Kalgay: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
3. satır:
[[Ferman|Yarlıklarda]] ve vekayinamelerde “kagalgay”, “kagalya”, “kalgay”, “kalga” şeklinde geçer. 17. yüzyıla ait fermanlarda da ilk şekli olan “kagalgay” kullanılmıştır. Kelimenin Moğolca “büyük kapı” anlamındaki hagalhadan geldiği tahmin edilmektedir.<ref name= "kalgay">[http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=240259 İslam Ansiklopedisi, Halil İnalcık]</ref> Söz konusu unvan [[dilbilim]] açısından Tatarca kalgay kelimesiyle ilişkilendirilmiş olmakla birlikte, Halim Giray tarafından aktarılan bir hikâyeye göre, “o kalacak” ya da “o kalsın” anlamına gelmektedir. Bu halk [[etimolojik | etimolojisi]] [[Hammer]] tarafından benimsenmişse de bazı tarihçiler tarafından kabul görmemiştir.<ref name= "kalga">[http://egeweb2.ege.edu.tr/tid/dosyalar/XXVII-1_2012/TIDXXVII-2012-13.pdf KALGAY Tarih İncelemeleri Dergisi Cilt/Volume XXVII, Sayı/Number 1 Temmuz/July 2012, 267-270, Carl Max Kortepeter, Çeviren:Yavuz Söylemez]</ref> 16. yüzyılda [[Özbekler]]’de “veliaht” manasına kalgay kullanılıyordu.<ref name= "kalgay" />
 
Kırım hanlarından ilk defa [[Mengli Giray]] Han, ikinci hanlığı esnasında [[1475]]’te büyük oğlu [[I. Mehmed Giray| Mehmed Giray]]’ı kalgay unvanıyla veliaht yapmıştır. Moğol devlet sisteminde ulus, hanedan üyeleri arasında bölüştürülürdü. Kalgaylığın Kırım Hanlığı’nda özel şartlar sonucu bu eski geleneklerin doğurduğu yeni bir şekil olması muhtemeldir. Daha sonra Osmanlı metbûluğu ve kabile soyluları karşısında bu kurum hanlar tarafından dikkatle korunmuş, her han tahta geçtikçe kendinden büyük kardeşini, kardeşi yoksa oğlunu kalgaylığa getirmiş ve sonraları bir Cengiz Han kanunu olduğu iddiası ile kutsal bir içerik almıştır.<ref name= "kalgay" />
 
[[II. Mehmed Giray]]’ın kalgayı Adil Giray İran’da öldürülünce han çok sevdiği oğlu [[II. Saadet Giray| Saadet Giray]]’ı bu makama getirmek istemiş, fakat ihtiyar kardeşi Alp Giray’ın itirazı üzerine onu kalgay yapmak mecburiyetinde kalmış, oğlu için de rivayete göre “nûreddin” unvanıyla bir ikinci veliahtlık makamı ortaya çıkarmıştır. [[Nogaylar]]’da da ikinci veliahdın unvanı “nuradin” idi.<ref name= "kalgay" />
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kalgay" sayfasından alınmıştır