Müstalî: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Noyder (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Hükümdar bilgi kutusu
| adı = '''Mustali''<br/> Ebu'l-Kasım Ahmed
| başlık = '''[[Fatımiler|Fatımi Halifesi]]'''
| resim = [[Dosya:Calif_al_Mustali_Tripoli_1101_CE.jpg|thumb|260px]]
16. satır:
{{Şiilik|collapsed=1}}
{{Batıniyye|collapsed=1}}
 
'''Musta'li''' veya ''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh'' ({{lang-ar|'''أبو القاسم أحمد المستعلي بالله'''}}, ''Abū l-Qāsim ʾaḥmad al-Mustaʿlī b'il-Lāh'')<ref>[[Arapça]]: ʾebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir,
 
{{lang|ar|أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر}})</ref> (d: 16 Eylûl [[1074]] - ö: 12 Aralık [[1101]]) Tam Adı: '''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh ibn [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|el-Mûstensir]]'''. Dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si ve [[İsmâilîyye]]-[[Mustâlîlik]] [[islam mezhepleri|Mezhebi]]'nin ''"On Dokuzuncu [[İmâm]]ı"''.
 
 
 
'''Musta'li''' veya ''Ahmed El-Mustâ‘lî'' veye tam kunye ''Ebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir'',
{{lang|ar|أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر}})</ref> (d: 16 Eylûl [[1074]] - ö: 12 Aralık [[1101]]). Tam Adı: '''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh ibn [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|el-Mûstensir]]'''. Dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si ve [[İsmâilîyye]]-[[Mustâlîlik]] [[islam mezhepleri|Mezhebi]]'nin ''"On Dokuzuncu [[İmâm]]ı"''.
 
== Yaşamı ==
[[Fatımiler]]'in Sekizinci halifesi hâlife [[Mûstensir (Fatımi)|Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, o sırada [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[vezir]]i olan [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si olarak ilân edilmiştir. [[Bedr el-Cemâli]]'nin kızı ile evli olan ''"Ebû’l-Kâsım el-Mustâ‘lî,"'' zamanın vezîri [[El-Efdâl Şehinşâh]] tarafından kendi kızkardeşiyle evli olmasından ötürü [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın yerine tahta çıkarılmıştı.<ref name="DaftaryShort1998p34">{{web kaynağı |son=Daftary |ilk=Farhad |başlık=A Short History of the Ismailis |tarih=1998 |yayımcı=Edinburgh University Press |yer=Edinburgh, UK |isbn=0-7486-0687-4 |sayfa=34–36|dil={{ing}}}}</ref> Bu durumu kabul etmeyen büyük kardeş [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın isyân etmesi üzerine de [[İsmâilîyye]] [[mezheb]]i [[Mustâlîlik]] ve [[Nizârîlik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.
 
Mustâ‘lî[[Fatımiler]]'in tümSekizinci yaşamıhalifesi boyuncahâlife hâlifeliğini[[Mûstensir (Fatımi)|El-Mûstensir Billâh]]'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, o sırada [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[vezir]]i olan [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]]'ın gölgesitarafından altındadokuzuncu 1094[[Fâtımî]] - 1011[[Hâlife]]si tarihleriolarak arasındailân sürdürmüştüedilmiştir.
 
[[Fatımiler]]'in Sekizinci halifesi hâlife [[Mûstensir (Fatımi)|Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, o sırada [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[vezir]]i olan [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si olarak ilân edilmiştir. [[Bedr el-Cemâli]]'nin kızı ile evli olan ''"Ebû’l-Kâsım el-Mustâ‘lî,"'' zamanın vezîri [[El-Efdâl Şehinşâh]] tarafından kendi kızkardeşiyle evli olmasından ötürü [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın yerine tahta çıkarılmıştı.<ref name="DaftaryShort1998p34">{{web kaynağı |son=Daftary |ilk=Farhad |başlık=A Short History of the Ismailis |tarih=1998 |yayımcı=Edinburgh University Press |yer=Edinburgh, UK |isbn=0-7486-0687-4 |sayfa=34–36|dil={{ing}}}}</ref> Bu durumu kabul etmeyen büyük kardeş [[Mustafa Nizar| Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ liLi-Dîn’il-LâhDînillâh]]'ın isyân etmesi üzerine de [[İsmâilîyye]] [[mezheb]]i [[Mustâlîlik]] ve [[Nizârîlik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.
 
