Vikipedi

Alâeddin Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
538.403 değişiklik
k düzen
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{kaynaksız}}
{{Makam sahibi bilgi kutusu
'''Alaeddin Bey''' Osman Gazi'nin Bala Hatun'dan doğma oğludur.
|isim = Alaaddin Paşa
== YaşamıHayatı ==▼
|resim =
Alaeddin Bey Orhan Bey'den büyükdür.Osman Bey'in sağlığında dedesi Edebali'nin yanında Bilecik'te daha sonrada babasının yanında Yenişehir'de bulunmuştur.Osman Bey'in ölümünden sonra beylerbeyi olmuş ve ona verilen Kite ovasındaki Futra veya Fodra çiftliği ile geçinmiştir.Alaeddin Bey Kükürtlü'de tekke yaptırdı. Bursa'da Kaplıca kapısına girilecek yerde kale içinde bir mescid, kapıdan yukarıya doğru ikinci bir mescid ve yanında evler yaptırdı.Alaeddin Bey, Orhan döneminde vefat ederek Bursa'da babası Osman Bey'in türbesine defnedilmiştir.
|resimbaşlık =
|sıra =
|makam = [[Osmanlı Sadrazamı|Osmanlı Veziri]]
|dönembaşı = 1320
|dönemsonu = 1331
|öncegelen = Makam oluşturuldu.
|sonragelen = [[Mahmudoğlu Nizamüddin Ahmed Paşa]]
<!-- Kişisel Bilgiler -->
|doğum_tarihi =
|doğum_yeri =
|ölüm_tarihi =
|ölüm_yeri =
}}
'''Alaaddin Paşa''' ([[Osmanlıca]] yazıma göre '''Alaeddin Paşa''') ikinci Osmanlı padişahı olan [[Orhan Gazi]] döneminde, takriben 1320-1331 arasında vezirlik yapmış bir [[Osmanlı]] devlet adamıdır.
 
[[Kategori:Osmanlı sadrazamlarışehzadeleri]]▼
▲== Yaşamı ==
[[Kategori:14. yüzyılda Osmanlılar]]▼
Alaaddin Paşa'nın adı ve aslı hakkında değişik tezler bulunmaktadır.
[[Kategori:Osman Gazi]]
 
*[[Kategori:Orhan Gazi]]▼
İlk Osmanlı veziri olduğu üzerinde anlaşma vardır. Tarihçiler bu ilk vezirin adını Alâeddin Paşa, Alaaddin Bey, Ali Paşa, Alaaddin Ali, Erden Ali, Pazarlı olarak da vermektedirler.
 
Tarihçilerin büyük bir çoğunluğu ilk Osmanlı vezirinin ilk Osmanlı Sultanı [[Osman Gazi]]'nin oğlu olduğunu kabul etmektedirler. Sakaoğlu'na göre <ref name="yasamyapit">Sakaoğlu, Necdet, "Alaaddin Paşa", (1999) ''Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'' C.1 s.188 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710</ref>
<blockquote>
İlk Osmanlı tarihçilerine göre Alaaddin Paşa, Osman Bey'le Şeyh Edebali kızı Bâlâ Hatun'un oğlu, Orhan Bey'in kardeşidir.
</blockquote>
İlk Osmanlı tarihçileri olan [[Aşıkpaşazade]], [[Oruç Bey]], [[Nesri]], [[İbni Kemal]] tarafından hazırlanmış tarihler bunu açıkca bildirilmektedir.
 
Osmanlı biyografi eserleri de bu teze katılmaktadırlar. Mehmet Süreyya ''Sicill-i Osmani''de bu tezi korumaktadır.<ref name="sicilliosmani">Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.1 say.57 [http://archive.org/details/sicılliosmani01sruoft]</ref>. Osmanlı vezir ve sadrazamları biyografilerini veren Osmanzade Ahmed Taib ''Hadika'tü'l-vüzera'' adli biyografi eseri de bu teze katılmakta ve bu eserde ilk vezir olan Alaaddin Paşa'nın "paşa" sanı şöyle açıklanmaktadır:<ref name="hadikatukvüzera">Osmanzade Ahmed Taib (Hicri 1207), ''Hadikatü'l-vüzera'', İstanbul C.5 s.6 (Osmanlıca)</ref>
<blockquote>
Türkler arasında büyük oğla paşa denildiğinden ordu içinde de bu sanla anıl(mıştır).
</blockquote>
 
Fakat, bazı kaynaklar ismini "Alaaddin Paşa bin Hacı Kemaleddin" ve "Hacıkemalettinoğlu Alaaddin Paşa" şeklinde verirler ve buna göre ilk vezir Osman Bey'in oğlu değil "Hacı Kemalettin" adlı bir kişinin oğludur.<ref>Yüce, Yaşar ve Prof. Ali Sevim, (1991) "Türkiye tarihi C. II", İstanbul: AKDTYKTTK Yayınları, s. 310</ref>
 
