Vikipedi

Türkiye: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Qwl (mesaj | katkılar)
3.897 değişiklik
Anayasa + Tartısma sayfası
Qwl (mesaj | katkılar)
3.897 değişiklik
Anayasa + Tartısma sayfası
1. satır:
{{Hakkında|bir ülke||Türkiye (anlam ayrımı)}}
{{güncelle}}
{{Ülke bilgi kutusu
| tam_adı = Türkiye Cumhuriyeti
Satır 13 ⟶ 14:
| milliyet = [[Türk]]
| yönetim_biçimi = [[Üniter devlet|Üniter]] [[parlamenter cumhuriyet]]
| kurucusu = [[Mustafa Kemal ATATÜRK]]
| yönetici_unvanı1 = [[Türkiye Cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanı]]
| yönetici_adı1 = [[AbdullahRecep GülTayyip Erdoğan]]
| yönetici_unvanı2 = [[Türkiye Başbakanı|Başbakan]]
| yönetici_adı2 = [[RecepAhmet Tayyip ErdoğanDavutoğlu]]
| yönetici_unvanı3 = [[Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı|Meclis Başkanı]]
| yönetici_adı3 = [[Cemil Çiçek]]
| yönetici_unvanı4 = [[Türkiye Anayasa Mahkemesi başkanları listesi|Anayasa Mahkemesi Başkanı]]
| yönetici_adı4 = [[Haşim Kılıç]]
| yasama_organı = [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]
| egemenlik_tipi = [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun {{nobold|[[Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi|yıkılışı]]}}
Satır 41 ⟶ 37:
| nüfus_yoğunluğu_milkare = 239,8
| nüfus_yoğunluğu_sırası = 108.
| etnik gruplar = Türkler %70-75
| GSYİH_SAGP_yılı = 2012
| GSYİH_SAGP = {{nowrap|1.123 trilyon $<ref name="IMF GDP">{{Web kaynağı|başlık=Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=63&pr.y=6&sy=2012&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=186&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|çalışma=World Economic Outlook Database, April 2013|yayıncı=[[International Monetary Fund]]|erişimtarihi=16 Nisan 2013|yer=Washington, D.C.|tarih=16 Nisan 2013}}</ref><!--end nowrap:-->}}
Satır 66 ⟶ 63:
| telefon_kodu = [[Türkiye'deki telefon numaraları|+90]]
}}
'''Türkiye''' veya resmi adıyla '''Türkiye Cumhuriyeti''' ({{ses|Tur-Türkiye_Cumhuriyeti.ogg|''Türkiye Cumhuriyeti''}}), [[Asya]] ve [[Avrupa]] kıtalarının her ikisinde de toprağı bulunan bir [[parlamenter cumhuriyet]] ülkesi. Topraklarının büyük bölümü [[Anadolu]]'ya, küçük bir bölümü ise [[Balkanlar]]'ın uzantısı olan [[Trakya]]'ya yayılmıştır. Kuzeybatıda [[Bulgaristan]], batıda [[Yunanistan]], kuzeydoğuda [[Gürcistan]], doğuda [[Ermenistan]], [[İran]] ve [[Azerbaycan]]'a bağlı [[Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti|Nahçıvan]], güneydoğuda ise [[Irak]] ve [[Suriye]] komşusudur. Güneyini [[Akdeniz]], batısını [[Ege Denizi]] ve kuzeyini [[Karadeniz]] çevreler. [[Marmara Denizi]] ise [[İstanbul Boğazı]] ve [[Çanakkale Boğazı]] ile birlikte Anadolu'yu Trakya'dan yani Asya'yı Avrupa'dan ayırır.<ref name="NatlGeoAtlas">{{Kitap kaynağı|title=National Geographic Atlas of the World|edition=7th|year=1999|yer=Washington, D.C.|publisher=[[National Geographic Society|National Geographic]]|isbn=0-7922-7528-4}} "Europe" (ss. 68-69); "Asia" (ss. 90-91): "A commonly accepted division between Asia and Europe&nbsp;... is formed by the Ural Mountains, Ural River, Caspian Sea, Caucasus Mountains, and the Black Sea with its outlets, the Bosporus and Dardanelles."</ref> Türkiye, Avrupa ve Asya'nın kavşak noktasında yer alması sayesinde [[bölgesel güç|önemli bir jeostratejik güce]] sahiptir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.economist.com/node/21536647|title=The Economist: "Turkey in the Balkans: The good old days?"|accessdate=5 Kasım 2011}}</ref>
'''Türkiye''' veya resmi adıyla '''Türkiye Cumhuriyeti'''<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf |başlık=Türkiye Cumhuriyeti anayasası |erişimtarihi=14 Ocak 2011 |yayımcı=[[Türkiye Büyük Millet Meclisi|tbmm.gov.tr]] |dil=[[Türkçe]]}}</ref> ({{ses|Tur-Türkiye_Cumhuriyeti.ogg|''Türkiye Cumhuriyeti''}}), başkenti [[Ankara]] olan ve [[Avrupa]] ile [[Asya]] kıtalarının her ikisinde de toprağı bulunan ülkedir. Ülke topraklarının büyük bölümü [[Anadolu Yarımadası]]'nda, bir bölümü ise [[Balkan Yarımadası]]'nın uzantısı olan [[Trakya]]'da bulunur. Ülkenin üç yanı [[Akdeniz]], [[Karadeniz]] ve bu iki denizi birbirine bağlayan [[Marmara Denizi]] ve [[Ege Denizi]] ile çevrilidir. Komşuları; batıda [[Yunanistan]] ve [[Bulgaristan]], doğuda [[Gürcistan]], [[Ermenistan]], [[Azerbaycan]] ([[Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti]]) ve [[İran]], güneyde ise [[Irak]] ve [[Suriye]]'dir.
 
