[[1813]]'te [[İstanbul]]’da doğan Hovsep Vartanyan 13 yaşında iken [[Viyana]]’daki Mekitarist okuluna girmiştir. Tahsilini bitirdikten sonra [[İstanbul]]’daki Nersesyan Okulu’nda birkaç sene öğretmenlik yapmış, ardından tercüman olarak [[1837]]’de [[Bahriye Nezareti’neNezareti]]'ne (Denizcilik Bakanlığı) alınmıştır. Burada 25 sene hizmet ederek paşa rütbesine yükselmiş, "Vartan Paşa" olarak anılmıştır. Akabi Hikâyesi'ni, 19. yüzyıl ortalarında kurulmuş ilk Osmanlı-Türk [[akademi]]si olan ''[[Encümen-i Daniş]]'' yönetim kadrosu içinde iken [[1851]]'de yazmış ve yayınlamış, ertesi yıl yazdığı ([[1852]]) ''"Boşboğaz Bir Âdem, Lafazanlık ile Husule Gelen Fenalıklerin Muhtasar Risalesi"'' adlı kısa romanında da mezhep çatışmaları konusunu başka bir yönden ele almıştır. [[1862]]'deki emekliliğinin ardından Türkçe-Ermenice "Mecmua-i Havadis" gazetesini çıkarmıştır. Ayrıca [[Napolyon Bonapart]]'ın bir [[biyografi]]sini yazmıştır. 1879'da İstanbul'da vefat etmiştir.