Mustâ‘lî tüm yaşamı boyunca hâlifeliğini "Bedr El-Cemâli2'nin oglu olan ve kendisi de Verzi olan "Efdâl Şehenşâh İbni Bedr El-Cemâli"'ın gölgesi altında 1094 - 1011 tarihleri arasında sürdürmüştü.
 
Bu hâlifelik süresince 1099 yılında [[Birinci Haçlı Seferi]] düzenlendi ve neticesinde [[Kudüs Krallığı]], [[Trablus Kontluğu]] ve [[Antakya Prensliği]] tesis edildi. Bu cereyan eden hadiseler [[Fâtımîler]]'in [[Suriye]] ve [[Filistin]]'deki güçlerinin daha da azalmasına neden oldu. Ayrıca, iktidârı süresince kendisine muhalefet eden [[Hasan Sabbah]] ve diğer [[Nizârîlik]] taraftarlarının oluşturduğu [[Haşhaşin]] cephesi kuruldu.
 
12 Aralık 1101 tarihinde öldüğünde hâlifeliğe oğlu [[Amir (Fatımi)|Âmir bi'Ahkâmi’l-LâhAhkâmillâh]] getirildi.
 
== Ayrıca bakınız==
Satır 35 ⟶ 43:
* [[Birinci Haçlı Seferi]]
* [[Haşhaşin]]
* [[Fatımi halifeler listesi]]
 
== Kaynakça ==
 
{{kaynakça}}
 
== Dış bağlantılar ==
===Bibliografya===
 
* Charles-André Julien, ''Histoire de l'Afrique du Nord, des origines à 1830'', édition originale 1931, réédition Payot, Paris, 1994.
* Daftary, Farhad (1998), ''A Short History of the Ismailis'', Edinburgh:Edinburgh University Press ISBN:0-7486-0687-4 {{ing}}
* Julien, Charles-André (ilk basım 1931, 19931994), ''Histoire de l'Afrique du Nord, des origines à 1830'', Paris:Payot ISBN:978-2-228-88789-2 {{fr}}
 
{{s-start}}
{{s-hou|||1074||1102}}
{{s-reg|}}
{{s-bef|before=[[Mûstensir (Fatımi)]]<br/><small>Sekizinci [[Fâtımîler Hâlifeliği|FâtımîlerAhmed HâlifesiEl-Mûstensir]]</small> }}
{{s-ttl|title= Dokuzuncu [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîler Hâlifesi]] <br/> Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh <br/> ibn-i [[EbûAhmed Tamîm Ma’add elEl-MûstensirMustâ‘lî bil-LâhBillâh]] |years=1094 - 1102}}
{{s-aft|after=[[Âmir (Fatımi)]]<br/><small>Onuncu|El-Âmir [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîlerbi HâlifesiAhkâmillâh]]</small>}}
{{s-rel|sh}}
{{s-bef|rows=3|before = [[EbûMûstensir Tamîm(Fatımi)|Ahmed Ma’add elEl-Mûstensir bil-Lâh]]<br><small>On Sekizinci [[İsmâ‘îl’îyye]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)|İmâmı]]</small>}}
{{s-ttl|rows=3|title = [[İmâmlar|İmâm]] Ahmed el-Mustâ‘li Bi’l-Lâh<br/>On Dokuzuncu [[Mustâ‘lîyye]] <br/>[[Şîʿa]] [[İsmâ‘îlî]] [[İmâmlar|İmâmı]] |years = 1094 - 1102}}
{{s-aft|after = [[Âmir (Fatımi)|El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh Ahkâmillâh]]<br><small>Yirminci [[İsmâ‘îlî]]-[[Mustâlîlik]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)|İmâmı]]</small>}}
{{end}}
 
 
 
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Müstalî" sayfasından alınmıştır