Türkiye toprakları üzerindeki ilk yerleşmeler [[Aiol]] ve [[İyonlular|İyon]] [[Yunanlılar]]ı, [[Traklar]] ve [[Persler]] gibi çeşitli Eski Anadolu milletleri tarafından [[paleolitik çağ]]da başlatıldı.<ref>{{Dergi kaynağı|last=Stiner|first=Mary C.|author2=Kuhn, Steven L. |author3=Güleç, Erksin |title=Early Upper Paleolithic shell beads at Üçağızlı Cave I (Turkey): Technology and the socioeconomic context of ornament life-histories|journal=Journal of Human Evolution|volume=64|issue=5|pages=380–398|doi=10.1016/j.jhevol.2013.01.008 |issn=0047-2484|pmid=23481346}}</ref><ref name="Howard">{{Kitap kaynağı|author=Douglas Arthur Howard|title=The History of Turkey|url=http://books.google.com/books?id=Ay-IkMqrTp4C|accessdate=2 Nisan 2013|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-30708-9|pages=xiv–xx}}</ref><ref name="SteadmanMcMahon2011">{{Kitap kaynağı|author1=Sharon R. Steadman|author2=Gregory McMahon|title=The Oxford Handbook of Ancient Anatolia: (10,000-323 BCE)|url=http://books.google.com/books?id=7ND_CE9If3kC|accessdate=23 March 2013|date=15 September 2011|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-537614-2|pages=3-11, 37}}</ref><ref name="MET">{{Dergi kaynağı|last=Casson|first=Lionel|title=The Thracians|journal=The Metropolitan Museum of Art Bulletin|year=1977|volume=35|issue=1|pages=2–6|doi=10.2307/3258667|url=http://www.metmuseum.org/pubs/bulletins/1/pdf/3258667.pdf.bannered.pdf}}</ref> Ardından [[Büyük İskender]] egemenliği altındaki [[Helenleştirme]] dönemi geldi, İskender'den sonra sırasıyla [[Roma İmparatorluğu|Roma]] ve [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] dönemleri yaşandı.<ref name="SteadmanMcMahon2011"/><ref name="FreedmanMyers2000">{{Kitap kaynağı|author1=David Noel Freedman|author2=Allen C. Myers|author3=Astrid Biles Beck|title=Eerdmans Dictionary of the Bible|url=http://books.google.com/books?id=P9sYIRXZZ2MC&pg=PA61|accessdate=24 Mart 2013|year=2000|publisher=Wm. B. Eerdmans Publishing|isbn=978-0-8028-2400-4|page=61}}</ref> 11. yüzyılda [[Selçuklular]]ın göçleri sonucunda topraklar üzerinde [[Türkleştirme]] başladı ve 1071 [[Malazgirt Muharebesi]] sonrasında gelen Selçuklu zaferiyle Anadolu'daki Bizans üstünlüğü büyük ölçüde kırıldı.<ref>{{Web kaynağı|url=http://countrystudies.us/turkey/5.htm|title=Turkey: Turkish Origins|publisher=Countrystudies.us|accessdate=16 Mayıs 2011}}</ref> [[Anadolu Selçuklu Devleti|Anadolu Selçukluları]], Anadolu'yu 1243'teki [[Moğol istilaları|Moğol istilasına]] kadar yönetti. İstila sonrasında pek çok küçük [[Anadolu beylikleri|Türk beyliği]] ortaya çıktı.
Türkiye, kadim ekinsel mirasa sahip [[Demokrasi|demokratik]], [[Seküler devlet|lâik]], [[Üniter devlet|merkeziyetçi]] ve [[Anayasal cumhuriyet|anayasal bir cumhuriyettir]].{{olgu}} [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1924)|1924 anayasası]] ile devletin resmî dini [[İslam]] olarak kabul edilmişken, 1928 anayasa değişikliği ile bu ibare kaldırılmıştır.<ref name="Türkiye Büyük Millet Meclisi">{{Web kaynağı|url=http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa24.htm |biçim=HTML|başlık=1924 Anayasası |yazar=Türkiye Büyük Millet Meclisi |yayımcı=TBMM, Resmî Gazete |tarih=10/1/1945}}</ref><ref name="KONDA Research and Consultancy">{{Web kaynağı|url=http://www.konda.com.tr/html/dosyalar/ghdl&t_en.pdf |biçim=PDF|başlık=Religion, Secularism and the Veil in daily life |yazar=KONDA Research and Consultancy |yayımcı=Milliyet |tarih=2007-09-08}}</ref> [[Türkiye'de laiklik|Laiklik]] ilkesi ise 1937 yılında anayasaya konulmuştur.<ref>http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-24/ataturk-ve-laiklik</ref> Ülkenin resmi dili [[Türkçe]] olup, yaygın din [[İslam]]'dır.
 
