Sovyetler Birliği'nde kolektivizasyon: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
k http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_yanlis&view=yanlis&kelimez=242 AWB ile
1. satır:
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] '''kollektivizasyon''' politikasıdır. [[1929]] ve [[1935]] yılları arasında<ref>[http://www.fatih.edu.tr/~enderboyar/collectivefarms.htm COMPERATIVE HISTORY OF FINANCE, EVOLUTION OF COLLECTIVE FARMS AND STATE FARMS IN U.S.S.R PAPER REPORT , ''Prof. Dr. Murat ÇİZAKÇA'' ]</ref>; kollektifkolektif [[çiftlik]]lerde ve devlet çiftliklerinde [[toprak]] ve emeği güçlendirmek için yapılan çalışmalardır.
 
== Kollektivizasyonun tarihî gelişimi ==
[[Stalin]]'in parti liderliğini yaptığı 1928-1929<ref name="moshe" />'da başlayan Kollektivizasyon temelde toprak sahiplerinden toprakların alınıp kollektifleştirilmesikolektifleştirilmesi fikrini içeriyordu. Böylelikle tarımda özel mülkiyetin yerini geniş ve ortak mülkiyet esasına dayalı tarım alanları alıyordu. Dönemin Sovyet yöneticileri sanayide olduğu kadar, tarımda da köklü bir yeniden yapılanmaya girişilmedikçe sanayileşmenin tehdit altında oldu­ğu düşünülüyordu. Endüstriyel yöntemlerin tarıma uygulanmasıyla sanayide olduğu gibi tarımda da büyük bir atılım gerçekleşece­ğine inanılıyordu. Tarımın sanayileşmesi kırsal ekonomide devrim yapmanın en kestirme yolu olarak görülüyordu. Maki­neler bir kez sabanların (bazı durumlarda kara sabanın) yerini alınca, hızla göz kamaştırıcı sonuçlar alınmaya başlayacaktı.
 
=== Kalhoza Katılımlar ===
1939 sonuna gelindiğinde [[kolhoz]] üyelerinin sayısı 29 milyondu, bu da çalışan nüfusun % 46,1'ine denk geliyordu. Bunlara, [[sovhoz]]larda (devlete ait tarım işletmeleri) ve benzer tarımsal işletmelerde çalışan 1.760.000 kişi ile Makine Traktör İstasyonlarında (MTS) görevli 530.000 çalı­şanı da eklememiz gerekir. <ref> ''Sotsialistiçeskoe Zemledelie'' ("Sosyalist Tarım"), 10 Ağustos 1940. 90</ref>
 
=== Sovyet tarımına etkileri ===
Sovyet görevlileri harman dövme aşamasına özel bir önem veriliyordu: Bu kritik aşamada, daha köylüler kendi paylarını almadan, devletin tahıl payını toplamak için devlet görevlileri ve özel ekipler gönderiliyordu. Beklenen hasadı değerlendirmek için oluştu­rulan özel komisyonlar piramidinin tutumu daha da sertti; bunlar, bir sonraki hasadın büyüklüğünü önceden "ilan etmek" ve köylüleri bu şişirilmiş tahminlere göre vergilendir­mek için sık sık istatistik hilelerine başvuruyordu. Bütün bu etmenlere bir de Sovyet yönetiminin baskıcı tutumlarının eklenmesi çiftçinin toprağı dürüstçe işleme şevkini kırmış ve köylünün toprağa ve tarla işlerine olan doğal bağlılığının zayıflamasına, hatta yok olmasına yol açmıştır. Köylüler artık enerjilerinin büyük kısmını kendi küçük tarlalarına saklama eğilimindeydiler. Bunlar olmasa sadece köylüler değil ülkenin tamamı açlıktan kırılırdı. Küçük boyutlarına rağmen, bu tar­lalar kırsal kesimin ve kentlerin beslenmesinde hayati bir rol oynadı. Köylülerin kendilerini bir sınıf, köylerini varlığını sür­dürebilir cemaatler olarak korumak için ellerinde kalan tek şey buydu.
 
Yıllar sonra, Stalin sonrası dönem üretimi yeniden canlandırmayı amaçlayan pek çok reforma ve iyileş­meye rağmen, otuzlu yılların bu iradeci tarım politikasının mirası utandırıcı bir bedel ödetmeye devam ediyordu: Hâlâ önemli bir kırsal nüfusa sahip olmasına ve "kolektifler"in elin­deki uçsuz bucaksız tarlalara ve traktör filolarına rağmen, ülke ABD'den tahıl ithal etiyordu. <ref name="moshe">Sovyet Yüzyılı, Moshe Levin, İletişim Yayınları / Tarih Dizisi</ref>
[[Dosya:Wladimir_Gawriilowitsch_Krikhatzkij_Wladimir Gawriilowitsch Krikhatzkij -_The_First_Tractor The First Tractor.jpg|thumb|250px|right|Vladimir Krikhatsky'nin ''İlk Traktör'' tablosu SSCB'deki Kollektivizasyona atıfta bulunuyor.]]
 
