Asara BaTevet: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Peykbot (mesaj | katkılar)
k düzen
BSRF (mesaj | katkılar)
k yazım hatası
1. satır:
{{Yahudilik}}
[[Dosya:Nuremberg chronicles f 63r 1.png|200px|right|thumb|Nuremberg Tarihçesinden, [[Nebukadnezar]]'ın [[Yahudiler]]i [[Kudüs]]'ten kovarken betimlenişi]]
'''Asara BeTevet''' ({{lang-he|עשרה בטבת}}, Anlam:"''10 [[Tevet]]''") , [[İbrani takvimi]]'nin [[Tevet]] ayının 10.uncuonuncu günüdür; [[Yahudilik|Yahudiliğin]] küçük fakat önemli bir orucudur. [[Ta'anit|Yahudiliğin diğer oruçları]]ndan farklı olarak gün doğumundan gün batımına kadar tutulan kısa bir oruçtur. [[Hanuka]] bayramıyla bir ilgisi olmamasına rağmen bu bayramdan bir hafta sonrasına denk gelir.
 
Geleneksel olarak [[Babil]]li [[Nebukadnezar]]'ın [[Süleyman Mabedi]]'nin yıkılışının ve [[Yehuda Krallığı]]'nın fethinin başlangıcı olan [[Kudüs]]'ü kuşatmasına atfen tutulan bir oruçtur. Modern zamanlarda ise [[Holokost]] kurbanlarını anmak için de tutulur.
 
== Tarihçe ==
''2 Krallar'' kitabına göre ([[Nisan (İbrani takvimi)|Nisan]] ayı baz alındığında) onuncu ayın onuncu günü<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-2ki25.html 2 Krallar 25:1-4]</ref> ([[Çıkış (Tevrat)|Çıkış]] kitabına göre "birinci ay"<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-exo12.html Çıkış 12:1-2]</ref>), hükümdarlığının dokuzuncu senesinde (M.Ö. 588) [[Babil]] Kralı [[Nebukadnezar]] [[Kudüs]]'ü kuşattı. İki buçuk yıl sonra 9 [[Tamuz]]'da<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-jer52.html Yeremya 52:6-7]</ref> şehir duvarlarını yıktı. Kuşatma bundan üç hafta sonra [[9 Av]] günü Tapınağın ve Krallığın yıkılmasıyla son buldu. [[Yahudiler]] [[Babil Sürgünü|sürgüne]] gönderildi.
 
10 Tevet orucunun ilk kaynağı ''Zekarya'' kitabında "onuncu ay orucu" olarak geçmektedir.<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-zec8.html Zekarya 8:19]</ref> [[Talmud]]'daki bir görüşe göre (b. Roş Haşana 18b) "onuncu ay orucu" ''Hezekiel'' kitabında sürgündekilere şehrin düştüğü haberi ayın beşinde geldiğinden<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-ezek33.html Hezekiel 33:21]</ref> oruç günü 5 Tevet'tir. Fakat bu görüşe rağmen oruç 10 Tevet'te tutulur.<ref>[http://www.myjewishlearning.com/holidays/Minor_Fasts/TO_Minor/TenthTevet.htm ''Tenth of Teves]</ref> Kudüs kuşatması ve oruçla ilgili kaynaklar [[Tanah]]'ın çeşitli yerlerinde bulunur.<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-jer52.html Yeremya 52:1-6]</ref><ref>[http://www.jewishagency.org/JewishAgency/English/Jewish+Education/Jewish+Time/Festivals+and+Memorial+Days/The+Tenth+of+Tevet++Asarah+BTevet.htm ''The Tenth of Tevet – Asarah B'Tevet]</ref>
 
Yukarıda adı geçen olayların yanı sıra aşağıdaki sebeplerden ötürü de bu oruç tutulur:
* M.Ö. 200'lü yıllarda, [[Yahudiye]]'nin [[Helenistik]] rejim altında olduğu [[Kudüs Tapınağı|İkinci Tapınak]] döneminde [[Antik Mısır|Mısır]] Kralı [[Ptolemy]] [[İbranice]] [[Tora]]'nın [[Yunanca]]'ya tercüme edilmesini emretti. 70 bilge hücre hapsine konulup onlara [[Tora]]'nın tercümesi yazdırıldı. YunanlılarınYunanların amacı, her tercümenin farklı olduğunu, Tora'nın karmaşıklığını ve tercümanın yorumunun farklı olduğunu göstermekti. Fakat her bilge birbirinden bağımsız olarak aynı tercümeyi yaptı. Bu olay YunanlılarıYunanları etkilediyse de hahamsal kaynaklarca Tora'nın ilahi doğasını yozlaştıran bir trajedi olarak kabul edildi. İbranice dışı bir dile tercüme edilmesi Tora'nın yasal kodlarının ve anlam derinliğinin kaybolması demekti.
* Yahudileri [[Babil Sürgünü]]nden [[Kutsal Topraklar]]a getiren [[Kudüs Tapınağı|İkinci Tapınak]] döneminin önemli lideri [[Ezra|Katip Ezra]] 9 Tevet'te öldü.
 
== İcra edilişi ==
Diğer bütün ''küçük'' oruçlar gibi bu oruç da gün doğumundan gün batımına kadar tutulur. [[Şulhan Aruh]]'ta oruçla ilgili genel kurallar [[9 Av]] orucundan farklıdır; örneğin oruç dışındaki aktiviteler (ör: duş almak, deri ayakkabı giymek) 9 Av'da yasakken 10 Tevet gibi küçük oruçlarda yasak değildir.<ref>Shulchan Aruch, Orach Chaim 549-550, 561-562</ref> [[Halaha]], küçük oruçların hamile veya emziren kadınlar ya da (ciddi olmamasına rağmen) hasta kişiler tarafından tutulmasını zorunlu kılmaz.<ref>Shulchan Aruch, Orach Chaim 550:2</ref>
 
[[Amida]] ve [[Avinu Malkeynu]] duaları [[Şahrit]] ve [[Minha]] dualarına eklenir. Şahrit'te [[Selihot]] duaları da eklenirken [[Aşkenaz]]lar Minha duasına [[Aftara]] da eklerler.<ref>Shulchan Aruch, Orach Chaim 566</ref>
 
Diğer oruçlardan farklı olarak ([[Yom Kippur]] hariç) bu oruç [[Şabat]] gününe denk gelirse ertelenmez. Bunun sebebi ise ''Hezekiel'' kitabında "bu gün" ibaresinin bulunmasıdır.<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-ezek24.html Hezekiel 24:2]</ref>
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Asara_BaTevet" sayfasından alınmıştır