Vikipedi

Türkiye İş Kurumu: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Abalcio (mesaj | katkılar)
77 değişiklik
hizmetler ve ulaşılabilirlik eklendi
k Abalcio tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Vikiçizer tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
1. satır:
{{Hükümet kurumu bilgi kutusu
|adı = Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü
|yerliad =
|kısaltma = İŞKUR
|ülke = [[Türkiye]]
|amblem = [[Dosya:Iskurlogo.png]]
|amblem genişliği =
|amblem açıklaması = Kurumun logosu
|baskı =
|baskı genişliği =
|baskı açıklaması =
|görüntü =
|görüntü genişliği =
|görüntü açıklaması =
|kuruluş tarihi = 1946
|önceki kurum1 = İş ve İşçi Bulma Kurumu
|önceki kurum2 =
|kapanış tarihi =
|sonraki kurum =
|bağlılığı = [[Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı]]
|adres = Emniyet Mah. Mevlana Bul. No:68 [[Yenimahalle]] [[Ankara]]
|personel sayısı = 8000
|bütçe =
|yönetici adı1 = [[Nusret Yazıcı]]
|yönetici türü1 = Genel Müdür
|yönetici adı2 =
|yönetici türü2 =
|üst kuruluş =
|alt birim1 =
|alt birim2 =
|belge1 =
|web = http://www.iskur.gov.tr/
|notlar =
|harita =
|harita genişliği =
|harita açıklaması =
}}
 
'''Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü''' (kısaca ''İŞKUR''<ref>http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.5.4904&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=5&No=4904 Erişim Tarihi: 12.09.2014</ref>) Türkiye'de istihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere kurulmuş,<ref>4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu, Kabul Tarihi: 25.06.2003, Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 05.07.2003 Sayı: 25159, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 42, m. 1/I</ref> [[Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı|Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı]]nın ''ilgili'' kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerine tâbi, tüzel kişiliği haiz, idarî ve malî bakımdan özerk bir kamu kuruluşudur.<ref>4904 sayılı kanun, m. 1/III</ref>
 
==Tarihçe==
[[II. Dünya Savaşı]]nı müteakip dönemde sosyal devlet prensibinin dünyada revaç bulması dolayısıyla Türkiye’de de bir kamu istihdam kurumu kurulması gündeme gelmiş ve 1946 yılında 4837 sayılı kanun ile “İş ve İşçi Bulma Kurumu” adı ile bir kurum kurulmuştur. Bölge Müdürlükleri şeklinde tesis olunan İş ve İşçi Bulma Kurumu, iş arayanları ve işverenleri bir araya getirmek şeklinde özetlenebilecek olan temel istihdam hizmeti yanında özellikle 1960’lardan itibaren yoğun olarak yurt dışına işçi gönderilmesi ile ilgili görev ifa etmiştir.
 
Uluslararası [[ILO]] sözleşmeler gereği tamamen lağvedilmeyen ancak oldukça küçülen kurum, [[Soğuk Savaş]] sonrası dönemde gelişen 3. kuşak insan hakları anlayışının hükûmetler üzerindeki oluşturduğu etki ile reformlardan payını almıştır. 2003 yılında çıkarılan 4857 sayılı yeni İş Kanunu<ref> İş Kanunu, Kanun Numarası: 4857, Kabul Tarihi: 22/05/2003, Yayımlandığı R.G. Tarih: 10/6/2003 Sayı: 25134 Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 42 </ref> yanında İş ve İşçi Bulma Kurumu da 4904 sayılı kanun ile Türkiye İş Kurumu’na dönüştürülmüştür. Bu doğrultuda özellikle 2000’lerden itibaren bir sosyal politika aracı olarak çıkan işsizlik sigortası kavramının uygulamaya 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile bir İşsizlik Sigortası Fonu kurularak görevin İŞKUR’a verilmesi üzerine kurumun kayıtlı iş arayan ve işveren veri tabanları çok büyümüştür.<ref>İşsizlik Sigortası Kanunu (Sosyal Sigortalar Kanunu, Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu, Esnaf Ve Sanatkarlar Ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, Tarımda Kendi Adına Ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu İle İş Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Ve Bu Kanunlara Ek Ve Geçici Maddeler Eklenmesi, İşsizlik Sigortası Kurulması, Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi Ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanunun İki Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması İle Genel Kadro Ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun), Kanun Numarası: 4447, Kabul Tarihi: 25.08.1999, Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 08.09.1999 Sayı: 23810, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 39</ref>
 