=== Köyden Kente Göç ===
26. satır:
Pek çok köylü için zor bir çevrenin tehditleriyle baş etmeni­nin tek yolu olabildiğince çok köy geleneğini korumaktı. Bu savunmacı tutum, [[Çarlık Rusyası]]'ndan miras kalan pek çok kentin kırsal karakterini tekrar canlandırarak, buralarda, Sov­yet kentleşmesinin sürekli bir özelliği olarak kalan melez bir ortam ve yaşam tarzını yeniden yarattı. O halde, artık açıklık kazanmış olması gereken bir noktayı bir kez daha vurgulama­mız gerekiyor: [[Stalin]] Rusyası 1941'de savaşa katıldığında, bu yola girmiş olsa bile, henüz önemli bir kentli sanayi ülkesi değildi. Modernleştirici devletinin biçimi de dâhil, sosyolojik ve kültürel pek çok açıdan kırsal geçmişinin bir uzantısıydı.
 
Kentsel çevre planlamasının ilkel olması, başlangıç aşamasında bu toplumsal istikrarsızlığın parçası ve önemli bir kaynağıydı<ref name="moshe" />. İstikrarın bir ölçüde sağlandığı sonraki yıllarda bile önemli bir sosyolojik özellik varlığını korudu: Kısmen kırsallaşmış kent­lere ilaveten, [[Stalin]] döneminde nüfusun % 67'si hâlâ kırsal kesimde yaşıyordu ve MTS'lerin traktörlerine rağmen kırsal kesimdeki çalışan nüfusun önemli bir kısmı hâlâ sanayi öncesi koşullarda faaliyet gösteriyordu. Yaşam ortamları, esas olarak, bazen başka köylere komşu olan, ama çoğunlukla dağınık ve yalıtık, küçük veya orta büyüklükte köylerden oluşmaya devam ediyordu. Şüphesiz, çoğunluğu bazı step bölgelerinde ya da Kuzey Kafkasya'da olmak üzere daha büyük köyler var­dı, ama bunların sayısı çok daha azdı. Dahası, diğer köylerle paylaştıkları özellikler, bunları büyük kentlerden kesin olarak ayırıyordu. <ref name="moshe" /> Cemaat içi toplumsal ilişkiler sistemini yöneten komşuluk ağları, ekonomik faaliyetin mevsimsel ritmi ve batıl inançların çok güçlü olduğu son derece dindar bir kültür, kır­sal nüfusun günlük yaşamı ve tutumu üzerinde güçlü bir etki­ye sahipti.
 
=== Sonuçları ===
Kollektivizasyon büyük toprak sahiplerinden toprakların alınıp çiftçilere adil bir şekilde dağıtılmasını, tarımın devlet denetimindeki solhozlar aracılığıyla yapılım modernleştirilmesini ve kaynakların daha etkin biçimde kullanımını hedeflemişti. Ne var ki tarımın toplumsal yapı­sı ve üretim sistemi, işçilerin önceden mevcut bir fabrika ve iş sistemine dâhil oldukları sanayiden çok farklıydı. Ayrıca bu muazzam ekonomik hamle tahıl tedarikinin giderek zorlaştığı bir sırada gerçekleşti. Tarımın üreticilerin rızasını almadan, zorlayıcı bir bürokratik kararla "yeniden yapılandırılması" muazzam bir köylü kitlesinin mülksüzleşmesiyle sonuçlandı. Bu politikanın öngörülmeyen sonuçları Sovyet tarımı ve devleti üzerinde son güne kadar ağırlığını hissettirmiştir.<ref name="moshe" />
 
Sovyet tarımı, kontrolden çıkan bir modernleştirme girişi­minin dramatik bir örneğidir. Devlet kendisine, bütün tarımı tepeden yönetme görevini yüklemiş, halkın büyük bölümü - köylülük- üretim görevlerini ayaklarını sürüyerek yerine geti­rmiştir. Ve bu bile, kontrol, teşvik ve baskıyı bir arada kulla­nan dev bir mekanizmanın baskısıyla sağlanabilmiştir.
 
Yine de, Sovyet tarımının bir üretim tarzı olarak yazgısı ne olursa olsun, bu yeni tarım yöntemleri Rusya'nın toplumsal manzarasında tarihsel bir dönüşüme yol açan süreçleri hızlan­dırmıştır. Bin yıllık bir kırsal geçmişten yeni bir çağa geçiş yolunda büyük adımlar atılmış, Sınai-kentsel bileşen bütün hızıyla ilerlemiş, kırsal bileşen ise durgunluğa ve çalkantılara rağmen ağırlığını korumuştur.
 
== Kaynakça ==
{{kaynakçaKaynakça}}
 
{{Sovyet-taslak}}