Viski: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Efeborn (mesaj | katkılar)
Efeborn (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
11. satır:
 
[[Malt]] viski, % 100 [[arpa]] [[malt]]<nowiki/>ından yapılır. Viski yapımında kullanılan tahıllar, [[İrlanda]], [[İskoçya]], [[Kanada]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] arpaları, Kanada ve ABD çavdarı ile ABD mısırından oluşmaktadır. İrlanda'da halen malt ve malt olmayan arpaların birlikte kullanıldığı tür viskiler üretilmektedir. Çavdar viskisi, Tennessee viskisi ve Burbon ABD'de kavrulmuş meşe fıçılarda dinlendirilerek üretilir. Harmanlanmış viski ise yukarıdaki viskilerden birbirine benzer tür tahıl kullanılarak üretilenlerin bir karışımı şeklinde üretilmektedir, bu da üretim maliyetini diğer tür viskilere kıyasla ciddi biçimde düşürür. Harmanlanmış viskilerin genellikle üretimlerinde harmanlanmış olan asıl viski türü belirtilir, Harmanlanmış İskoç, Harmanlanmış Kanada, veya Harmanlanmış Burbon gibi. Viski düşüldüğü gibi rengini kalitesinden, fıçılardan veya fıçılarda bekleme süresinden almaz. Farklı renkler üretici firmalar tarafından viskiye [[karamel]] ilave edilerek sağlanır.
 
Aeneas Coffey 1831’de “sürekli damıtım ibriği” denilen aleti icat etmeseydi, viski ne bugünkü kadar üretilebilecekti, ne de dünyanın dört bir yanına yayılabilecekti. Coffey imbiğinin bulunuşundan önce, viski yüzyıllar boyunca hep aynı şekilde üretildi. Maltlanmış arpanın birası bakır imbiklerde ağır ağır damıtılıyordu. Bu viski hem pahalıya çıkıyor, hem üretim fazla arttırılamıyordu, hem de ağır bir tada sahip oluyordu. Coffey imbiği sayesinde ise her türlü tahılın birasından, hızlı ve ucuz viski damıtılabildi. Türkiye’de harman viski sevenler arasında yayılmış olan “Açık renk viski daha hafif viskidir.” yanılgısına da değinmek gerekiyor. Bunun gerçekle hiçbir ilgisi yok çünkü tüm viskiler fıçılardan sarımtrak bir renkle çıkıyor. Piyasaya sürülmeden önce bu rengi biraz daha koyultmak isteyen çoğu firma bunu viskiye karamel katarak yapıyor. Rengin koyuluğu üreticinin ayarlayabildiği ve tadla ilgisi olmayan bir “makyaj” unsuru.
 
== İskoç Viskileri ==
Satır 40 ⟶ 42:
 
=== Malt Viski ===
Malt viskilerin yapılışı neredeyse bir “güzel sanat”dır ve her damıtımevinin büyük bir gizlilikle saklamaya çalıştığı bir sırdır zira yapımda kullanılan [[maya]] her firmanın kendine has mayasıdır ve nasıl yaptıklarını açıklanmaz. Bu maya viskinin lezzetinde önemli bir yer tutar. Bir damıtımevinin ürettiği ve şişeleyip sattığı viskiye “Single Malt” viski denir ve Malt viski İskoçya genelinde neredeyse bu şekilde pazarlanır. Çok az üretici tarafından piyasaya sürülen Harmanlanmış malt (Blended Malt veya Vatted malt denir) viskilerde vardır. Harmanlanmış malt viski 2 veya daha çok malt viskinin harmanlanmasıyla yapılır. Johnnie Walker Green Lebel harmanlanmış malt viskidir. Malt viskiler buz ve soda katılmadan, istenirse çok az miktarda su katılarak içilir çünkü viskinin meşe fıçılarda geçirdiği uzun yıllar, viskideki ateşi alır. Viskiyi sadece içindeki tatları keşfetmek için alkol derecesine bağlı olarak birkaç damla veya çay kaşığı kadar su katılır. Böylece tadı temsil eden kokular en belirgin şekilde ortaya çıkacaktır. Malt viskileri tatmak için en iyi kadeh ise hafif tombul karınlı, ağzı yukarıya doğru daralan tadım kadehleridir. Bu kadehlerde aroma yavaş yavaş yukarıya çıkar ve içerde kalır ve burun tarafından daha iyi algılanır. Malt viskiler bir süredir özellikle Avrupa ülkelerinde yemekten sonra sindirime yardımcı içki olarak konyak yerineyerinede içiliyor. Malt viskilerin dünyadaki en meşhur örnekleri : Macallan , Talisker, Glendfiddich , Glenmoraige, Glenlivent, Laphroaig, Ardbeg vs.
 