2008 Dünya Ekonomik Krizi dolayısıyla işsizlik sigortası hizmetlerinin yanı sıra Ücret Garanti Fonu, İş Kaybı Tazminatı ve Kısa Çalışma Ödeneği hizmetlerinin fiilen uygulamaya girmesi ile yetki ve sorumluluğu genişlemiştir. Öte yandan bu dönemde İşgücü Yetiştirme Kursları ve Toplum Yararına Çalışma Programları (TYÇP) ile işgücü piyasasında etkisi artan kurumun özellikle 665 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın taşra teşkilatı olan Bölge Çalışma Müdürlüklerinin lağvedilerek İŞKUR il müdürlüklerine katılması <ref>665 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, Tarihi: 11.10.2011, Yetki Kanununun Tarihi: 06.04.2011, No: 6223 Yayımlandığı R.G. Tarihi: 02.11.2011, No: 28103 Mükerrer, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 51</ref> ile genişleyen insan kaynakları, 2012 yılında yapılan 4000 kişilik iş ve meslek danışmanı (kısaca ‘’İMD’’) alımları ile bambaşka bir çehre kazanarak 8000 kişiye kadar çıkmıştır.
 
[[Dosya:Işkur.jpg|thumb|right|300px|Türkiye İş Kurumu merkez binası.]]
 
'''Türkiye İş Kurumu''' (''İş-Kur''), [[Türkiye]]'de [[istihdam]]ın artmasını sağlamak amacı ile kurulmuş ilk resmî insan kaynakları yönlendirme [[devlet]] kuruluşudur.
== Görevleri==
Kurumun temel görevleri devletin sosyal politikaları çerçevesinde yurt içi ve yurt dışı işe yerleştirme, işsizlik sigortası işlemleri, meslekî eğitim kursları, iş ve meslek danışmanlığı, işgücü piyasası ve istatistikî işlemler, çalışma ilişkileri, sendikalar, özel istihdam büroları, dış ilişkiler ve projelere ilişkindir.<ref>4904 sayılı Kanun, m. 3</ref>
 
Görevler şu şekilde sınıflandırılır:
 
a) Ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına ve istihdamın korunmasına, geliştirilmesine ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak, işsizlik sigortası işlemlerini yürütmek.
 
b) İşgücü piyasası verilerini, yerel ve ulusal bazda derlemek, analiz etmek, yorumlamak ve yayınlamak, İşgücü Piyasası Bilgi Danışma Kurulunu oluşturmak ve Kurul çalışmalarını koordine etmek, işgücü arz ve talebinin belirlenmesine yönelik işgücü ihtiyaç analizlerini yapmak, yaptırmak.
 
c) İş ve meslek analizleri yapmak, yaptırmak, iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri vermek, verdirmek, işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmaya yönelik işgücü yetiştirme, mesleki eğitim ve işgücü uyum programları geliştirmek ve uygulamak, istihdamdaki işgücüne eğitim seminerleri düzenlemek.
 
d) İşçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanmasına ilişkin çalışmalar yapmak, işgücünün yurt içinde ve yurt dışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için uygun işgücü bulunmasına ve yurt dışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek, istihdamında güçlük çekilen işgücü ile işyerlerinin yasal olarak çalıştırmak zorunda oldukları işgücünün istihdamlarına katkıda bulunmak, özel istihdam bürolarına ilişkin Kuruma verilen görevleri yerine getirmek, işverenlerin yurt dışında kendi iş ve faaliyetlerinde çalıştıracağı işçileri temin etmesi ile tarım işlerinde ücretli iş ve işçi bulma aracılığına izin verilmesi ve kaldırılmasına ilişkin işlemleri yapmak.
 
e) Gerektiğinde Kurum faaliyet alanı ile ilgili ihalelere katılmak suretiyle, yurt içinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek.
 
f) Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşların işgücü, istihdam ve çalışma hayatına ilişkin olarak aldıkları kararları izlemek, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin taraf olduğu Kurumun görev alanına giren ikili ve çok taraflı anlaşma, sözleşme ve tavsiye kararlarını uygulamak.
 
g) Bakanlığın mevzuattan kaynaklanan ve taşrada yürütülmesi gereken görevlerini yapmak. <ref>4904 sayılı kanun, m. 3’e ek: 11.10.2011 tarihli 665 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 16 md.)</ref>
 
==Teşkilat==
Kurum şu organlardan oluşur:
 
