Vikipedi

Oligarşi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Yazım yanlışı.
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.182 değişiklik
k Oligark maddesinden aktarım
1. satır:
{{Hükûmet biçimleri}}
Oligark [[oligarşi]]nin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
'''Oligarşi''', sadece belirli bir [[Grup|grubun]] bir ülkeyi yönetmesiyle ortaya çıkan [[yönetim]] biçimidir. [[Yunanca]]daki 'az' ve 'yönetim' kelimelerinin birleşmesiyle oluşturulmuş bir kelimedir. Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için "oligark" terimi kullanılır.
 
Genelde yönetimdeki grup, askeri, [[siyasi]] veya maddi olarak ülkenin önde gelen gruplarından birisidir. Bazı siyaset bilimcileri, yönetim şekli ne olursa olsun, her devletin yönetiminde mutlaka bir oligarşi olduğunu belirtirler.
Örnek olarak [[1990'lar|1990'lı]] yıllarda [[SSCB]]' nin tasfiyesinden sonra [[Rusya]]'da özelleştirmelerle zengin olan işadamları verilebilir. [[SSCB]]'nin tasviyesiyle ortada kalan devlet malları, orduya ait silahlar, savaş araçları ve benzeri değerler, halkın elinden alınarak oligarkların ticaretini yaptıkları metalara dönüşmüş, ayrıca özelleştirilen kamu kurumları yoluyla da halkın üzerinden zenginleşen zenginler sınıfı ortaya çıkmıştır. Rus oligarklarının [[Putin]] e yakınlıkları bilinmektedir. Rusya'daki örneklerinden yola çıkılarak oligark kelimesi 'servetinin kaynağı karanlık' kişileri tanımlamak amacıyla [[pejoratif]] anlamıyla da kullanılmaktadır. Rus oligarklarıyla bağlantılı olarak [[iş oligarkı]] kavramı da politikanın bir konusu haline gelmiştir. Finansal güç elde eden oligarklar petrol şirketi sahipliği, medya patronluğu gibi rollere soyunarak iktidarları etkilemekten ötede partileri kurmak, desteklemek gibi faaliyetlere de girmişler böylece yeni bir oligarşik düzen kapitalizm içinde şekillendirilmiştir.
Oligarşi, küçük bir azınlığın yönetimde olduğu devlet biçimidir. Bu açıdan ele alındığında, oligarşi kavramı, devletin tüm kurumlarının küçük bir azınlığının kontrolünde olması demektir.
 
== Oligarşi olarak modern demokrasi ==
[[Robert Michels]], herhangi bir [[politik sistem]]in sonunda oligarşiye dönüşüceğini öngörmüştür. Bunu, ''Oligarşinin Tunç Yasası'' olarak adlandırmıştır.<ref>Nüvit Gerek, [http://books.google.com.tr/books?id=efLOdD9QA_kC&pg=PA168&dq=oligar%C5%9Finin+tun%C3%A7+kanunu&hl=tr&sa=X&ei=Y_gRT7ifMurg4QSnmI36Aw&ved=0CDAQ6AEwAA#v=onepage&q=oligar%C5%9Finin%20tun%C3%A7%20kanunu&f=false Siyaset Bilimi]</ref> Bu okulun düşünce sistematiğinde modern demokrasiler, oligarşi olarak kabul edilmişlerdir. Bunun sebebi olarak, siyasi rakipler arasında görülebilir ve uygulanabilir farklılıkların gerçekten küçük olması ve oligarşik elitlerin saygın siyasi makam ve mevkilere kendilerince sıkı sınırlamalar koymasını saymışlardır. Özellikle bu sınırlandırmalar, politik kariyerleri sıkı biçimde, seçilmemiş olan ekonomi ve [[medya]] patronlarının güdümüne bırakmıştır. Buradan yola çıkarak şu yaygın terim ortaya çıkmıştır: "Tek bir politik parti vardır, o da hükümet partisidir."
 
* [[Oligarşik kolektivizm]]
* [[Meritokrasi]]
* [[Plütokrasi]]
* [[Aristokrasi]]
* [[Teknokrasi]]
* [[Jüristokrasi]]
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
{{siyaset-taslak}}
 
{{Yönetim biçimleri}}
 
[[Kategori:Oligarşi|*]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Oligarşi" sayfasından alınmıştır