13. yüzyılın sonlarından itibaren [[Osmanlılar]], Anadolu'nun yanı sıra [[Güneydoğu Avrupa]], [[Batı Asya]] ve [[Kuzey Afrika]] üzerinde toprakları bulunan büyük bir imparatorluk kurarak [[erken modern dönem]]de Avrasya ve Afrika'nın büyük bir gücü oldu. İmparatorluk zirvesini 15. ve 17. yüzyıllar arasında, özelikle [[I. Süleyman|Sultan Süleyman]] döneminde yaşadı. 1683 [[II. Viyana Kuşatması]] ve 1699 [[Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları|Kutsal İttifak Savaşları]] sonrasında Türklerin Avrupa topraklarından çekilişi başladı ve [[Osmanlı İmparatorluğu]] uzun bir [[Osmanlı İmparatorluğu gerileme dönemi|gerileme dönemi]] yaşadı. Ülkenin birçok alandaki yetersizliğini kanıtlayan 19. yüzyıldaki [[Tanzimat]] ıslahatları, modernleşmeyi sağlayamadı ve [[Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi|dağılmayı]] engelleyemedi.<ref name=academia.edu>{{Web kaynağı|last1=Yalçın|first1=Özgür|title=Reformation_of_Ottoman_Bureaucracy_A_Failed_Attempt|url=http://www.academia.edu/3118454/Reformation_of_Ottoman_Bureaucracy_A_Failed_Attempt|website=http://www.academia.edu/|accessdate=26 Ağustos 2014}}</ref> Osmanlı, [[I. Dünya Savaşı]]'na (1914-1918) [[İttifak Devletleri]]'nin yanında girdi ve yenik düşerek yıkıldı.<ref name=SchallerZimmerer>Schaller, Dominik J; Zimmerer, Jürgen (2008). "Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies – introduction". Journal of Genocide Research 10 (1): 7–14. doi:10.1080/14623520801950820</ref> Savaşın ardından imparatorluğa bağlı milletler ayrılarak [[Osmanlı topraklarında şuan bulunan devletler listesi|çeşitli yeni devletler]] kurdular.<ref>[[Roderic H. Davison]]; Review "From Paris to Sèvres: The Partition of the Ottoman Empire at the Peace Conference of 1919–1920" by Paul C. Helmreich in ''[[Slavic Review]]'', Vol. 34, No. 1 (Mar. 1975), ss. 186–187</ref> İşgalci kuvvetlere karşı yapılan [[Türk Kurtuluş Savaşı|Kurtuluş Savaşı]] (1919-1922) başarıya ulaştıktan sonra [[Mustafa Kemal Atatürk]] tarafından 1923'te modern Türkiye Cumhuriyeti kuruldu.<ref name="Britannica">{{Web kaynağı|publisher=Encyclopædia Britannica|url= http://www.britannica.com/eb/article-44425/Turkey|title=Turkey, Mustafa Kemal and the Turkish War of Independence, 1919–23|accessdate=29 Ekim 2007|year=2007}}</ref>
[[Oğuzlar]], bugün Türkiye ([[Halk Latincesi]]nde "Türklerin Yurdu" anlamına gelen ''Turchia'' sözcüğünden türemiştir) olarak bilinen alana 11. yüzyılda göç etmeye başlamıştır. Göç, [[Selçuklular]]ın [[Bizans İmparatorluğu|Bizanslılar]] karşısında elde ettikleri [[Malazgirt Meydan Muharebesi|Malazgirt Zaferi]]'yle hızlanmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=http://countrystudies.us/turkey/5.htm |başlık=Turkey – Turkish Origins |yayımcı=Countrystudies.us |tarih= |erişimtarihi=2011-05-16}}</ref> Birçok küçük [[Anadolu beylikleri|beylik]] ve [[Anadolu Selçuklu Devleti]], [[Anadolu]]'yu [[Moğol istilaları]]na kadar yönetmiş ve 13. yüzyılda [[Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi|Osmanlı Beyliği]] Anadolu'yu birleştirerek Doğu Avrupa, Yakın Doğu ve Kuzey Afrika'yı yöneten bir devlet hâline gelmiştir. [[I. Dünya Savaşı]]'ndaki yenilgisinin ardından çöken Osmanlı İmparatorluğu'nun birçok bölgesi [[İtilaf Devletleri]]nce işgal edilmiştir. [[Mustafa Kemal Atatürk]] önderliğindeki genç bir subay kadrosunun örgütlediği [[Türk Kurtuluş Savaşı|başarılı direnişin]] ardından 1923 yılında [[Türkiye cumhurbaşkanları listesi|ilk cumhurbaşkanı]] Mustafa Kemal (Atatürk) olan Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur.
 
