Thorstein Veblen: Revizyonlar arasındaki fark

'''Thorstein Bunde Veblen''' (d. [[1857]] - ö. [[1929]]) [[ABD'li]] iktisatçı, sosyolog ve akademisyen. [[Kurumsal iktisat]] ekonomik ekolünün kurucularından biridir ve hazırladığı eserler ile bu akımın ilk teorisyenlerinin başında gelmiştir. [[Marksist]] olmayan kapitalist sistem kritikcisikritikçisi.

Veblen [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de [[Wisconsin]] eyaletinde doğmuştur. Kırsal bir küçük kasabada [[Norveç]]'ten Amerika'ya yeni göç edip Wisconsin'da yerleşmiş bir çiftçi ailesinin çocuğu idiçocuğuydu. Çocukken ailesi Nerstrand, [[Minnesota]]'da bir çiftlik almıştı. Ailesi içındeAilede [[Norveççe]] konuşulmakta idikonuşulmaktaydı ama Veblen küçükken, gerek gittiği komşularından ve gittiğigerekse eğtim aldığı eyalet okullarında İngilizce öğrenmişti. AmaFakat Veblen, hayatı boyunca Norveççe ve Norveç ile bağlantılarını hep korumuştur:. İskandinav mitleri olan [[İzlanda]] efsanelerini ([[saga]]lar) İngilizce'ye çevirip yayımlamıştır ve birkaç defa Avrupa'ya giderek Norveç'i ziyaret etmiştir. Ailesi, çok sıkı kuralları olan Lutherci [[Protestanlık]]lığa inanmakla beraber Veblen [[ateist]] inançlarına bağlı olmuştur.

Veblen 1891'e kadar üniversitede bir pozisyon bulamayıp ailesinin çiftliğinde yaşadı ve o yıl [[Cornell Üniversitesi]]'ne öğrenci okutmanokutmanı olarak girdi. İlk akademik görevini ve ilk ünvanını ''(1900'da doçent olarak) ilk unvanını'' yeni kurulan [[Şikago Üniversitesi]]'dende aldı. Bu üniversitedeyken ünlü akademik iktisat dergisi olan [[''Journal of Political Economy'']]'nin editörlüğünü yaptı ve iş adamlarını kritik eden ''The Theory of the Leisure Class'' (Aylak Sınıfın Teorisi) (1899) ve ''The Theory of Business Enterprise'' (İşletme Girişimi Teorisi) (1904) kitaplarını yayınladı. 1888 yılında ise evlendi fakat bu evliliği boyunca hiç mutlu olmayacaktı.

1906'da [[Standford Üniversitesi]]'ne geçti. Fakat iş adamları ve özel işletmeler hakkında takındığı meşhur eleştirel tutumu dolayısıyla ideologlar tarafından beğenilmemesi ve ev hayatının uygunsuzluğu dolayısıyla 1911'de hem karısından hem de üniversitesinden ayrılarak [[Missouri Üniversitesi]]'ne geçti. Burada 1914'te yeni bir evlilik yaptı. Fakat üniversitedeki ve üniversite dışındaki ideologlar tarafından devamlı tenkitler ve alaylarla karşılaştı. Bu tepkiler sebebiyle 1918'de işinden ayrılıp [[New York (eyalet)|New York]]'a geçti.

New York'da ''The Dial'' adlı etkili bir derginin editörlüğünü üstlendi. 1919-1926 döneminde (şimdişimdiki adı [[New School]] olan) "New School for Social Research" (Sosyal Araştırma için Yeni Okul) adlı üniversitenin kurulup gelişmesinde büyük katkısı oldu. Bu dönemde [[Sovyet Rusya]] devriminin "mühendisler" tarafından yapıldığını ve yeni bir ekonomik sisteminsistem olarak "Mühendisler Devleti"'nin kurulacağını öngördüğü "The Engineers and the Price System" (Mühendisler ve Fiyat Sistemi) adlı kitabı yayımladıyayınladı. Bu düşüncelerindüşüncelerinin geliştirip dağıltılmasına önayak olangelişmesini sağlayan kurumlar olan "Teknoloji İttifakı" ve "Teknokrasi Eylemi" adlı açılımlara katkılar yaptı.

1927'de Veblen, [[Palo Alto]], [[Kaliforniya]]'daki evine çekildi. 1929'da, çok önceden öngördüğü [[1929 Dünya Ekonomik Bunalımı|Büyük Bunalım]] ortaya çıkmadan üç ay önce öldü.