Proteus (uydu): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Melisgelgec (mesaj | katkılar) İlk makalede ki bilgi ve ceviri eksikliklerini gidermek için düzenlenmiştir |
|||
1. satır:
Proteus, ayrıca Neptün VIII,
ikinci büyük Neptün ay’ı ya da Neptün'ün
en büyük iç uydusu olarak da bilinir. 1989, Voyager 2 uzay aracı tarafından keşfedilmiş
Proteus adını yunan mitolojisindeki şekil değiştiren deniz tanrısından almıştır.
Proteus’un çapı 400 km olmasına rağmen çeşitli içbükey yönleriyle
yüksek düzensiz bir şekil halini almıştır. Yüzeyi koyu renkli ve yoğun
kraterlerlidir. En büyük krater çapı 200 km'den fazladır. Ayrıca yüzeyinde,
oluklar ve büyük vadilerde vardır.
Keşfi ve yörüngesi
Proteus ağustos 1989 görüntüleri ile birlikte Voyager 2 uzay
sondası tarafından çekilen görüntüler ile araştırma yapan bilim adamları ile keşfedildi.
S/N 1989 1. Stephen P. Synnott ve Bradford A. Smith temmuz'da kendi keşfini
açıkladı ve geçici atama aldı. 16 eylül 1991 S/N 1989 1 Proteus ismini aldı, yunan
mitolojisinde deniz tanrısı.
Proteus gezegenin yarıçapının yaklaşık olarak Neptün yörüngeleri ile eşit olduğu
hesaplandı. Gezegenin yörüngesinde ekvator ile 0.5 derece eğiklik payı
vardır. Proteus Neptün’ün uydularının en büyük ikinci ayı dır.
Fiziksel özellikleri
Proteus Neptün'ün ikinci büyük uydusudur. Çapı yaklaşık 420
kilometredir,. Yansıyan güneş ışığının kayıp olduğu gezegene çok yakın olduğu
için Toprak tabanlı teleskoplar tarafından keşfedildi. Proteus yüzeyi
koyu-geometrik albedo 10%. Yüzey rengi yeşil mor dalga boyu ile yansıtılması
ile kesinlikle değişmez. yüzeyi 2 mikron hidrokarbonlar gibi karmaşık
organik bileşiklerden oluşur . Bu bileşiklerden iç Neptün uyduları ve düşük
albedo sorumlu olabilir. Proteus genellikle su ve buz içerir diye inanılırken , yüzeyde başka
ne olduğu spectrum ölçerle tespit edilmiştir.
Proteus’un şekline gelecek olursak merkezinde yarıçaplı bir
küre bulunur 210 km, ancak sapmalarıda hesaba katarsak küresel şekli, +-20 km
olarak değişebilir, bilim adamları’nın düşüncelerine göre merkezinde büyük bir çekirdek
yoğunluğu olabilir ,olmaması mükemmel bir küresel şekle sahip olduğunu gösterir
<nowiki> </nowiki>Satürn'ün uydusu Mimas Proteus göre biraz daha büyüktür, Satürn yüksek
sıcaklık ve gelgit nedeniyle ya da ısıtma olmasına rağmen daha elips bir şekle
sahiptir. Proteus genel şeklini üç eksenli bir elipsoid olarak almıştır, yakın
olmasına rağmen biraz daha Neptün yönünde uzamıştır. Proteus yüzeyi düz veya
hafif içbükey şeklindedir. Çapı 150-200 km ölçülmüştür. Muhtemelen bozulmuş
kraterler vardır.
Proteus yoğun kraterlerle, herhangi bir jeolojik değişiklik
belirtisi gösterir. en büyük krater,, 230-260 km çapındadır. Pharos.
derinliği 10-15 km. krater kubbe birkaç kilometre yüksekte bulunur. 50-100
km çapında birçok krater daha vardır ve daha bir çoğu küçük yarıçaplarda
yüzeyde bulunmaktadır
İkinci geometrik anlamı: Proteus üzerinde bulunan şevleri,
vadi ve oluklar gibi doğrusal özellikleri vardır. Bu özellikler, olası deprem
sonucunda Pharos ve diğer büyük kraterler deoluşan dev etkilerin bir sonucu
olarak vurgulanır.
Köken
Proteus, Neptün’ü diğer iç uydularla, oluşturduğu gibi özgün
bir şekli olması pek mümkün değildir, hatta belki de daha fazla Triton bulunduktan
sonra kalan molozlar hala var olabilir. Triton'un yörüngesini bulmak son derece
tuhaf olurdu. Buna ek olarak Neptün’ün iç uyduları yörüngelerindeki kaotik
düzensizlikleri ve onları yerlebir eden disk ile çarpışır ve etkisini azaltmasına
neden olur.Triton'un yörüngesi çemberleştikten sonra moloz diskin bazıları
tekrar eklenir ve bugünkü uydular oluşur.