Türkiye pek çok kültürel mirası barındıran [[Demokrasi|demokratik]], günümüzde[[Laik bağımsızdevlet|laik]], yedi[[Üniter devlet|üniter]] bir [[Türkanayasal devletlericumhuriyet]]tir. Resmî dili nüfusun %85'inin anadili olan [[Türkçe]]'dir.<ref name=milliyet-languages>{{Web listesikaynağı|Türkurl=http://www.milliyet.com.tr/2007/03/22/guncel/agun.html devletinden|title=Türkiye'nin yüzde 85'i 'anadilim Türkçe' diyor|publisher=Milliyet.com.tr|accessdate=4 Kasım 2012}}</ref> Ülkede yaşayan en büyük etnik grup [[Türkler]], biridirikinci en büyük etnik grup [[Kürtler]]dir.<ref name="cia"/> Nüfusunun büyük bölümü [[Müslüman]]dır. [[Avrupa Konseyi]]'ne, [[NATO]]'ya, [[OECD]]'ye, [[Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı|AGİT]]'e ve [[G20|G-20]]'ye topluluklarına üye olarakolan Türkiye, [[Batı dünyası]]yla bütünleşmiştir. 1963 yılından beri'te [[Avrupa Topluluğu|Avrupa Ekonomik Topluluğu]]'nun [[Ankara Anlaşması (1963)|ortağıortak üyesi]] veoldu, 1995'te yılından[[Avrupa beriBirliği Gümrük Birliği'nin|AB üyesiGümrük olanBirliği]]'ne Türkiye,katıldı 2005 yılındave [[Avrupa Birliği]] ile'ne [[Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci|tam üyelik görüşmelerinemüzakereleri]]ne 2005'te başlamıştırbaşladı. Türkiye aynı zamandaayrıca [[Türk Konseyi]], [[KaradenizUluslararası EkonomikTürk İşbirliğiKültürü Teşkilatı]], [[İslam İşbirliği Teşkilatı]] ve [[Ekonomik İşbirliği Teşkilatı]] gibi örgütlere üyede olaraküyedir. Büyüyen ABDekonomisi ve Avrupadiplomatik Birliğiningirişimleri yanısayesinde sıra[[bölgesel Balkanlar,güç]] Kafkasya,olarak Ortatanımlanmaktadır.<ref vename="Stratfor">{{Web Güneykaynağı|url=http://www.stratfor.com/weekly/20090317_turkey_and_russia_rise|title=Turkey Asya,and OrtaRussia Doğuon vethe AfrikaRise|publisher=Stratfor|date=17 ülkeleriMart ile2009|accessdate=21 yakınAğustos siyasî,2011}}</ref><ref ekonomik,name="Heptagon">{{Web vekaynağı|url=http://www.heptagonpost.com/Dessi/can_turkey_be_a_source_of_stability_in_the_middle_east|title=Can kültürelTurkey ilişkilerBe geliştirmiştira Source of Stability in the Middle East?|publisher=heptagonpost.com|date=18 Aralık 2010|accessdate=16 Mayıs 2011}}</ref><ref name="Eurasiareview">{{Web kaynağı|url=http://www.eurasiareview.com/03012012-turkey-a-welcome-return-to-the-balkans-analysis/|title=Turkey: A Welcome Return To The Balkans?|publisher=eurasiareview.com|date=3 Ocak 2012|accessdate=15 Kasım 2012}}</ref>
 
