
=== Tema ===
91. satır:
 
;İtaat
İtaat ve itaatsizlik kitabın değişmez temalarındandır.<ref>Curtis, p.79</ref> İtaat, Ürdün'ü geçme, Eriha ve Ai'yi yenme, sünnet, Pesah ve Kanun'un okunmasıyla bağdaştırılır. İtaatsizlik konusunun geçtiği yerlerden bazıları, ''herem'' emrini ihlal edince taşlanan [[Ahan]] ve Transürdün'deki kabileler tarafından inşa edilen sunak hikayeleridirhikâyeleridir. Yeşu'nun son iki hitabesinde en önemli emir olan Yahova'ya tapılmasını ve başka tanrılara tapılmamasını belirtir. Yeşu dolayısıyla Tesniye'deki ana mesajı tasvir eder: itaat başarıya, itaatsizlik mahvolmaya yol açar.<ref>Nelson, p.20</ref>
 
===Musa, Yeşu ve Yoşiyahu===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeşu_Kitabı" sayfasından alınmıştır