* Genel Kurul
 
* Yönetim Kurulu
 
* İl İstihdam Kurulları
 
* Genel Müdürlük
 
*İl Müdürlükleri (her il merkezinde en az bir birim olmak üzere uygun görülen bazı büyük ilçelerde hizmet birimleri kurulmuştur)<ref>4904 sayılı kanun, m. 12</ref>
 
[[Dosya:Işkur şema.png|İşkur Teşkilat Şeması]]
 
==Hizmetler==
Başlıca kurum hizmetleri şunlardır:
 
* İş ve Meslek Danışmanlığı: İşkur’un temel hizmetlerini tek masadan düzenlemek ve yönetmek üzere kayıtlı her iş arayana ve işverene bir iş ve meslek danışmanı atanmaktadır. Danışmanlar iş arayanla danışmanlık görüşmesi yapmak, düzenli işyeri ziyaretlerinde bulunmak, okullar, cezaevleri ve diğer eğitim-rehabilitasyon kuruluşları ile koordineli olarak iş arama süreci, meslek seçimi noktasında birebir veya toplu programlar düzenlemek gibi pek çok görevleri ifa etmektedirler. Danışmanlar iş arama sürecinde danışma görüşmesi ile kişinin ilgi, yetenek ve eğitim durumlarını -gerekirse testlerle- tespit ederek kişiyi en uygun işe yönlendirmek, bunun için işgücü uyum programları (kurs, staj vs.), iş arama becerileri konusunda destek vermek, kısacası kişi işe yerleştirilinceye kadar ona yardımcı olmakla görevlidirler.
 
* İstihdam: İş arayan ve kanunen çalışma yaşında olan herkes işe yerleştirme hizmetlerinden yararlanma talebinde bulunabilir, yani işsiz olmak şart değildir. İş arayan kişi bizzat kurum birimlerine gelerek veya resmi internet sayfasına kayıt yaptırıp özgeçmiş düzenlemek suretiyle kurum hizmetlerini takip edebilir. İşkur kanalıyla işe girmek, ilanda işçi talebinde bulunan işverene ulaşarak yapılacak iş görüşmesi sonucu işverenin de kabul etmesi ile mümkün olmaktadır. Bu süreç boyunca iş ve meslek danışmanlarından yardım alınabilir.
 
* Engelli, eski hükümlü ve terör mağduru gibi dezavantajlı grupların istihdamları ve bu konudaki mükellefiyet, müeyyide ve teşvikler İşkur tarafından takip edilmektedir.
 
* İşsizlik Ödeneği: İşkur, isteği dışında işini kaybetmiş olanlara yeni işe girinceye kadar belli destekte bulunmaktadır. Alınacak ödenek, yatırılan sigortanın süre ve miktarına göre değişmekle birlikte 6-10 ay arasında sürmektedir. İşsizlik ödeneğinden yararlanmak için çıkıştan önce 120 gün kesintisiz olmak kaydıyla son 3 yıl içerisinde 600 gün sigortalı olmak ve İşkur’a başvurmak gerekmektedir.
 
* Ücret Garanti Fonu: İşverenin iflas etmesi, borç ödemekten aciz vesikası alması, konkordato ilan etmesi vs. durumlarında işçiler alamadıkları son 3 aylık maaşlarını İşkur’a başvurarak almaları mümkündür.
 
* İş Kaybı Tazminatı: Özelleştirme sonucu işlerini kaybedenler için öngörülmüş bir destektir.
 
* Kısa Çalışma Ödeneği: Kriz dönemlerinde çalışma saatlerini kısaltmakla beraber işçilerini çıkarmayan işverenlere verilen bir destektir.
 
* İşgücü Yetiştirme Kursları: İşgücü piyasasında geçerli bir mesleği olmayan veya mesleğini değiştirmek isteyenler İşkur’un koordinatörlüğünde düzenlenen işgücü uyum programlarından yararlanabilirler. İstihdam garantili, engellilere, işsizlik ödeneğinden yararlananlara, tutuklu ve hükümlülere, eski hükümlülere yönelik çeşitli kurslar düzenlenmektedir. Kurs süresi boyunca kursiyerlerden herhangi bir ücret alınmadığı gibi cep harçlığı ödenmekte ve kaza sigortası yapılmaktadır.
 
* İşbaşı Eğitim Programları: Mesleki bir eğitim ihtiyacı olmadığı halde iş tecrübesi kazandırmak için işyerlerinde çalışmakla düzenlenen staj programlarıdır.
 