[[Avrupa]] ve [[Asya]] kıtaları arasındaki geçiş yolları üzerindeki konumu Türkiye'ye anlamlı bir güç ve önem kazandırmaktadır. Türkiye, siyaset bilimciler ve ekonomistlere göre stratejik konumu, büyük ekonomisi ve askeri kabiliyetiyle bir [[bölgesel güç]]tür.<ref>Stratfor: "Turkey and Russia on the Rise", by Reva Bhalla, Lauren Goodrich and Peter Zeihan. March 17, 2009.</ref><ref>Stratfor: "The Geopolitics of Turkey", by George Friedman. July 31, 2007.</ref>
 
== Köken ==
Satır 145 ⟶ 140:
{| class="wikitable" style="text-align:right; float:right; margin-right:9px; margin-right:2px;"
|-
| align="center" | [[Dosya:AbdullahRecep GülTayyip Senate of PolandErdogan.JPGPNG|150px125px]] || align="center" | [[Dosya:RecepAhmet TayyipDavutoğlu Erdogan(cropped).PNGjpg|125px]]
|-
| align="center" |[[AbdullahRecep GülTayyip Erdoğan]]<br /><small>200728 Ağustos 2014'denten beri<br />[[Türkiye Cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanı]]</small>
| align="center" |[[RecepAhmet Tayyip ErdoğanDavutoğlu]]<br /><small>200328 Ağustos 2014'ten beri<br />[[Türkiye Başbakanı|Başbakan]]</small>
|}
Türkiye, [[Parlamenter sistem|parlamenter]] [[temsilî demokrasi]]nin uygulandığı bir ülkedir. 1923 yılında cumhuriyetin ilanından bu yana ülkedeki laiklik güçlü bir şekilde gelişmiştir.<ref name="TR_Secularism">{{Kitap kaynağı|title=Religion and Politics in Turkey|first=Ali|last=Çarkoğlu|publisher=Routledge, UK|year=2004|isbn=0-415-34831-5|url=http://books.google.com/?id=t5G_zw9exMQC&pg=PP1&lpg=PP1&dq=Religion+in+Turkey}}</ref> [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)|Türkiye Cumhuriyeti Anayasası]], ülkenin yasal çerçevesini çizer, hükûmetin temel ilkelerini ortaya koyar ve üniter bir merkezi devlet olarak Türkiye'yi belirler.
 
[[Türkiye cumhurbaşkanları listesi|Cumhurbaşkanı]], [[Devlet başkanı|ülkenin başkanı]]dır ve büyük ölçüde törensel bir role sahiptir, beş yıllık aralıklarla yapılan doğrudan seçimler aracılığıyla seçilir. [[AbdullahRecep GülTayyip Erdoğan]], 28 Ağustos 20072014'den bu yana cumhurbaşkanıdır ve meclishalk tarafından, görev süresi biten [[AhmetAbdullah Necdet SezerGül]]'inün yerine seçilmiştir.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://hurarsivwww.hurriyet.com.tr/gostergundem/ShowNew27096257.aspx?id=7173734asp|başlık=Çankaya Köşkü'nde devir-teslim|tarih=28 Ağustos 20072014|erişimtarihi=428 MayısAğustos 20132014|yayımcı=''[[Hürriyet (gazete)|Hürriyet]]''}}</ref>
 
