Parazitlik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Akocsg (mesaj | katkılar)
k Akocsg, Parazit sayfasını Asalaklık sayfasına taşıdı
Akocsg (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
20. satır:
'''Endoparazitizm''', bir canlı diğer canlının iç kısmında yaşaması durumudur.
 
Bu asalaklık [[hücre]] içerisinde oluyorsa, örneğin sıtmanın nedeni [[Plazmodyum]] (alyuvar içinde bir asalak) ve kala-azar hastalığın nedeni [[Leishmania]] (akyuvar içinde parazittirasalaktır)'da olduğu gibi, bunlara '''hücre asalakları'''; eğer hücre arasında yaşıyorlarsa '''hücre arası''' ya da '''doku asalakları'''; örneğin kaslarda bulunan ergin [[Trichinella]], örneğin deri altında bulunan [[Filaria medinensis]] gibi; eğer kan içerisinde yaşıyorsa '''kan asalakları''' denir.
 
Asalakların, ergin halde bulundukları konaga '''birinci konak''' ya da '''ana konak''' denir. [[Larva]] halini geçirdiği konağa veya konaklara ikinci, üçüncü,... konaklar ya da '''ara konak''' denir. Çoğunluk konaklara özelleşme görülür. Hayvanların büyük bir kısmı, genellikle böcekler, değişik bitki türleri üzerindeki dokuları yemek ya da özsuyunu emmek suretiyle endoparazitizm yaparlar.
 
=== Diğer ===
Konağın dış yüzeyinde yaşayanlar '''Dışdış asalaklar''' (örnek [[Akarakar]]lar) ve içinde yaşayanlar '''İç asalaklar''' (tüm [[Asalakasalak kurtlar]]). Kimileyin taşıyıcı olan '''Araara konaklar''' üçüncül bir asalak veya hastalığı bulaştırabilirler. '''Hücreler içi asalaklar'''a örnek çeşitli mikroplar olabilir.
 
[[Dosya:Reed warbler cuckoo.jpg|right|thumb|250px|[[Ötleğen]] tarafından büyütülen [[bayağı guguk]] kuşu yavrusu.]]
33. satır:
'''[[Kleptoparazitizm]]''' bir canlının diğer bir canlının av veya gıdalarından faydalanmasıdır, bu tür asalaklığa örnek olarak bitki bitinden çıkan şekerli salgıları sağmak için onları kültive eden karıncalar verilebilir.
 
Bu davranışa yakın bulunan '''Sosyalsosyal asalaklar'''a diğer kuşları yavrularının babysitterliğine manuple ederek dönüştüren, yumurtasını bıraktığı genç kuluçkalı yuvada yumurta ve yavrularıyla ilgilenilmeyince konağın bir ya da iki yumurtasını yuvadan atan, kimileyin de yıkarak zarar veren kuş, balık, böcek çeşitlerinin dahil olduğu '''[[Kuluçkakuluçka parazitizmiasalaklığı]]''' 'örnek verilebilir. İşgal, mafya, savaş ve evrim senaryolarına konu olmuş bir [[parazitoloji]] çeşididir.
 
[[Eklembacaklı]] konağı yumurtalarını suya bırakacağı zaman boğulmaya teşvik ederek intihar ettiren [[Kılımsısolucanlar]] ya da Aykılı adı verilen Nematorpha türü ise söylentilerin aksine insanda yaşamaz.
 
'''Tıp ve Alternatif Tıp'ta'''
43. satır:
Sosyo ekonomik düzeyi düşük kişilerde gelişmiş ülkelere göre özellikle kanser, enflamatuar bağırsak hastalıkları, kireçlenme gibi rahatsızlıkların daha az görülmesi Amerikalı kimi araştırmacıların dikkatini çekmiş risk altındaki kişilere solucan yumurtaları verilmesi ile deneylere başlanmıştır. Bu araştırmalar tartışma aşamasında ve kansere yakalanmamış hastalar için geçerlidir.
 
Östrojen salınımı azaltan [[kist hidatik]]'in meme kanseri riskini düşürerek, erken alındığında bulunduğu bölgedeki kanser oluşumları' da tartışılmıştır. Kimi formuna önem veren balet, aktris gibi sanatçılar tenya yumurtası yutarak obeziteye[[obezite]]ye karşı sağlıklı olduğunu düşündükleri yöntemleri uygulamıştır. Kimi balık türleri sedefli, funguslu[[fungus]]lu cilt hastalıklarında ve [[sülük]] çeşitleri kirli kanın temizlenmesinde, [[adi sinek]] kurtçukları da ölü dokuların temizlemesinde kullanılmıştır.
'''===Doğada'''===
Kimi kuş türleri tüylerinin arasına yerleştirdikleri canlı karıncalar yardımıyla temizlenir. Adi sineğin larvasında bulunan toksindenzehirden bilimciler güçlü yeni bir antibiyotik üzerine çalışmalarını sürdürmektedir. Kimi kuş türleri timsahın diş aralarındaki artıklarla beslenirken timsah ağzını açık bırakmaktadır. Kimi ufak balık türleri köpekbalıklarının üzerine yapışarak atık derilerdeki bakteri oluşumunu engellemektedir, köpekbalığı ve timsah gibi vahşi türlerin kendilerinin de bu yaratıklara nezaketli davranmaları [[doğal seleksiyon]]da dayanışma olabileceği gibi zayıf bir bünye ya da aç yeni bir parazitasalak için yukarıda sayılan dostluklar her koşulda geçerli olmayabilir.
 
== Ekosistemdeki Rolleri ==
Doğadaki diğer dominant türlerin rekabetini azaltarak türlerin varolmasını sağlarlar. Besin zincirinde hem av hem avcı konumundadırlar. Pek çoğu yaşam döngüsünü sürdürebilmek için birden çok hosta ihtiyaç duyar ve Ekosisteminekosistemin sağlıklı kalmasını sağlarlar.
 
[[Kategori:Parazitler| ]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Parazitlik" sayfasından alınmıştır