|
Ardeşen yerleşiminden ilk kez 1846 tarihli bir belgede "ardaşen" olarak bahsedilmiştir. <ref name="eskiyeradi">{{Kitap kaynağı| yazar=Sevan Nişanyan| başlık = "Adını Unutan Ülke" | yıl= Ocak 2010 |yayımcı = Everest Yayınları|id=ISBN 9789752897304| sayfalar =}}</ref>
Ardeşen 1916 ve 1918 yılları arasında Ruslar tarafından yönetilmiştir. Ardeşen'in büyük çoğunluğunu [[Lazlar]] oluşturur. Lazlar dışında [[Hemşinliler]]de vardır.
'''[[Ardeşen]]’in yerlileri olan [[Lazlar]]<nowiki/>ın bu yerleşim yerine miladi 1.yüzyıllarda ilk anayurtları olan Kafkasya’dan bu günkü [[Gürcistan]]’ın [[Karadeniz]] kıyılarından gelip bu yöreye yerleştikleri anlaşılıyor. O zamanlar bu günkü ilçenin kurulduğu alanda yoğun bir yerleşim yoktu ve Ardeşen bir köy konumunda idi, Bu bölgenin ilk yerleşimcileri bu günkü ilçe merkezinden ziyade köylere yerleşmeyi tercih etmişlerdir. '''
İlçenin adının aslının Art’aşeni olduğu ve hangi anlama geldiği konusunda dil uzmanlarınca tam bir görüş birliği olmamakla birlikte [[Lazca]] olma ihtimali yüksektir. Halk arasında [[Yavuz Sultan Selim]] Trabzon Sancak Beyi iken, [[Osmanlı]] tahtına sahip çıkmak ister ve bu amacı gerçekleştirmek için Kepa Sancak Beyi olan oğlunun yardımına gerek duyar. Yardım almak için sahil boyu bölgeden geçerken Fırtına Deresinde ağaç parçalarını görür. Bölge tamamen boş, Bataklık ve çalılıktır.
Çevresindekiler, Kendisine bölgede kimsenin yaşamadığını söylediğinde;
[[Yavuz Sultan Selim]] deredeki ağaç parçalarını göstererek ” Bu belde tenha değil, bakın dere yonga taşıyor. Bu yörenin ardı şendir” yani yüksek kesimlerde yerleşim birimleri olduğunu ifade eder. Ardışen sözcüğü zamanla halk dilinde [[Ardeşen]] olarak yerleşir şeklindeki rivayetlerin [[Osmanlı]] kaynaklarında bir karşılığı yoktur zaten ilçenin ismi bölgenin [[Osmanlı]] idaresine girmesinden çok önce de vardı.
[[Ardeşen]] yaklaşık yüzyıl [[Kolhida]] Devleti'ne bağlı olarak varlığını devam ettirmiş daha sonra milattan sonra 2.yüzyılda kurulan [[Lazika]] devletine bağlanmıştır.Bu devletin 7.yüzyılda tarih sahnesinden çekilmesi sonunda Ardeşen önce [[Abhazya]]<nowiki/>lıların daha sonrada [[Gürcüler]]<nowiki/>in denetimine girmiştir. 1204 yılında bu günkü Pazar'dan Batum’a kadar uzanan bir çeşit özerk bir yönetim kurulmuş([[Laz]] Theması),Ardeşen’de bu özerk yönetimin içinde yer almıştır.
İlçenin [[Osmanlı]] devletinin denetimine girmesi ile ilgili [[Fatih Sultan Mehmet]]’in 1461' de [[Trabzon Rum İmparatorluğu]] ortadan kaldırmasıyla [[Osmanlı devleti]]<nowiki/>ne katıldığı şeklindeki bilgi yanlıştır. [[Ardeşen]] bu zamanda zaten Trabzon Rum devletine bağlı değildi ve [[Fatih Sultan Mehmet]] bu günkü Pazar'a kadar olan ve Trabzon Rum Devleti sınırları içerisinde yer alan yerleri Osmanlı sınırlarına katmıştır. Osmanlı tarihi kaynaklarında yer aldığı şekilde Ardeşen 1514’ te [[Yavuz Sultan Selim]]'in [[Çaldıran Savaşı]] sonrasında [[Sinan Paşa]] tarafından Osmanlı hakimiyetine girmiştir.'''<br>
'''
Ardeşen 1916 yılında Ruslar tarafından işgal edilmiş ve 1918 yılında ise kurtulmuştur. 10 Mart İlçenin Kurtuluş Günü olarak kutlanır.
Osmanlı Devleti'nde Lazistan sancağında (eyaletinde)yer alan Ardeşen ,29 Ekim 1923’te Rize iline bağlanmış, önceleri Pazar ilçesinin bucak merkezi ,Mart 1953 tarihinde de İlçe olmuştur.<ref>http://lazca.org/lazlar-tarihi/180-ardesenin-tarihi.html#axzz3Qah5tIBo</ref>
== Nüfus ==
| 