Ülkede [[Kuvvetler ayrılığı]] ilkesi benimsenmiştir. [[Yürütme erki|Yürütme]], başbakan ve hükûmeti oluşturan [[Bakanlar Kurulu]] tarafından; [[Yasama organı|yasama]], [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]] tarafından; [[yargı]], bağımsız mahkemeler tarafından yönetilmektedir. [[Anayasa Mahkemesi]], yapılan kanunların anayasa ile uygunluğunu denetlemekle yükümlüdür. [[Danıştay (Türkiye)|Danıştay]], idari davalar için başvurulabilecek en son mahkemedir; [[Yargıtay (Türkiye)|Yargıtay]] karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.
Satır 197 ⟶ 192:
{{Ana madde|Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu}}
 
Türkiye'nin bilim ve teknoloji işlerini yürütmesini sağlayan kurum [[TÜBİTAK]] (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)'tır Türkiye tarihi boyunca bir çok bilim adamına sahip olmuştur. Özellikle Osmanlı ve Selçuklu İmparatorluğu'nda yaşayan bilim insanları (Bkz; [[Gazali]] [[Ömer Hayyam]] [[Ali Kuşçu]] [[Şerafettin Sabuncuoğlu]] [[Akşemseddin]]) önemli çalışmalara imza atmışlardır.Cumhuriyetin ilanından sonra ise dünyaca ünlü bir matematikçi olan [[Cahit Arf]] [[Arf değişmezi]] ve [[Arf halkaları]] &nbsp;gibi literatürde adıyla anılan çalışmalar yapmıştır.[[Feza Gürsey]] de cumhuriyet sonrası ünlü bilim insanlarındandır.Bir fizikçi olan Feza Gürsey [[Orta Doğu Teknik Üniversitesi]]'nde Profesör olarak görev yapmış ve Yale Üniversitesi'nin Teorik Fizik Bölümü'ne teklifi üzerine ODTÜ'deki görevinden ayrılmak istemeyen Gürsey, Yale Üniversitesinde konuk profesörlük görevini kabul etmiş ve ODTÜ-Yale üniversiteleri arasında dönüşümlü olarak lineer olmayan kiral modeller, konform simetri, genel görelilik üzerinde çalışmalarını sürdürmüştür.Ancak daha sonraFeza Gürsey'in Yale Üniversitesi Fizik Bölümün'ndeki profesörlüğü daimi hale gelmiş, izni kaldırılmış ve ODTÜ'den ayrılmak zorunda bırakılmıştır. Gürsoy bunun nedenlerini, Prof. Dr. Mustafa Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı'nca verilen Bilim Hizmeti ve Onur Ödülü töreninde anlatmıştır:
 
''"Birincisi, sık sık ve ücretli izinli olarak dışarıdaki bilim merkezlerinde çalışmam ve bu bilimsel alışverişe öğrencilerimi de katmam. İkincisi, Türkiye'mizin seviyesine ve ihtiyaçlarına uygun olmayan üst düzeyde bir araştırma yaparak gençliğe zararlı bir örnek olmam."''
 
Şu an ise Türkiye kendi yapımı uydusu olan [[Göktürk-2]]'yi uzaya göndermiştir ancak bunu Çin'deki Jiuquan Fırlatma Üssü'nden &nbsp;yapabilmiştir Türkiyenin henüz bir uzay istasyonu yoktur.Türkiye'deki en büyük üniversitelerden biri ODTÜ'dür ODTÜ dünyadaki en iyi 100 üniversitelerden biridir.Türkiye'deki en eski üniversite İstanbul Üniversitesidir. Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk Bilime verdiği önemi şu sözleriyle ifade etmiştir; "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir."
 
=== İdari Bölünüşü ===
Satır 208 ⟶ 203:
Türkiye'nin başkenti [[Ankara (il)|Ankara]]'dır. Ülkedeki en büyük idari bölümler illerdir ve 81 il vardır. Bir il; il merkezi, ilçe merkezleri ve ilçelere bağlı bütün köyleri kapsar. İllerde yönetme ve yürütme görevini, devletin atadığı valiler yerine getirir. Türkiye, [[Türkiye'nin coğrafi bölgeleri|7 coğrafi bölge]]ye ayrılmıştır ancak bu bölgeler herhangi bir idari yapıyı temsil etmemektedir.
 
