Binbir Gece Masalları: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Seçkin içerik şablonları kaldırılarak ilgili tanımlar Vikiveri'ye aktarıldı |
k +düzen, değiştirildi: hikaye → hikâye (9), Hikaye → Hikâye |
||
3. satır:
== Tarihçe ==
8. yüzyılda [[Abbasiler|Abbasi]] [[Halife
== Konusu ==
Binbir Gece Masalları, [[Arap edebiyatı]]'nın en güzel eserlerindendir. Gerek eskiliği ve gerekse [[anonim]] oluşu, bu masalların hızla yayılmasına yol açmıştır. Hatta çok sonraları "[[Binbir Gündüz Masalları]]" adında başka bir seri de ortaya çıkmıştır. Hemen hemen tüm dünya dillerine çevrilen masallar arasında "[[Ali Baba ve Kırk Haramiler]]" ve "[[Alaaddin'in Sihirli Lambası]]" da yer almaktadır.
Hikayeye göre; [[Fars]] kralı [[Şehriyar|Şah Şehriyar]] Hindistan ile Çin arasındaki bir adada hüküm sürer (eserin daha sonraki biçimlerinde bunun yerine Şehriyar'ın Hint ve Çin'de egemenlik sürdüğü yazar). Şehriyar karısının kendisini aldattığını öğrenir ve öfkelenir, tüm kadınların sadakatsiz, nankör olduğuna inanmaya başlar. Önce karısını öldürtür, sonra da vezirine her gece kendisine yeni bir hanım bulmasını emreder. Her gece yeni bir gelin alan Şehriyar, geceyi hanımıyla geçirdikten sonra tan vakti hanımını idam ettirir. Bir süre bu böyle devam eder. Vezirin akıllı kızı Şehrazad bu kötü gidişata son vermek için bir plan kurar ve Şehriyar'ın bir sonraki eşi olmaya aday olur. Evlendikleri geceden başlayarak, kardeşi Dünyazad'ın
== Farklı basımları ==
[[Dosya:One Thousand and One Nights20.jpg|thumb|170px|Binbir Gece Masalları hakkında bir çizim]]
Eserin bir Avrupa dilindeki ilk baskısı, [[Antoine Galland]] tarafından yapılmış Fransızca çevirisidir ([[1704]]-[[1717]]). Bu çeviri eserin daha önce derlenmiş bir Arapça sürümünden yapılmıştır. 12 ciltten oluşan bu ilk çeviri, ''Les Mille et une nuits, contes arabes traduits en français '', büyük ihtimalle çevirinin yapıldığı Arapça nüshada bulunmayan fakat çevirmen tarafından bilinen bazı Arapça hikâyeleri de içermekteydi.
[[850]] yılı civarında ortaya çıkan Arapça derleme, ''Alf Layla'' (Bin Gece) ise büyük ihtimalle, daha önce yazılmış olan ''Hazar Afsanah'' (Bin Efsane) isimli Fars eserinin özetlenmiş bir tercümesiydi. Eserin günümüzdeki ismi olan ''Alf Layla wa-Layla'' (Binbir Gece) ise [[Orta Çağ]]'da ortaya çıkmıştır. Bu isim büyük ihtimalle sonsuzluk ötesi sayı düşüncesini sembolize etmekteydi, zira o zamanlar Arap matematik çevrelerinde 1000 sayısı kavram olarak sonsuzluğu sembolize ederdi. Belki de buradan yola çıkarak, eserdeki tüm hikâyeleri okuyan kişinin delireceğine dair bir efsane ortaya çıkmıştır.
24. satır:
[[Dosya:Ali-Baba.jpg|thumb|200px|Ali Baba ve Kırk Haramiler'i gösteren bir çizim]]
[[Dosya:Sinbad the Sailor (5th Voyage).jpg|thumb|200px|Denizci Sinbad]]
Binbir Gece Masalları'nın televizyon ve sinemaya pek çok uyarlaması yapılmıştır. Bunların asıl öykülere olan bağlılığı çok değişkendir. Fritz Lang'in [[1921]] yapımı ''Der Müde Tod'', [[1924]] [[Hollywood]] yapımı (Douglas Fairbanks'ın başrolünde olduğu) ''The Thief of Baghdad'' ve onun [[1940]]'daki İngiliz ikinci yapımı, ''Binbir Gece Masalları'''ndan etkilenmişlerdir.
Hollywood'un ''Binbir Gece Masalları'' 'na dayandırılmış ilk konulu filmi 1942 yapımı ''Arabian Nights'''dır. Başrollerde Şehrazad rolünde [[Maria Montez]], Ali Ben Ali rolünde Sabu Dastagır ve Harun Reşid rolünde Jon Hall vardır. Filmin konusunun ''Binbir Gece Masalları'' ile neredeyse hiç ilgisi yoktur. Filmde Şehrazat, Halife Harun Reşid'i devirip kardeşiyle evlenmek isteyen bir dansözdür. Şehrazadın ilk suikast girişimi başarısızlığa uğrar ve esir olarak satılmasının ardından pek çok macera gelişir. Maria Montez ve Jon Hall 1944 yapımı ''Ali Baba ve Kırk Haramiler'' 'de de rol almışlardır.
''1980'''li yıllarda Şehrazat rolünde Annette Haven ve Şehriyar rolünde John Leslie'nin oynadığı ''1001 Erotic Nights'', bütçesi milyon doları aşan ilk porno film sayılır.
Binbir Gece Masalları'ın en başarılı sinema uyarlaması [[1992]] [[Walt Disney]] yapımı çizgi film ''Aladdin'' sayılabilir. Filmde Scott Weinger ve [[Robin Williams]] seslendirme yapmıştır. Bu filmi devam bölümleri ve televizyon serileri izlemiştir.
53. satır:
* [[:en:The Book of One Thousand and One Nights|İngilizce Vikipedi Binbir Gece Masalları maddesi]]
* "''Binbirgece Masalları''" Yayına hazırlayan: Sadık Yalsızuçanlar, Timaş Yayınları, İstanbul [[2003]]
[[Kategori:Binbir Gece Masalları| ]]
|