==== Single Malt Viski ====
Bir damıtımevinin ürettiği ve şişeleyip sattığı viskiye “Single Malt” viski denir ve Malt viski İskoçya genelinde neredeyse bu şekilde pazarlanır. Single Malt viskilerin dünyadaki en meşhur örnekleri : Macallan, Talisker, Glendfiddich, Glenmoraige, Glenlivent, Laphroaig, Ardbeg'dir
 
==== Harmanlanmış Malt viski ====
Harmanlanmış malt viski (İngilizce Blended Malt veya Vatted malt denir) 2 veya daha çok malt viskinin harmanlanmasıyla yapılır. Johnnie Walker Green Lebel, Monkey Shoulder, The Big Smoke, Big Peat harmanlanmış malt viskilerdir.
 
=== Tahıl Viskisi ===
İskoçya'da tahıl viskisi genel olarak Harmanlanmış viski üretimi için yapılır. Az sayıda damıtımevi viskilerini tahıl viskisi olarak piyasaya sunar. bunlardan bazıları 1)    Cameronbridge (Single Grain), Girvan, North British (Single Grain), Strathclyde'dir.
=== Harmanlanmış Viskiler ===
Çeşitli viski üreticilerinin çeşitli viskileri harmanlamasıyla üretilen viskiler harmanlanmış viski denir. Bir viskinin Harmanlanmış İskoç viskisi olabilmesi için en az %51 Malt içermesi gerekir. Harmanlanmış viskide harmana katılan en genç viski o viskinin yaşını belirler. Örneğin üzerinde 12 yazan bir harmanlanmış viskide en az 12 yıl dinlendirilmiş viskiler vardır. Dünya pazarında viski denince akla genellikle Harmanlanmış İskoç viskileri gelir. Bu viskiler buz ve sodayla içmenin yanı sıra kokteyl yapımında da kullanır. Johnnie Walker, Chivas Regal, Grant's, Dewar's dünyaca ünlü markalardır.
Aeneas Coffey 1831’de “sürekli damıtım ibriği” denilen aleti icat etmeseydi, viski ne bugünkü kadar üretilebilecekti, ne de dünyanın dört bir yanına yayılabilecekti. Coffey imbiğinin bulunuşundan önce, viski yüzyıllar boyunca hep aynı şekilde üretildi. Maltlanmış arpanın birası bakır imbiklerde ağır ağır damıtılıyordu. Bu viski hem pahalıya çıkıyor, hem üretim fazla arttırılamıyordu, hem de ağır bir tada sahip oluyordu. Coffey imbiği sayesinde ise her türlü tahılın birasından, hızlı ve ucuz viski damıtılabildi. Türkiye’de harman viski sevenler arasında yayılmış olan “Açık renk viski daha hafif viskidir.” yanılgısına da değinmek gerekiyor. Bunun gerçekle hiçbir ilgisi yok çünkü tüm viskiler fıçılardan sarımtrak bir renkle çıkıyor. Piyasaya sürülmeden önce bu rengi biraz daha koyultmak isteyen çoğu firma bunu viskiye karamel katarak yapıyor. Rengin koyuluğu üreticinin ayarlayabildiği ve tadla ilgisi olmayan bir “makyaj” unsuru.
Dünyaca ünlü malt viskiler arasında Ballantine’s Pure Malt ve Famous Grouse Vintage Malt yer alır. Lüks harmanlar arasında ise Ballantine’s Gold Seal, Johnnie Walker Black Label, Johnnie Walker Blue Label ve Chivas Regal Royal Salute gelir
 
=== İskoç Viski üretimi ===
Satır 68 ⟶ 77:
 
Viski eğer tüm yaşlandırma işlemini tek bir fıçıda alırsa (aged) yada (matured) denir. Örneğin 8 sene daha önce Sherry yapılmış fıçıda bekletilen viskiye “sherry aged" denir. Eğer viski yaşlandırma işleminin sonunda kısa bir süre başka bir fıçıya konulduysa “Port finished yada sherry finished” denir. Viski için 6 Aylık bir süre bile yeni aromalar alabilmesi için yeterli bir süredir.
 
Viski fıçılarda bekletilirken her yıl içindeki alkol %1.5-2 civarında buharlaşır. Bu buharlaşan kısma "Meleklerin Payı" (Angels share) denir. Bu oran sıcak iklime sahip ülkelerde daha çoktur. Yaşlanmış viskileri bu denli pahalı yapan en nemli unsurlardan biri Meleklerin payıdır.
 
== İrlanda Viskileri ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Viski" sayfasından alınmıştır