İllerin merkezlerine verilen ad genellikle aynıdır ancak [[Hatayİstanbul (il)|Hatayİstanbul]] ilinin merkezi [[Antakya]], [[Kocaeli (il)|Kocaeli]]14 ilininmilyon merkezi160 [[İzmit]]bin ve467 [[Sakarya (ilkişi)|Sakarya]] ilinin merkezi, [[Adapazarı]] adlarıyla bilinmektedir. [[İstanbulAnkara (il)|İstanbulAnkara]] (135 milyon), [[Ankara45 (il)|Ankara]]bin (583 milyonkişi), [[İzmir (il)|İzmir]] (4 milyon 61 bin 74 kişi), [[Bursa (il)|Bursa]] (32 milyon 740 bin 970 kişi) ve [[AdanaAntalya (il)|AdanaAntalya]] (2 milyon 158 bin 265 kişi) Türkiye'nin en kalabalık nüfusa sahip beş ilidir.<ref name=tuiknufus>{{Web kaynağı|url=http://www.tuik.gov.tr/HbGetir.do?id=13425&tb_id=2|biçim=XLS|başlık=İl ve cinsiyete göre il/ilçe merkezi, belde/ köy nüfusu ve nüfus yoğunluğu|yayımcı=[[TÜİK]]|erişimtarihi=31 Mart 2013|tarih=28 Ocak 2013}} (NOT:Eğer kaynak açılmaz ise [http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13425 bu sayfaya] gidin ve "Tablo-2" seçeneğine tıklayın.)</ref>
 
Ülkenin ekonomik, finansal ve kültürel kalbi olan [[İstanbul]], aynı zamanda en gelişmiş şehirdir.<ref name="USLC_TRGeo">{{Web kaynağı|url=http://countrystudies.us/turkey/18.htm|başlık=Geography of Turkey|yazar=US Library of Congress|yazarbağı=US Library of Congress|yayıncı=US Library of Congress|erişimtarihi=13 December 2006}}</ref> Son nüfus sayımına göre nüfusun %77,3'ü il ve ilçe merkezlerinde yaşamaktadır.<ref name=tuiksayim /> 20 ilin nüfusu 1 milyonun üzerindedir ve yine 20 ilin nüfusu 1 milyon ile 500.000 arasındadır.<ref name=tuiknufus/> Yalnızca iki ilin nüfusu ise 100.000 rakamının altındadır.<ref name=tuiknufus/>
Satır 437 ⟶ 432:
 
"[[Kurtlar Vadisi Irak]]" adlı 10 Milyon dolar bütçeyle Türkiye'nin [[Fetih 1453]]' ten sonra en masraflı yapımı unvanını taşıyan film, Anti-Amerikanizm içerdiği iddialarıyla Türkiye'de olduğu kadar yurt dışında da çok tartışılmaktadır.
 
2014 yılında Nuri Bilge Ceylan [[Kış Uykusu]] filmiyle Cannes Film Festivali'nde [[Altın Palmiye]] ödülü kazanmıştır.<ref>{{Web kaynağı| url= http://www.milliyet.com.tr/altin-palmiye-kis-uykusu-nun-magazin-1887449/ | başlık= Altın Palmiye Kış Uykusu’nun | erişimtarihi= 28 Ağustos 2014 | tarih= 25 Mayıs 2014 | yayımcı= [[Milliyet (gazete)|Milliyet]]}}</ref> Böylece Türk Sineması Cannes'da bir kez daha yer edinebilmiştir. Film ayrıca [[FIPRESCI]] En İyi Film Ödülünü de kazanmıştır.<ref>{{Web kaynağı| url= http://www.hurriyet.com.tr/gundem/26476029.asp | başlık= ‘Kış Uykusu’na ilk ödül | erişimtarihi= 28 Ağustos 2014 | tarih= 23 Mayıs 2014 | yayımcı= [[Hürriyet (gazete)|Hürriyet]]}}</ref>
 
=== Müzik ===
Satır 580 ⟶ 577:
{{Link KM|ar}}
{{Link KM|fi}}
{{Link SMKM|hren}}
{{Link SMKM|tt}}▼
{{Link SM|hu}}
{{Link SM|jahr}}
{{Link SM|ka}}
{{Link SM|lv}}
{{Link SM|mk}}
{{Link SM|pt}}
▲{{Link SM|tt}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye" sayfasından alınmıştır