* Toplum Yararına Çalışma Programları: Yararlananların asgari ücret üzerinden maaş ve sigortalarının tamamının bizzat İşkur tarafından üstlenildiği geçici istihdam niteliğindeki programlardır. Kamu kurumları (özellikle okullar ve belediyeler) bünyesinde temizlik, çevre ve orman işleri gibi hizmetleri görmek suretiyle yararlanılabilmektedir.<ref> http://www.iskur.gov.tr/Portals/0/dokumanlar/Kurumsal%20Bilgi/Mevzuat/Genelgeler/De%C4%9Fi%C5%9Fiklikler%20%C4%B0%C5%9Flenmi%C5%9F%20Toplum%20Yarar%C4%B1na%20Program%20Genelgesi%20(2013-1).pdf</ref>
 
* Girişimcilik Programları: [[KOSGEB]] ile işbirliğinde kendi işini kurmak isteyenlere yönelik olarak girişimcilik, iş fikri, yatırım, proje hazırlama konularında yapılan eğitim programlarıdır. Başarılı olarak tamamlayanlar daha sonra KOSGEB’e başvurularında ilave destekler alabilmektedir.<ref>http://www.iha.com.tr/canakkale-haberleri/girisimcilik-kursu-sertifika-toreni-duzenlendi-canakkale-861917/, Erişim Tarihi: 18.09.2014</ref>
 
* Çalışma İlişkileri Hizmetleri: Eski Çalışma Müdürlüklerince yerine getirilen bu hizmetler arasında çalışma hayatı ile ilgili olarak şikâyet ve sendika servisleri görev yapmaktadır. Bir yargı dışı uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak uygulamada işçiler alamadıkları haklarını İşkur şikâyet masasına bildirerek kurumun yardımı ile işverenlerden alabilmektedirler.
 
* İşgücü Piyasası Hizmetleri: İşverenlerin çalışma hayatına dair devlet desteklerinden faydalanabilmeleri için İşkur’a kayıt yaptırmaları gerekmektedir. Özel istihdam bürosu kurmak, işe yerleştirmeye aracılık etmek, internette kariyer sitesi işletmek, yurt dışına işçi götürmek, tarım aracılığı gibi faaliyetler için İşkur’dan izin alma zorunluluğu bulunmaktadır.
 
==Ulaşılabilirlik==
Her il merkezinde İl Müdürlükleri, bazı büyük ilçelerde de hizmet merkezleri kurulmuştur. İş ve işlemler 7/24 kayıtlı dış kullanıcılara da açık olan iskur.gov.tr portal adresi üzerinden yapılmaktadır. Ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Alo 170 hattı her türlü dilek ve şikâyete açıktır. Öte yandan iş ve meslek danışmanlarıyla randevu alarak görüşmek mümkündür. “İşkur otobüsü” yılın belli dönemlerinde il il dolaşmakta <ref> http://www.iskur.gov.tr/tr-tr/default/iskurotobusistihdamsonaerdi.aspx</ref>, 3 ayda bir “İstihdam’da 3’i” dergisi çıkarılmaktadır.<ref> http://www.iskur.gov.tr/default/Yayinlar/3i.aspx</ref> İl bazında veya bölgesel “istihdam fuarları”yla İşkur çalışma hayatında adından söz ettirmektedir. <ref>http://www.kayif.org/, Erişim Tarihi: 18.09.2014</ref> <ref>http://www.izmiriz.org, Erişim Tarihi: 18.09.2014</ref> <ref>http://www.trakif.org/, Erişim Tarihi: 18.09.2014</ref>
 
==Eleştiriler==
* Gelişmiş ülkelerle kıyasla işsizlik ödeneğine hak kazanma şartlarının katı olmasının yanında ilk şekliyle hiç değiştirilmemesi gündeme gelmiştir.
 
* İşgücü yetiştirme kursları ve işbaşı eğitim programlarının, mesleki eğitimden çok ücret ve sigortasını devletin ödediği geçici istihdam niteliğine dönüştüğü belirtilmektedir.
 
* Kurum tanınırlığı hususunda karışıklıklar vardır. Halk arasında bugün bile “işçi bulma kurumu” diye tanınmaktadır.
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.iskur.gov.tr Resmi internet adresi]
* [http://esube.iskur.gov.tr/Kurs/KursOnAir.aspx İŞKUR tarafından açılan kurslar]
* [http://www.imd.org.tr İş ve Meslek Danışmanları Derneği]
 
==Kaynakça==
 
{{Türk-kuruluş-taslak}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye_İş_Kurumu" sayfasından alınmıştır