Alaaddin Paşa babası Osman Gazi döneminde babasına danışmanlık yapmıştır. Sonra babasının emrine uyarak büyük babası Ahı Şeyhi Edebâlî'nin yanına [[Bilecik]]'e gitmiş ve orada ona hizmet yapmıştır. İlk Osmanlı tarihçileri (Aşıkpaşazade, Oruç Bey, Nesri, İbni Kemal) ve geleneksel kabul edilen anlatıma göre Beylik ileri gelenleri ve Osman Bey'in çocukları bir toplantı yapmışlar; bu toplantıda Orhan Bey kardeşi Alaaddin'in Bey olmasını önermiş ama Alaaddin bunu kabul etmeyip devlet ileri gelenlerinin uygun gördüğü gibi Beylik tahtına küçük kardeşi Orhan'ı münasip gördüğünü ifade etmiş ve böylece Orhan tahta geçmiştir.<ref name= "sakaoglu">Sakaoğlu, Necdet (1999), ''Bu Mülkün Sultanları;'', İstanbul:Oğlak Yayınları ISBN 975-329-2996 s.33</ref>
 
Bizanslı tarihçi [[Laonikos Halkokondiles]], kaynak göstermeden, babası ölünce oğlu Orhan'ın [[Uludağ]]'a çekildiğini ve sonra yanına asker toplayarak kardeşlerini alt ettiğini bildirir.
 
Katalan Vikipedia "Alaeddin Paixà" maddesinde <ref>[http://ca.wikipedia.org/wiki/Alaeddin_Paixà]</ref> , kaynak gösterilmeden, "Hüsameddin" adlı bir tarihçinin onun Orhan'dan daha yaşlı olması dolayısıyla tahta gelmesi gerektiğini yazmakta olduğunu ve "İbni Taghribirdi bin Hadjar" adlı bir diğer tarihçinin de "Erden Ali babasının yerine tahta çıktı" dediğini bildirmektedir.
 
Aleaddin Bey vezirlik döneminde sikke, elbise, asker ve kanun tanziminde büyük hizmetlerde bulunmuştur.<ref name="sicilliosmani"/> Onun önerilerine uyularak Orhan Bey adına akçe kestirilmiştir. Her sınıf asker için "ak börk", siviller için "kızıl börk" baş giysisi ve değişik tip elbiseler kabul edilmiştir. İlk düzenli "yaya" adlı ordu kurulmuştur. İlk Osmanlı kanunlarının da dönemin koşulların uygun olarak koyulmasını sağlamıştır.<ref name="yasamyapit"/>
 
Bu vezirlikten sonra 1331(?)de görevden ayrılıp köşesine çekilmiştir. "Pakte" nahiyesindeki koru ve "Kitre" ovasındadaki "Futra" çiftliği kendisine dirlik olarak verilmiştir <ref name="sicilliosmani"/><ref name="sakaoglu"/> Bazı kaynaklar bir savaşta şehit düştüğünü de bildirirler.<ref name="yasamyapit"/>
 
Vefat tarihi bilinmemektedir. Mezarı [[Bursa]]'da Osman Gazi Türbesi'ndedir.
Ölümünden sonra saltanat tarafından evlât ve torunlarına saygı gösterilmiş ve hayırseverlik eserleri ve vakfı soyundan gelenler tarafından yöneltilmiştir.<ref name="yasamyapit"/>
 
== Eserleri ==
 
Bursa'da Kale İçi ve Kaplıca semtlerinde iki camisi ve Kükürtlü'de bir zaviyesi ve imareti vardır. Bir de vakıf tesis etmiştir.
 
==Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}
 
== Ayrıca bakınız ==
▲*[[Orhan Gazi]]
*[[Kuruluş Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi]]
 
== Dış bağlantılar ==
 
* Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) ''Osmanlı Devlet Erkâni'', İstanbul:Türkiye Yayınevi.
* Sakaoğlu, Necdet, "Alaaddin Paşa", (1999) ''Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'' C.1 s.188-189 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710
* Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.1 say.57 [http://archive.org/details/sicılliosmani01sruoft]
* Osmanzade Ahmed Taib (Hicri 1207), ''Hadikatü'l-vüzera'', İstanbul C.5 s.6 (Osmanlıca)
* Bosworth, C E. ve E Van Donzel, (ed). "Alaeddin Paşa." ''Encyclopedia of Islam Cilt I''. Hollanda: EJ Brill, 1993. {{en icon}}
 
{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu
|önce = Makam oluşturuldu.
|başlık= [[Dosya:Sadrazamlik-nisanlari.svg|25px]]<br/> [[Kuruluş Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi|Osmanlı Veziri]]
|yıllar= 1320 - 1331
|sonra= [[Mahmudoğlu Nizamüddin Ahmed Paşa]]}}
{{bitiş kutusu}}
 
{{Osmanlı sadrazamları}}
 
▲[[Kategori:Osmanlı sadrazamları]]
[[Kategori:Doğum tarihi bilinmeyenler]]
[[Kategori:Ölüm tarihi bilinmeyenler]]
 
▲[[Kategori:14. yüzyılda Osmanlılar]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Alâeddin_Paşa" sayfasından alınmıştır