<nowiki>{{</nowiki>reflist
| group = lower-alpha
| refs =
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki>== References ==</nowiki>
<nowiki>{{</nowiki>reflist
| colwidth = 30em
| refs =
<nowiki><ref name="Jacobson2004"></nowiki>
<nowiki>{{cite doi | 10.1086/423037 }}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="Stooke1994"></nowiki>
<nowiki>{{cite doi | 10.1007/BF00572198 }}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="Williams2008-nssdc"></nowiki>
<nowiki>{{</nowiki>cite web
| last = Williams
| first = Dr. David R.
| date = 2008-01-22
| title = Neptunian Satellite Fact Sheet
<nowiki>| publisher = [[NASA]]</nowiki> (National Space Science Data Center)<nowiki></nowiki>
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/neptuniansatfact.html
| accessdate = 2008-12-12
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="Croft1992"></nowiki>
<nowiki>{{cite doi | 10.1016/0019-1035(92)90156-2 }}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="jplssd"></nowiki>
<nowiki>{{</nowiki>cite web
| title = Planetary Satellite Physical Parameters
| date = 2010-10-18
<nowiki>| publisher = [[JPL]]</nowiki> (Solar System Dynamics)<nowiki></nowiki>
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par
| accessdate = 2011-10-11
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="Karkoschka2003"></nowiki>
<nowiki>{{cite doi | 10.1016/S0019-1035(03)00002-2 }}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="SmithSoderblom1989"></nowiki>
<nowiki>{{cite doi | 10.1126/science.246.4936.1422 }}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="IAUC 4806"></nowiki>
<nowiki>{{</nowiki>cite journal
| last = Green
| first = Daniel W. E.
| title = 1989 N 1
| date = July 7, 1989
| journal = IAU Circular
| volume = 4806
| url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/04800/04806.html
| accessdate = 2011-10-24
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="IAUC 5347"></nowiki>
<nowiki>{{</nowiki>cite journal
| last = Marsden
| first = Brian G.
| title = Satellites of Saturn and Neptune
| date = September 16, 1991
| journal = IAU Circular
| volume = 5347
| url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/05300/05347.html
| accessdate = 2011-10-24
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="DumasSmithTerrile2003"></nowiki>
<nowiki>{{cite doi | 10.1086/375909 }}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="usgsPharos"></nowiki>
<nowiki>{{</nowiki>cite web
| title = Proteus: Pharos
| publisher = USGS Astrogeology
| work = Gazetteer of Planetary Nomenclature
| url = http://planetarynames.wr.usgs.gov/jsp/FeatureNameDetail.jsp?feature=64853
| accessdate = 4 June 2010
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="Goldreich1989"></nowiki>
<nowiki>{{</nowiki>cite journal
| last = Goldreich
| first = P.
| last2 = Murray | first2 = N.
| last3 = Longaretti | first3 = P. Y.
| last4 = Banfield | first4 = D.
| title = Neptune's story
| journal = Science
| volume = 245
| issue = 4917
| date = 1989
| pages = 500–504
| bibcode = 1989Sci...245..500G
| doi = 10.1126/science.245.4917.500
| pmid = 17750259
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki><ref name="BanfieldMurray1992"></nowiki>
<nowiki>{{cite doi | 10.1016/0019-1035(92)90155-Z }}</nowiki>
<nowiki></ref></nowiki>
<nowiki>}}</nowiki>
<nowiki>== External links ==</nowiki>
<nowiki>{{Commons category|Proteus (moon)}}</nowiki>
<nowiki>* [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Nep_Proteus Proteus Profile] at [http://solarsystem.nasa.gov NASA's Solar System Exploration site]</nowiki>
<nowiki>* [http://www.nineplanets.org/proteus.html Proteus page] at ''</nowiki>The Nine Planets<nowiki>''</nowiki>
<nowiki>* [http://www.solarviews.com/eng/proteus.htm Proteus, A Moon Of Neptune] on ''</nowiki>Views of the Solar System<nowiki>''</nowiki>
<nowiki>* [http://www.strykfoto.org/proteus.htm Ted Stryk's Proteus Page]</nowiki>
<nowiki>* [http://www.dtm.ciw.edu/users/sheppard/satellites/nepsatdata.html Neptune's Known Satellites] (by [[Scott S. Sheppard]]</nowiki>)
<nowiki>{{Moons of Neptune}}</nowiki>
<nowiki>{{Neptune}}</nowiki>
<nowiki>{{Solar System moons (compact)}}</nowiki>
<nowiki>{{DEFAULTSORT:Proteus (Moon)}}</nowiki>
<nowiki>[[Category:Moons of Neptune]]</nowiki>
<nowiki>[[Category:Astronomical objects discovered in 1989]]</nowiki>
| |||